تحریم‌ها شکسته شد
پس از حدود 3 ماه وقفه، پروازهای مستقیم میان ایران و اروپا از ۱۲بهمن ۱۴۰۳ از سر گرفته می‌شود و شرکت هواپیمایی ایران‌ایرتور، نخستین پروازهای خود را از تهران به پاریس آغاز خواهد کرد. این اقدام پس از تحریم‌هایی که اتحادیه اروپا در مهر ۱۴۰۳ علیه شرکت‌های هواپیمایی ایران وضع کرده بود، به‌وقوع می‌پیوندد. به‌نظر می‌رسد پس از مدت‌ها مذاکره و تلاش‌های دیپلماتیک و فنی، مقامات ایرانی موفق به رفع تحریم‌ها و از سرگیری پروازهای مستقیم به مقصد اروپا شدند. این تحول، نویدبخش بازگشت روابط هوانوردی و تجاری میان ایران و کشورهای اروپایی است.
تحریم پروازهای اروپایی
در تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۳، اتحادیه اروپا پس از بررسی وضعیت شرکت‌های هواپیمایی ایران و براساس گزارش‌های مقامات بین‌المللی هوانوردی، تصمیم به اعمال تحریم‌هایی علیه 3 شرکت اصلی هواپیمایی ایران؛ یعنی ایران‌ایر، ماهان‌ایر و ساها گرفت. دلیل این تحریم‌ها نقض استانداردهای هوانوردی بین‌المللی و مشکلات فنی در ناوگان هوایی ایران بود. در پی این تحریم‌ها، پروازهای مستقیم از ایران به کشورهای اروپایی به حالت تعلیق درآمد و بسیاری از مسافران ایرانی و اروپایی برای سفر به مقصدهای مشترک خود، دچار مشکلات زیادی شدند.
تحریم‌ها علاوه بر مسائل فنی، تاثیرات شدیدی بر تجارت و گردشگری دوطرف گذاشت و روابط اقتصادی و فرهنگی را تحت‌الشعاع قرار داد. این تحریم‌ها موجب شد که مسافران ایرانی از دسترسی به پروازهای مستقیم به اروپا محروم شوند و مجبور به استفاده از پروازهای غیرمستقیم و هزینه‌بر شوند.
تلاش‌های مستمر ایران برای رفع تحریم‌ها
پس از اعمال تحریم‌ها، مقامات ایرانی به‌ویژه در وزارت امور خارجه و سازمان هواپیمایی کشوری، برای رفع موانع و ازسرگیری پروازها به‌شدت وارد عمل شدند. مقامات ایران با برگزاری جلسات فنی و دیپلماتیک متعدد با مقامات اتحادیه اروپا و سازمان‌های بین‌المللی هوانوردی، به‌دنبال حل مشکلات فنی ناوگان هوایی و رعایت استانداردهای بین‌المللی بودند. همچنین، در این مدت مذاکرات گسترده‌ای میان ایران و کشورهای مختلف اروپایی برای تضمین امنیت و ایمنی پروازها انجام شد. مسئولان ایرانی به اروپایی‌ها اطمینان دادند که تمامی اقدامات لازم برای تطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام شده و ناوگان هوایی ایران از آمادگی کامل برای ازسرگیری پروازها برخوردار است.
جزئیات برنامه‌های جدید پروازها
طبق اعلام مسئولان ایران‌ایرتور، پروازهای تهران ـ پاریس به‌طورموقت هفته‌ای 3 بار انجام خواهد شد. در مراحل بعدی، این پروازها افزایش خواهد یافت و پروازهای مستقیم به مقاصد دیگری مانند فرانکفورت، وین و مادرید نیز آغاز خواهد شد. مقامات ایران‌ایر اعلام کردند که بلیت‌فروشی برای این پروازها به‌زودی آغاز خواهد شد و از مسافران دعوت شده است تا از این فرصت جدید استفاده کنند. علاوه بر این، مسئولان هواپیمایی ایران‌ایرتور اعلام کردند، به‌زودی پروازهای خود را به سایر مقاصد اروپایی نیز از سر خواهند گرفت. این پروازها با رعایت کلیه دستورالعمل‌های ایمنی و استانداردهای بین‌المللی انجام خواهد شد و شرکت‌های هواپیمایی ایرانی در نظر دارند که پس از ازسرگیری پروازها، تعداد این پروازها را به‌تدریج افزایش دهند.
