چرا امنیت جهانی رو به افول است؟
قربانعلی تنگشیر - استاد دانشگاه
دلایل کاهش احساس امنیت در جهان
۱. تغییرات اقلیمی: یکی از بزرگترین تهدیدات برای امنیت جهانی، تغییرات اقلیمی است. افزایش دمای کره زمین، بالا آمدن سطح آب دریاها، خشکسالیهای طولانی مدت و وقوع رویدادهای شدید آب و هوایی مانند توفانها و سیلها، باعث مهاجرتهای گسترده، کمبود منابع غذایی و آب شیرین و در نتیجه درگیریها بر سر منابع شده است.
۲. نابرابری اقتصادی: شکاف عمیق بین ثروتمندان و فقرا، یکی دیگر از عوامل مهم در ایجاد ناامنی است. نابرابری اقتصادی باعث ایجاد تنشهای اجتماعی، افزایش جرم و جنایت و در نهایت بیثباتی سیاسی میشود.
۳. توسعه فناوریهای جدید: در حالی که فناوریهای جدید زندگی انسانها را آسانتر کرده، اما در عین حال تهدیدات جدیدی نیز ایجاد کردهاند. سلاحهای کشتار جمعی، حملات سایبری و جرائم سایبری همگی از جمله تهدیداتی هستند که امنیت جهانی را به خطر میاندازند.
۴. تروریسم و افراطگرایی: گروههای تروریستی و افراطی با استفاده از خشونت و ایجاد رعب و وحشت، امنیت جهانی را به چالش میکشند. این گروهها با بهرهبرداری از احساسات مذهبی، قومی و ملیگرایانه، جوانان را به سمت خود جذب میکنند و از آنها برای انجام عملیاتهای تروریستی استفاده میکنند.
۵. بیماریهای همهگیر: شیوع بیماریهای همهگیر مانند کووید-۱۹، نشان داد که حتی در یک دنیای بهشدت متصل، هیچ کشوری در برابر تهدیدات بهداشتی جهانی در امان نیست. این بیماریها نه تنها باعث مرگ و میر گسترده میشوند، بلکه اقتصاد جهانی را نیز فلج میکنند و باعث ایجاد ناامنی اجتماعی میشوند.
۶. تغییرات سیاسی و اجتماعی: تغییرات سریع در نظامهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، باعث بیثباتی و ناامنی میشوند. انقلابها، کودتاها و جنگهای داخلی، همگی از جمله عواملی هستند که امنیت را به خطر میاندازند.
راهکارهای افزایش امنیت جهانی
برای ایجاد یک جهان امنتر، همکاری بینالمللی، احترام به حقوق بشر، توسعه پایدار و مبارزه با نابرابری و تغییرات اقلیمی ضروری است. برخی از راهکارهای مهم برای افزایش امنیت جهانی عبارتند از:
• تقویت همکاریهای بینالمللی: برای مقابله با تهدیدات جهانی مانند تروریسم، تغییرات اقلیمی و بیماریهای همهگیر، همکاری بینالمللی ضروری است.
• حل مسالمتآمیز اختلافات: دیپلماسی و گفتوگو، بهترین راه برای حل اختلافات بین کشورها و گروههای مختلف است.
• توسعه پایدار: توسعه پایدار به معنای توسعهای است که نیازهای حال را برآورده کند بدون اینکه توانایی نسلهای آینده برای برآورده کردن نیازهای خود را به خطر بیندازد.
• مبارزه با نابرابری: کاهش شکاف بین ثروتمندان و فقرا، یکی از مهمترین راهکارها برای ایجاد یک جامعه امنتر است.
• حمایت از حقوق بشر: احترام به حقوق بشر و آزادیهای فردی، یکی از اصول اساسی برای ایجاد یک جامعه امن و پایدار است.
احساس امنیت، حق اساسی هر انسانی است. اما در دنیای پیچیده و پر از چالش امروز، این حق به راحتی نقض میشود. برای ایجاد یک جهان امنتر، همه باید تلاش کنیم تا به راهحلهای مشترک دست یابیم و با همکاری یکدیگر، آیندهای بهتر برای خود و نسلهای آینده بسازیم.