در شرایطی که انفجار مناطق مسکونی، ساختمان‌ها و تأسیسات نفتی ازجمله در انبار نفت ری و انبار نفت شهران از ۱۰ روز گذشته آلاینده‌های زیادی را وارد هوای شهرهای ایران کرده است، هنوز سازمان‌های متولی محیط‌زیست کشور گزارشی در این زمینه ارائه نکرده‌اند؛ گزارش‌هایی که با جمع‌آوری ادله مستدل علمی ناشی از حملات اسراییل به ایران می‌تواند به عنوان پشتوانه‌ای حقوقی به سازمان ملل ارائه شود و حقانیت ایران را در مجامع بین‌المللی افزایش بدهد.

سازمان محیط‌زیست چند روز پیش در بیانیه‌ای اعلام کرد که در حال پایش خطرات احتمالی نشت موارد رادیواکتیو در منطقه نطنز است و به زودی نتایج پایش را اعلام خواهد کرد اما عملا تاکنون هیچ اتفاقی نیفتاده است. اتفاقا گزارش نهادهای متولی در ایران درباره میزان ورود آلاینده‌های خطرناک و ارائه آن را به مجامع بین‌المللی می‌تواند ابعاد پنهان این تجاوز را بیشتر آشکار و ملموس کند.

اسراییل مدام می‌گوید ما اهداف انسانی را نمی‌زنیم اما عملا این حجم انبوه آلاینده‌ها که در شهرها یا در پالایشگاه‌ها منتشر می‌شود، می‌تواند منجر به تلفات صدها نفر شود و انواع بیماری‌های ریوی و سرطان‌ها را افزایش بدهد. در نهایت اگر بر اساس پایش‌ها، ادله مستدل علمی جمع‌آوری شود، می‌تواند به عنوان پشتوانه‌ای حقوقی به سازمان ملل ارائه شود و حقانیت ایران را در این مجامع افزایش بدهد اما من تاکنون هیچ تلاشی برای ثبت این آلاینده‌ها، نوع و کیفیت آنها و تداوم و اثرات‌شان ندیده‌ام.

حمله به انبار نفت ری و شهران در تهران و دود برخاسته از آن که حاصل سوختن ته‌مانده سوخت بود تا چند روز در هوای تهران مشهود بود. بیشتر این ترکیبات سولفور و مشتقات نفتی ازجمله متان و co۲ است که به‌شدت غلظت آنها افزایش پیدا می‌کند و از حدود ۸ روز پیش هم تداوم دارد. علاوه بر این موضوع انفجارهایی که رخ می‌دهد روی حیوانات تاثیرگذار است به عنوان مثال پرندگان برخلاف انسان‌ها - که تحمل ۶۰ دسی‌بل را دارند - تنها می‌توانند کمتر از ۱۰ دسی‌بل را تحمل کنند.

بنابراین به‌شدت در برابر صدای این انفجارها آسیب‌پذیر هستند. معاونت محیط‌زیست طبیعی سازمان محیط‌زیست هنوز گزارشی از تلفات حیوانی ناشی از این انفجارها منتشر نکرده است در حالی که آلودگی‌های صوتی ناشی از این انفجارها و صدمات آن هم می‌تواند پشتوانه حقوقی مستندلی باشد و به شفاف‌تر شدن ابعاد این فاجعه انسانی کمک کند.

اینکه مواد آلاینده ناشی از این انفجارها چه مقدار منابع آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کند و چقدر در منطقه آب سنگین خنداب در استان مرکزی، اطراف کوه کرکس، در منطقه نطنز و فردو اثر گذاشته است. دوستان اغلب در موارد عادی هم غافلگیر می‌شوند چه برسد به حالا و این شرایط اما امیدوارم که بعد از این خروج از غافلگیری، این حرکت را آغاز کنند و پایش دقیق‌تری انجام بدهند.

ما در جهان جنگ‌های زیادی داشتیم که هر کدام آسیب‌های جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست وارد کردند. گزارش‌ها و ادله‌ها از آسیب‌های زیست محیطی که درباره آن سخن گفتید در فضای بین‌الملل مورد استفاده قرار گرفته است.

به عنوان مثال در ماجرای چرنوبیل مخفی‌کاری اتحادیه جماهیر شوروی سبب شد تا پرونده‌ای در دادگاه لاهه برای آنها تشکیل شود منت‌ها اتحاد جماهیر شووری که سقوط کرد پرونده عملا کن‌لم‌یکن شد. در پرونده عامل نارنجی، امریکایی‌ها برای نابودی ویت‌کنگ‌ها از مواد شیمیایی استفاده کردند و این ادله حقوقی در نهایت به جنبش بزرگ اجتماعی منجر شد و بر همین اساس هم روز جهانی زمین در سال ۱۹۷۰ به ثبت 

رسید.

در ماجرای سارایوو و اشغال بوسنی توسط صرب‌ها هم نشانه‌هایی از استفاده از سلاح‌های ممنوعه کشتار جمعی به‌دست آمد و در حمله عراق هم یکی از بهانه‌های امریکا برای حمله همین بود که می‌گفتند از بمب‌های شیمیایی و بمب‌هایی که استفاده آنها ممنوع است، استفاده کرده. همچنین یکی از فشارهایی که به بشار اسد وارد شد این بود که گفته می‌شد برای سرکوب مخالفانش از این سلاح‌ها استفاده می‌کند و سازمان ملل هم برای اثبات این ادعا، کارشناسانی به آنجا فرستاد.

کارهای زیادی را می‌توان در این زمینه انجام داد؛ اینکه آلودگی مناطق مختلف کشور قبل از ۲۳ خرداد چقدر بوده و الان چقدر شده است و چقدر به موج بمباران‌ها و مهاجرت‌ها مرتبط است.

 همچنین درباره مصرف بنزین در کشور و اینکه مقدار آن چگونه در حال تغییر است و جنگ چقدر در جهت حرکت پرندگان اثر گذاشته و مسیر مهاجرت آنها را تغییر داده است و اینکه آیا آلودگی‌ها می‌تواند به صورت پایدار اثرات جبران‌ناپذیری را روی این ماجرا بگذارد.

این موضوع برای سازمان محیط‌زیست منابع طبیعی و سایر دستگاهایی متولی محیط‌زیست کشور فرصتی است که همه را بسیج کرده و گزارش مستدلی ارائه کنند. در جریان اشغال کویت توسط عراق، انفجار چاه‌های نفت یکی از استدلال‌هایی بود که ایران و کشورهای خلیج‌فارس در مجامع جهانی انجام دادند تا بتوانند خسارت عمده‌ای را از عراق بگیرند؛ اینکه آلایندگی‌ها چقدر روی محیط‌زیست و اکوسیستم زیست‌مندان تاثیر گذاشته است و الان هم می‌توانند بر همان مبنا ماجرا را جلو ببرند.