مدت‌هاست صنعت خودرو ما با چالش‌های جدی روبه‌رو است که ناشی از نبود یک ساختار و چارچوب مشخص برای فعالیت‌های آن است. این وضعیت به تولید خودروهای بی‌کیفیت منجر شده که انتقادات زیادی را از سوی مصرف‌کنندگان به همراه داشته است. برنامه‌ریزی‌های مقطعی و تغییرات مکرر مدیریتی در این صنعت، مانع از ایجاد یک استراتژی بلندمدت و مؤثر برای ارتقاء کیفیت محصولات می‌شود.

در نتیجه، انتظار برای تولید خودروهای باکیفیت و به‌روز در چنین شرایطی غیرممکن به نظر می‌رسد و این امر باعث عقب‌ماندگی صنعت خودرو از استانداردهای جهانی شده است.

در این میان، تغییرات اقتصادی و شرایط بازار نیز بر رفتار مصرف‌کنندگان تاثیر گذاشته است. بسیاری از مردم به جای خرید خودروهای داخلی، محصولات خارجی را ترجیح می‌دهند؛ اما درحال‌حاضر، به‌دلیل عرضه محدود و افزایش قیمت‌ها، شاهد افزایش تقاضا برای ثبت‌نام خودروهای داخلی هستیم.

این تمایل نه به خاطر کیفیت یا رضایت از محصولات داخلی، بلکه به‌دلیل تبدیل‌شدن خودرو به یک کالای سرمایه‌ای برای حفظ ارزش پول و کسب سود است. این شرایط نشان‌دهنده بحران عمیق در صنعت خودرو و نیاز مبرم به اصلاحات اساسی در ساختار آن است.

صنعت خودرو در یک ساختار و چارچوب خاص فعالیت ندارد و همین امر باعث شده عقب بماند و شاهد عرضه محصولات بی‌کیفیت باشیم که اکثرا از آن گلایه دارند.

برای تولید خودرو باکیفیت در یک ساختار صنعتی مناسب باید برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت داشت. این در حالی است که صنعت خودرو ما برنامه‌های مقطعی دارد که با آمدن هر وزیر و مدیری تغییر می‌کند. در این شرایط نمی‌توان انتظار تولید باکیفیت و به روز داشت و به طبع این صنعت از جهان عقب خواهد ماند.

مصرف‌کنندگان، کمتر خواهان محصولات این صنعت هستند و به همین دلیل است که بیشتر ترجیح می‌دهند محصولات خارجی استفاده کنند.

اینکه درحال‌حاضر شاهد استقبال از تولیدات داخل هستیم و در ثبت‌نام خودرو تعداد زیادی در صف انتظار خرید خودرو قرار می‌گیرند هم به‌دلیل شرایط اقتصادی، عرضه قطره‌چکانی خودرو و مهم‌تر از همه تبدیل شدن خودرو از یک کالای مصرفی به سرمایه‌ای برای حفظ ارزش سرمایه و سود بردن است.

تیراژ تولید، صادرات، قوای محرکه، توسعه ساخت داخل خودروها، توسعه پلتفرم، افزایش عمق داخلی‌سازی، توسعه تکنولوژی‌های نوین و... از مواردی است که بر کیفیت محصولات تاثیر دارد و باید در سند چشم‌انداز صنعت خودرو آورده شود، اما واقعیت این است که صنعت خودرو براساس برنامه خاصی حرکت نمی‌کند که این موضوع هم روند کمی و هم کیفی را تحت‌تاثیر قرار داده است.

خودروسازان همواره از افزایش کیفیت می‌گویند و براساس گزارش سازمان‌های مختلف بر آن تاکید می‌کنند، اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود موید این موضوع نیست که البته این امر چالش‌های فراوانی دارد که بخش مهم آن به کمبود نقدینگی و بدهی‌های سنگین به قطعه‌سازان مربوط می‌شود. تولید روی پلتفرم‌های قدیمی، ناایمن و عدم‌توانمندی در انعطاف برای تولید محصولات به‌روز با قوای محرکه به‌روز موضوع دیگری است که همواره در سایه نیاز بازار مغفول مانده یا پروژه‌ها به آینده دور موکول شده است. این مسئله می‌تواند در کاهش مصرف سوخت و آلایندگی نقش بسزایی داشته باشد.

اگرچه تلاش‌های زیادی برای توسعه و رشد صنعت خودرو شده اما باید قبول کنیم که صنعت خودرو ما هدف خاصی را دنبال نمی‌کند و در چارچوب خاصی تولید ندارد. این صنعت چه در بحث کمیت و چه کیفیت هنوز نتوانسته به سطح مشخص و قابل‌قبولی برسد.

 در این شرایط برای ادامه حیات این صنعت باید نگاهی نو و ساختاری به آن بیندازیم و چالش‌های آن را از ریشه حل کنیم در غیر این صورت شاهد انزوای بیشتر و عقب‌ماندگی بیشتر این صنعت خواهیم بود. باید تا فرصت باقی‌مانده و دیر نشده برای ادامه حیات صنعت خودرو گام‌های اساسی برداریم.

تاکید می‌کنم که برای بهبود وضعیت، نیاز به تدوین یک سند چشم‌انداز جامع و ایجاد زیرساخت‌های مناسب وجود دارد. توجه به افزایش عمق داخلی‌سازی، توسعه تکنولوژی‌های نوین و به‌روزرسانی قوای محرکه، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به ارتقاء کیفیت محصولات کمک کند.

همچنین، حل مشکلات مالی و بدهی‌های خودروسازان به قطعه‌سازان از الزامات اساسی برای بازسازی این صنعت مهم و استراتژیک است.