بازگشت به روابط عادی
با تلاش‌های مستمر، در نهایت پس از 3 ماه وقفه، از تاریخ ۱۲بهمن ۱۴۰۳، پروازهای مستقیم ایران و اروپا از سر گرفته می‌شود. شرکت هواپیمایی ایران‌ایرتور که زیرمجموعه ایران‌ایر است، نخستین پروازهای خود را از تهران به پاریس آغاز خواهد کرد. این پروازها تحتنظارت کامل سازمان‌های هوانوردی بین‌المللی و با رعایت تمامی استانداردهای ایمنی انجام خواهد شد.
مدیرعامل ایران‌ایرتور در این‌باره اعلام کرد؛ اقدامات گسترده‌ای برای بروزرسانی ناوگان هوایی و اخذ مجوزهای لازم از مقامات اروپایی انجام شده است. علاوه بر پرواز تهران ـ پاریس، برنامه‌ریزی برای بازگشت پروازهای ایران‌ایرتور به سایر مقاصد اروپایی همچون فرانکفورت، مادرید و وین نیز در دستور کار قرار دارد.
بدون شک ازسرگیری پروازهای مستقیم ایران و اروپا، گامی مثبت در راستای بهبود روابط هوانوردی و تجاری دوطرف است. این اقدام می‌تواند تاثیرات عمیقی بر تبادلات اقتصادی، فرهنگی و گردشگری میان ایران و کشورهای اروپایی داشته باشد. با ازسرگیری پروازها، تجار ایرانی و اروپایی می‌توانند ارتباطات خود را از سر بگیرند و با کاهش هزینه‌های سفر، تجارت دوطرف گسترش خواهد یافت. صنعت گردشگری نیز از مهم‌ترین حوزه‌هایی است که از این تصمیم بیشترین بهره را خواهد برد. مسافران ایرانی که در دوران تحریم‌ها برای سفر به اروپا مجبور به استفاده از پروازهای غیرمستقیم بودند، اکنون می‌توانند با هزینه‌ای کمتر و به‌صورت‌مستقیم به مقاصد اروپایی سفر کنند. همچنین، ورود گردشگران اروپایی به ایران نیز رونق خواهد گرفت و این می‌تواند به تقویت بخش گردشگری داخلی کمک کند.
ازسرگیری پروازهای مستقیم میان ایران و اروپا نهتنها تاثیرات اقتصادی و تجاری دارد، بلکه می‌تواند در حوزه اجتماعی و فرهنگی نیز نتایج مثبتی به‌همراه داشته باشد. با کاهش هزینه‌ها و تسهیل سفر، تبادلات فرهنگی و علمی میان دوطرف تقویت خواهد شد. دانشجویان ایرانی که در اروپا مشغول به تحصیل هستند، به‌راحتی و با هزینه‌ای کمتر می‌توانند به ایران سفر کنند و برعکس، ایرانیانی که در اروپا ساکن هستند، از این پس می‌توانند برای دیدار خانواده‌های خود به ایران سفر کنند.
همچنین، بازگشت پروازهای مستقیم می‌تواند زمینه‌ساز گسترش همکاری‌های علمی و پژوهشی میان دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی ایران و اروپا باشد. این تعاملات فرهنگی و آموزشی می‌تواند به بهبود روابط دوجانبه کمک کند و زمینه‌ساز پروژه‌های مشترک در سطح بین‌المللی شود.
برقراری مجدد پروازهای اروپایی ایران از ۱۲بهمن
حسین پورفرزانه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری بااشاره به رفع تحریم پروازهای اروپایی به صمت گفت: پرواز توسط شرکت ایران‌ایرتور انجام می‌شود که به‌زودی بلیت‌فروشی آن انجام خواهد شد. غیر از ایران‌ایرتور، پروازهای خارجی شرکت قشم‌ایر به 2 مقصد اروپایی استارت خورده است که پس از قطعی شدن، اعلام خواهد شد.
