صنعت فولاد در ایران با پیشرفت قابل‌توجهی طی سالیان اخیر همراه شده است؛ به‌نحوی‌که تا اوایل دهه ۱۳۹۰، کشور به‌عنوان یکی از واردکنندگان فولاد در جهان شناخته می‌شد و هم‌اکنون با تولید بیش از ۳۱ میلیون تن، در جمع ۱۰ کشور برتر تولیدکننده این فلز استراتژیک و پرکاربرد قرار گرفته است. در شرایطی که کارخانجات فولادی در مسیر رشد تولید و اجرای طرح‌های توسعه‌ای با هدف تحقق ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ گام برداشته‌اند، توسعه نامتوازن زنجیره فولاد و صدور مجوزهای بی‌رویه و غیرکارشناسانه به‌ویژه در صنایع پایین‌دستی، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان این صنعت تبدیل شده است. براساس آخرین پایش طرح جامع فولاد در کشور، هم‌اکنون کارخانه‌های فولادی با ظرفیت حدود ۴۹ میلیون تن در حال فعالیت هستند که این میزان باتوجه به ظرفیت حدود ۱۱میلیون تنی طرح‌های فولادی قابل‌تحقق تا سال ۱۴۰۴، به حدود ۶۰ میلیون تن و بیش از ظرفیت هدف‌گذاری‌شده خواهد رسید.

 از طرفی، در حال‌ حاضر مجوز احداث واحدهای جدید با ظرفیت نزدیک به ۸۵ میلیون تن فولاد صادر شده است که به‌هیچ‌وجه منطقی به‌نظر نمی‌رسد. اگرچه باتوجه به ضرورت تامین کافی و به‌موقع خوراک (سنگ‌آهن) موردنیاز واحدهای بزرگ فولادی در آینده، صدور مجوزهای جدید برای احداث کارخانجات کنسانتره‌سازی و گندله‌سازی یک ضرورت به‌شمار می‌آید، اما شرایط در بخش پایین‌دستی فولاد کاملا متفاوت است و برای مثال، احداث کارخانه‌های جدید می‌تواند عملکرد تولیدکنندگان قدیمی لوله و پروفیل فولادی به‌عنوان یکی از صنایع پایین‌دستی پرکاربرد را تحت‌تاثیر قرار دهد. میزان ظرفیت تولید لوله و پروفیل فولادی کشور، در حالی بیش از ۲۰ میلیون تن برآورد شده که بیش از دو میلیون تن انواع محصول در کارخانه‌های مرتبط تولید می‌شود. از طرفی، فعالیت بیش از ۴۰۰ شرکت در این بخش و تعدد و افزایش چشمگیر تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی طی سالیان اخیر، منجر به ایجاد یک رقابت منفی در سطح بازار شده و شرایط ادامه فعالیت تولیدکنندگان قدیمی و معتبر را بیش از پیش دشوار ساخته است.

باتوجه به روند رو به رشد تولید فولاد در کشور طی سالیان اخیر، توسعه بخش پایین‌دستی زنجیره مانند لوله و پروفیل برای رفع نیاز صنایع مختلف همچون ساختمان‌سازی، نفت، گاز و پتروشیمی و همچنین پروژه‌های عمرانی یک ضرورت اساسی محسوب می‌شود؛ به‌نحوی‌که در حال‌ حاضر شاهد فعالیت بالغ بر ۴۰۰ شرکت کوچک و بزرگ‌مقیاس در صنعت لوله و پروفیل فولادی هستیم که ضمن بروزرسانی تکنولوژی در خطوط مختلف تولید و جایگزینی محصولات جدید و مقرون به‌صرفه با محصولات قدیمی و هزینه‌بر، نیاز مصرف‌کنندگان داخلی را تامین کرده و کشور را از واردات هرگونه محصولات لوله و پروفیل بی‌نیاز ساخته‌اند.

در حالی ظرفیت تولید بیش از ۲۰ میلیون تن انواع لوله و پروفیل فولادی در کشور ایجاد شده است که فعالان این صنعت با چالش بزرگی به نام کمبود مواد اولیه که همان ورق فولادی است، مواجهند.

 در شرایط رقابتی نابرابر، بسیاری از تولیدکنندگان کوچک‌مقیاس لوله و پروفیل فولادی، قادر به تامین ورق از بورس نیستند و به‌ناچار ورق موردنیاز خود را با قیمتی بیش از نرخ مذکور از بازار آزاد خریداری می‌کنند. در واقع این معضل باعث شده است که واحدهای فعال نتوانند برنامه‌ریزی مشخصی برای تولید خود داشته باشند و در صورت تولید و فروش محصول نیز به سودآوری چندانی دست پیدا نمی‌کنند.

صدور مجوزهای بی‌رویه برای راه‌اندازی واحدهای کوچک‌مقیاس و به‌نوعی زیرپله‌ای، باعث ایجاد رقابت منفی در بازار لوله و پروفیل فولادی شده است. از طرفی، عدم‌نظارت کافی بر کیفیت تولیدات این واحدها، ممکن است منجر به خسارت‌های جبران‌ناپذیری در ساختمان‌ها و پروژه‌های عمرانی شود. بنابراین به‌نظر می‌رسد دولت و وزارت صمت باید یک تغییر نگرش جدی در نحوه صدور مجوزهای فولادی به‌ویژه صنایع پایین‌دستی فولاد ایجاد کنند. از سوی دیگر، اگر ارز کافی از سوی دولت و بانک مرکزی به‌منظور واردات مواد اولیه در اختیار تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی کشور قرار بگیرد، افراد می‌توانند نسبت به واردات ورق با نرخ مناسب‌تر و فروش محصول نهایی با نرخ تمام‌شده کمتر اقدام کنند که این مسئله در نهایت به‌نفع فعالان صنعت لوله و پروفیل خواهد بود.