گام‌های نخست دیجیتال‌مارکتینگ در ایران
جلال ترابی-کارشناس فناوری و دیجیتال‌مارکتینگ
اینترنت به‌خاطر تمام ویژگی‌های خوبش، حتی باعث ارتباط آسان‌تر علوم مختلف با یکدیگر هم شده است. گرایش‌های مختلف تحصیلی، هرکدام نقش خاص خود را در دنیای دیجیتال‌مارکتینگ پیدا کرده‌اند تا به رشد بیشتر بازاریابی کمک کنند.
گفتنی است، با ظهور موجودی به‌اندازه پلانکتون، اما خطرناک به‌نام کرونا ( Covid- ۱۹)، شوک عجیبی به جهان و آینده دیجیتال‌مارکتینگ وارد شد و سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ آن‌طور که انتظار می‌رفت، پیش نرفت. نیازها و رفتار کاربران به‌طرز چشمگیری تغییر کرد و همین امر موجب تحول در آینده دیجیتال‌مارکتینگ شد. دیجیتال‌مارکتینگ یک صنعت همیشه در حال تغییر است و این چالش‌های به‌وجودآمده، زمینه‌ای برای تبدیل تهدید به فرصت برای ایجاد روش‌های جدید در طراحی استراتژی بازاریابی و اجرای کمپین‌های دیجیتال‌مارکتینگ شد. کرونا این موجود ناشناخته، روش‌های دیجیتال‌مارکتینگ را تحت‌تاثیر قرار داد.
شیوع این ویروس موجب تعطیلی‌های پی در پی می‌شد که زنگ خطری برای کسب‌وکارها بود. مدیران سازمان‌ها و تیم‌ها برای حفظ سلامتی خودشان به‌صورت ریموت یا دورکاری کار خود را انجام می‌دادند. بازاریابان می‌خواستند ارتباط بهتر و بیشتری با مشتری داشته باشند اما، چگونگی ارائه اطلاعات مفید و راه‌حل‌ها با صدا و لحن مناسب تبدیل به یک چالش شده بود. با گسترش انتخاب خرید آنلاین ( online shopping ) محصول یا خدمات در سرتاسر جهان و دسترسی اقشار جامعه به گوشی‌های هوشمند، فضای وب و اپلیکیشن‌های متنوع، کسب‌وکارهای ایرانی و بین‌المللی نیز برای بازاریابی محصولات و خدمات‌شان و همچنین افزایش فروش خود باید به‌سراغ بازاریابی دیجیتال و تبلیغات آنلاین بروند.
شاید بتوان در سطحی‌ترین تعریف آژانس دیجیتال‌مارکتینگ را مدل جدیدتری از آژانس‌های تبلیغاتی دانست. یک آژانس دیجیتال‌مارکتینگ در اصل یک راهکاریاب خلاق برای حل مسائل و مشکلات شما است. در واقع، آژانس دیجیتال‌مارکتینگ قرار نیست مثل یک آژانس تبلیغاتی با رسانه‌های جمعی سنتی و بیلبوردهای شهری یا تبلیغات تلویزیونی و رادیویی سروکار داشته باشد. در واقع، این آژانس‌ها شکل به‌روزشده و مدرن آژانس‌های تبلیغاتی هستند که تلاش می‌کنند با استفاده از روش‌های خلاقانه، برای نیازهای مشتری راه‌حل کاربردی پیدا کنند و هدف آنها همان بازاریابی محصول و کمک به فروش بیشتر آن است.
تاثیر دیجیتال‌مارکتینگ را باید به ۲ دوره پیش و پس از کرونا تقسیم‌بندی کنیم؛ پیش از کرونا، کسب‌وکارها کم و بیش با این حوزه آشنا بودند و صاحبان صنایع، شناخت محدودی از آن داشتند. بیشتر آنها تنها به داشتن یک وب‌سایت اینترنتی قانع بودند و سئو برای موتورهای جست‌وجو در اولویت دوم‌شان قرار داشت. معمولا این کسب‌وکارها، مشتریان مشخصی داشتند و از طریق معرفی دوستان و در بستری کاملا سنتی توسعه می‌یافتند.
اما بعد از کرونا، بیشتر کسب‌وکارها به اهمیت دیجیتال‌مارکتینگ پی بردند. اینکه فضای وب می‌تواند موجب رشد اقتصادی آنها شود، تفکری بود که دیجیتال‌مارکرها به آنها القا کردند. در حال حاضر، دیجیتال‌مارکتینگ در ایران گام‌های نخست خود را برمی‌دارد و در مرحله نوزادی قرار دارد. به‌اعتقاد من، مهم‌ترین مولفه در توسعه رشد اقتصادی کسب‌وکارها این است که باید فرهنگ دیجیتال‌مارکتینگ جا بیفتد. هم‌اکنون قدم‌های اول را برمی‌داریم و در ایران به‌تازگی به اهمیت آن پی برده شده است.
سال‌ها است که دیجیتال‌مارکتینگ در جهان مورداستفاده قرار گرفته و موجب رشد و توسعه اقتصادی در کسب‌وکارهای مختلف شده است. این شیوه از بازاریابی اینترنتی، نمودهای مختلفی دارد. نمونه بارز آن، استفاده از هوش‌مصنوعی و چت جی پی تی است. گفتنی است، کشورهای پیشرو به‌دلیل اینکه رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی را در اختیار دارند، توانسته‌اند رشد یابند و به صرفه‌های اقتصادی بالایی برسند.
با گذشت زمان، پلتفرم‌ها پیچیدگی خود را بیشتر می‌کنند؛ چراکه نیاز کاربران هم پیچیده‌تر شده و از یک‌سو استفاده از این پلتفرم‌ها باعث راحت‌تر شدن کار کاربر می‌شود که هرچقدر استفاده از پلتفرم‌ها راحت‌تر باشد، نیاز به داده‌های بیشتری هم دارد؛ به‌همین‌دلیل، امروزه کسب‌وکارها به‌سمت داده‌محور شدن پیش می‌روند، بنابراین کسب‌وکارها نیاز زیادی به داده دارند و این امر بسیار اهمیت دارد.
اصولا کسب‌وکارهایی که بحث خدمات و صادرات برای آن مهم است؛ نظیر گیاهان‌دارویی و محصولاتی که در انحصار تولید ایران است، در اولویت بازاریابی به روش دیجیتال‌مارکتینگ هستند و می‌توانند روند موثری در بازار جهانی عرضه کنند.
کسب‌وکارهایی هستند که خدمات آنها تسهیل‌کننده کسب‌وکارهای دیگر است، برای مثال فروشگاه‌هایی که خودشان محصول ندارند، اما به‌واسطه ترافیکی که روی سایت‌شان وجود دارد، به فروش محصولات دیگر فروشگاه‌ها می‌پردازند. رسالت این فروشگاه‌ها، ایجاد بستر برای فروشگاه‌هایی است که خودشان به‌طورمستقیم فعالیتی در حوزه دیجیتال‌مارکتینگ انجام نداده‌اند.
