پروژه‌هایی که اولویت ملی ندارند

مهرداد لاهوتی، نماینده مجلس شورای اسلامی

مهرداد_لاهوتی

با توجه به محدودیت منابع بودجه‌، اولویت اختصاص بودجه عمرانی برای پروژه‌های با پیشرفت بالای ۷۰ درصد و طرح‌های اولویت‌دار ملی است. در حالی که از ۲۸۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی شامل بودجه عمرانی و جاری دولت حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان یعنی حدود ۱۴.۲ درصد منابع برای پروژه‌های عمرانی در امسال اختصاص یافته است، لازم است منابع محدود باید به پروژه‌های اولویت‌دار اختصاص یابد. درحال‌حاضر ۵۰ هزار طرح عمرانی نیمه تمام در کشور وجود دارد که ۳۸ هزار طرح استانی و منطقه‌ای و ۱۲ هزار طرح ملی هستند.

در گذشته اولویت بودجه به طرح‌های با پیشرفت ۴۰ درصد به بالا بود، ‌الان این نصاب به ۷۰ تا ۸۰ درصد افزایش یافته یعنی منابع محدود به طرح هایی اختصاص می‌یابد که ۷۰ تا ۸۰ درصد پیشرفت داشته باشد.

برخی از این طرح‌ها در ایام انتخابات با هدف جمع آوری رای مردم از سوی نمایندگان یا داوطلبان نمایندگی با کمک مدیران محلی شرع شده‌اند که ممکن است اولویت محلی داشته باشد، ولی اولویت ملی ندارند.

برخی پروژه‌ها مانند تکمیل کریدور شما جنوب در اولویت قرار دارند و باید حتما به بهره‌برداری برسند، چون با خدماتی که به سایر بخشها مانند حمل‌ونقل و ترانزیت ارائه می‌کنند، ‌مانند لوکوموتیوی قطار رشد اقتصاد را به حرکت در می‌آورند. در این زمینه کمیسیون ماده ۲۳ در سازمان برنامه و بودجه شکل گرفت که هیچ طرح عمرانی جدید تعریف نشود، مگر این که در این کمیسیون به تصویب برسد، البته به قول این مدیر سازمان برنامه و بودجه، برخی نمایندگان برای دور زدن این کمیسیون قبل از مطرح شدن در کمیسیون، ‌طرح مورد نظر خود را در جداول و پیوستهای بودجه می‌گنجانند و به اصطلاح پروژه تراشی و هزینه تراشی از جیب دولت می‌کنند.

در ایجاد پروژه عمرانی نیمه تمام، مشکل از اینجا حاصل می‌شود که طرح آمایش سرزمین نداریم که یک مطالعه جامع در کشور از فرصتها و استعداد هر منطقه انجام شود و بر اساس استراتژی توسعه کشور مزیت و اولویت توسعه هر منطقه مشخص و برای هر منطقه مثلا ۵ پروژه اصلی تعریف شود.وی همچنین معتقد است، در شرایطی که کل بودجه کشور از منابع عمومی بودجه دولت حدود ۱۴.۵ درصد است، ‌نباید در پرداختن منابع به طرحهای عمرانی خست به خرج بدهیم، ‌چون اجرای طرح عمرانی هم باعث ایجاد اشتغال در کشور می‌شود و هم خدماتی از محل طرح به مردم ارائه می‌شود. هر سال به طور میانگین ۵۰ درصد بودجه‌های مصوب عمرانی پرداخت می‌شود‌، لذا در اختصاص بودجه عمرانی به طرح‌های عمرانی پیشرو که داری بشترین خدمات به سایر بخشها هستند، نباید خست به خرج دهیم. به گفته کارشناسان، برخی طرح‌های عمرانی مانند ساخت راه آهن یا آزادراه با راه‌اندازی زمینه رشد اقتصاد در آن منطقه را فراهم می‌کند و مانند موتور محرکه سایر بخشها مانند تولید سیمان، شن و ماسه، قیر، ذوب آهن، کارگر و مهندس، ماشین‌آلات راهسازی می‌شود و خدمات ارائه شده این طرحها موجب رونق حمل‌ونقل و کاهش هزینه تولید سایر بنگاه‌ها و کارخانه‌ها می‌شود.

رقم کل منابع و مصارف عمومی دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ برابر با ۲ هزار و ۴۶۲ هزار میلیارد تومان تعیین شده است. بنابراین مبلغ ۴۰۰ هزار میلیارد تومان برای طرح‌های عمرانی سهم ۱۶درصدی از کل بودجه دولت را در این سال تشکیل می‌دهد.

سهم این طرح‌ها از کل بودجه می‌تواند نشان دهد که دولت چه میزان به گسترش زیرساخت‌های کشور توجه داشته است. بررسی بودجه سال‌های اخیر حاکی از این است که دولت در سال ۱۴۰۳ کمترین توجه را به این موضوع داشته و سهم این طرح‌ها از کل منابع و مصارف بودجه به کمترین عدد از سال ۱۴۰۰ رسیده است.

نکته مهم دیگر در رابطه با طرح‌های عمرانی، انباشت طرح‌هایی است که بدون هیچ پیشرفتی از بودجه یک سال به بودجه سال بعد منتقل می‌شوند. دولت در لایحه بودجه امسال، ۴۰۰ هزار میلیارد تومان به این طرح‌ها اختصاص داده که این مقدار نسبت به بودجه سال ۱۴۰۲ کمتر از ۷ درصد رشد داشته است. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی طرح‌های عمرانی را در لایحه ۱۴۰۳ بررسی و آن را با سال‌های قبل مقایسه کرده است. این گزارش نشان می‌دهد سهم این طرح‌ها از کل مصارف عمومی کشور به ۱۶ درصد رسیده که کمترین سهم از سال ۱۴۰۰ تاکنون است. همچنین مطابق گزارش این مرکز، اغلب طرح‌ها دچار مرور زمان شده و طرح‌های توجیهی آنها مربوط به سال‌ها پیش است. با این حال، دولت اقدام موثری برای بازنگری این پروژه‌ها در لایحه ۱۴۰۳ انجام نداده است. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اعتبار کل طرح‌های عمرانی در لایحه بودجه ۱۴۰۳، بالغ بر ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است. از این رقم، ۲۶۳ هزار میلیارد تومان به طرح‌های دستگاه‌های اجرایی ملی اختصاص دارد، ۷۱ هزار میلیارد تومان به دستگاه‌های اجرایی محلی در استان‌های کشور و ۶۶هزار میلیارد تومان به ردیف‌های متفرقه. این میزان بودجه برای ۲ هزار و ۳۲۵ طرح است که به تفکیک به آنها در قانون بودجه اشاره شده است. مبلغ تخصیص داده‌شده برای پروژه‌های عمرانی نسبت به ۱۴۰۲ به میزان ۷ درصد رشد کرده، با این حال سهم این طرح‌ها از کل مصرف عمومی در قانون بودجه کاهش یافته است.

دیدگاهتان را بنویسید

بخش‌های ستاره دار الزامی است
*
*

آخرین اخبار

پربازدیدترین