وی افزود: پروازهای تهران به پاریس حاصل یک ماه کار فشرده وزارت امورخارجه، سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت هواپیمایی مربوطه است. در ماه‌های گذشته و اعمال تحریم‌های غیرعقلانی، غیرحرفه‌ای و ظالمانه که به‌هیچ‌عنوان مبتنی بر قوانین هوانوردی بین‌المللی نیست، پیگیر این مطالبه بحق مردم بودیم؛ از جمله در حوزه سلامت، تامین دارو، جابه‌جایی دارو و موضوعات درمانی باید این پروازها را برقرار می‌کردیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: جابه‌جایی دارو و انتقال درمانی، مطالبات دیگر ما غیر از سفر است که باید انجام می‌شد. در این راستا پرواز تهران ـ پاریس ایران‌ایرتور از ۱۲بهمن انجام می‌شود. وی با بیان اینکه برخی از فرودگاه‌های کشور براساس سلیقه عده‌ای احداث شد، افزود: هم‌اکنون پیری ناوگان یکی از موضوعاتی است که به‌تازگی موردتوجه و نقد قرار گرفته، زیرا ناوگان هوایی کشور همراستای فرودگاه‌ها توسعه نیافته است. ناترازی جدی بین توسعه ناوگان و فرودگاه‌های کشور وجود دارد، زیرا هم‌اکنون حدود ۱۶میلیارد دلار سرمایه فرودگاه‌ها برآورد شده، اما تنها ۱۸۰هواپیما به ارزش یک میلیارد دلار در کشور داریم؛ بنابراین این فرآیند باید مورد نقد قرار گیرد. رئیس سازمان هواپیمایی کشور بیان کرد: ایران در جهان از لحاظ تعداد فرودگاه در جایگاه ۹ قرار دارد، اما درباره بهره‌وری در رتبه ۵۴ و به‌لحاظ شاخص‌های کیفی پرواز در رتبه ۹۲ قرار دارد، به‌عبارت‌دیگر در زمینه شاخص نظارت بر ایمنی تنها از کشورهای یمن و سوریه بالاتر هستیم.
پورفرزانه خاطرنشان کرد: اگر در فرودگاه‌ها به‌درستی سرمایه‌گذاری می‌شد، به جای توسعه تعدادی می‌توانستیم به توسعه ناوگان بپردازیم، در یک استان ۷ فرودگاه داریم، یک فرودگاه داریم که تنها در ایام اربعین پرواز دارد، این فرآیند بدین‌معناست که به اقتصاد فرودگاه‌های کشور توجه نکردیم.
رئیس سازمان هواپیمایی کشور با بیان اینکه در حال‌حاضر پروازی به لندن یا برعکس نداریم، اظهار کرد: البته به‌دنبال برقرار کردن آن هستیم؛ همچنین به‌زودی پروازهای کانکشن نیز آغاز خواهد شد. از بهمن نیز پروازهای مشهدـ کراچی، گرگان ـ استانبول و بندرعباس ـ مسقط آغاز خواهد شد، همچنین مجوز پرواز شرکت عربستانی فلای‌ناس از مکه و مدینه به ایران صادر شده است.
هواپیمای ایرباس ۳۱۰ برای پروازهای اروپا
رضا موسوی، مدیرعامل شرکت ایران‌ایرتور درباره آغاز پروازهای اروپایی اظهار کرد: از ۱۲بهمن نخستین پرواز اروپایی به پاریس راه‌اندازی می‌شود.
وی درباره ناوگان هوایی این شرکت برای راه‌اندازی پروازهای اروپا و دریافت مجوزهای اروپایی گفت: از 3 سال گذشته به‌دنبال راه‌اندازی پروازهای اروپا بودیم و مجوز TCO را از اتحادیه اروپا دریافت کرده‌ایم. اتحادیه اروپا بازرسان خود را برای بازرسی ناوگان ما و تطابق هواپیماها با استانداردهای اروپایی اعزام کرد و موردپذیرش مجورهای بین‌المللی بودند.
مدیرعامل این شرکت با بیان اینکه روزهای دوشنبه و جمعه هر هفته پروازهای پاریس را برقرار می‌کنیم، ادامه داد: هواپیمای ایرباس ۳۱۰ این پروازها را انجام می‌دهد. تا پایان سال ۳ الی ۴ مقصد اروپایی هم به برنامه پروازی اضافه خواهد شد. مقاصد آلمان، اسپانیا و ایتالیا هم در برنامه پروازی قرار خواهند گرفت.
موسوی افزود: توانستیم ناوگان را توسعه دهیم و تعداد ناوگان را به ۱۷فروند هواپیما افزایش دادیم و ایرباس ۳۱۰ که پروازهای اروپایی را انجام می‌دهد، ظرفیت جابه‌جایی ۲۵۰ مسافر را دارد و پیش‌بینی می‌شود که ضریب اشغال صد درصد باشد.
سخن پایانی
ازسرگیری پروازهای مستقیم ایران و اروپا به‌عنوان یک گام مهم در بازگشت به روابط عادی و تقویت همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی بین 2 منطقه، نشانه‌ای از بهبود وضعیت هوانوردی ایران و ازسرگیری فعالیت‌های تجاری و گردشگری است. این تحول نشان می‌دهد که ایران با تدابیر دیپلماتیک و فنی موفق شده است که تحریم‌ها را از میان بردارد و به‌طورموثر روابط خود را با اروپا از سر بگیرد.
در نهایت، امید است که با ادامه این روند، شاهد افزایش همکاری‌ها در تمامی زمینه‌ها باشیم و این گام مثبت، به تقویت پیوندهای دوجانبه در آینده‌ای نزدیک منجر شود.
