احتمال خروج از لیست سیاه FATF بالاست
سیاوش غیبیپور - تحلیلگر مسائل اقتصادی
در حال حاضر فضای سیاسی داخلی این نوید را میدهد که احتمال پیوستن ایران به لیست کشورهای متعهد وجود دارد.
چنین تصمیمی اگر محقق شود، به دلیل زیانهای بسیاری است که پیش از این از مقاومت در برابر پیوستن به FATF تجربه کردهایم. برای جبران این زیانهای متعدد و برای حمایت از سفره مردم، نیاز است کشور وارد این کنوانسیونها شود و آنها را بپذیرد. حتی کشورهای شرق آسیا که رابطه خوبی هم با ما دارند، بهدلیل لزوم شفافسازی، وارد روابط بینالمللی تجاری بلندمدت نمیشوند.
در حال حاضر اعتبار و شفافسازی در تجارت جهانی، یکی از پایههای تجارت است. یعنی تمام افرادی که قصد تجارت با یکدیگر دارند، باید مانند آینه شفاف باشند و نظارت و بازرسی شوند. حتی با چین هم که روابط تجاری خوبی با ما دارد تا زمانی که یکسری موارد شفاف نشود، نمیتوانیم قراردادهای موثری با آن ببندیم که بهنفع مردم باشد. نگرانی که اکنون درباره شفافیت وجود دارد، مربوط به تحریم در کشور ما است، چراکه در صورت شفافیت، دادههای تجاری افشا میشود؛ دادههایی که در شرایط تحریم و برای یافتن راهی برای معاملات تجاری در کشور ایجاد شدند. اما اگر این اقدام را هم انجام ندهیم، هزینه تجارت برای ما ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش پیدا میکند. یعنی با هر کشوری که بخواهیم معامله کنیم، بهدلیل اینکه شفافیت نداریم، باید روند قانونی تجارت را دور بزنیم، با شرکتهای سایه وارد عمل تجاری شویم یا اینکه در کشور خودمان با افرادی معامله کنیم و بعد آنها بروند با طرفهای خارجی مسیر معامله را ادامه دهند که خودش منجر به ایجاد فساد شده است.
اما بهمنظور کاهش هزینههای مواد اولیه، کاهش هزینه انتقال تکنولوژی و دانشبنیان باید این مسیر را طی کنیم. در رابطه با مخالفان FATF که تاکنون آن را موجب مختل شدن استقلال کشور میدانند، معتقدم تمام کشورهایی که در حال حاضر عضو FATF هستند، از استقلال کشورشان حمایت میکنند.
این تصویر که FATF استقلال عمل کشورها را محدود میکند، از نظر تئوری شاید درست باشد، اما از نظر واقعی خیر، یعنی همان کشورها که عضو هستند هم، استقلالشان حفظ شده است. در رابطه با کنوانسیون پالرمو معتقدم همیشه در تجارت ابزارهایی مبتنی بر تجهیز امنیت کشورها همیشه وجود داشته است و در حال حاضر هم وجود دارد.
همه کشورهایی که هماکنون با اسرائیل رابطه دارند، تجارت منفی هم دارند. نباید نگران چنین مسائلی بود. خیلی از کشورها هم موانع ما را دارند، اما بهگونهای این مسائل را حل میکنند. قانون پولشویی در کشور ما در حال حاضر بیشتر از ۱۰ سال است که اجرا میشود. من بهشخصه باتوجه به وضعیت کنونی، به حل مسئله FATF بسیار خوشبین هستم.