یکی از رویکردهای اساسی دولت سیزدهم در تلاش برای تبدیل شدن به محرک رشد اقتصادی کشور، تمرکز و توجه به حداکثر خنثی‌سازی تحریم‌ها با بازطراحی تجارت انرژی در ایران بود. این رویکرد، علاوه بر توسعه تجارت منطقه‌ای گاز، باعث ایجاد بازارهای متنوعی برای صادرات نفت خام ایران شده و در شرایط تحریم‌های کامل، بازار فروش نفت و گاز ایران به‌خوبی عمل کرده است.سیاست‌های دولت سیزدهم در حوزه نفت و گاز به‌خوبی پیاده‌سازی شده‌ و در رشد اقتصادی نیز نقش موثری داشته‌اند که این ثمرات را در آمار و ارقام ارائه‌شده مشاهده می‌کنیم. بدون شک، رویکرد دولت در حوزه انرژی موفق بوده است و می‌توان در آینده نیز اثرات افزونی از آن مشاهده کرد. دولت در حوزه سیاست خارجی و بین‌المللی در تمام بخش‌ها اقدامات موثری را انجام داده و با کشورهای همجوار و همسایه روابط خوبی برقرار کرده و اقدامات مثبتی در حوزه انرژی نیز به‌عمل آورده است که می‌توان گفت تحرک رو به جلویی در بخش توسعه کشور را مشاهده می‌کنیم.در شرایط کنونی، دولت باوجود فشارهای سنگین، عملکرد موفقی داشته و توانسته است گام‌های مثبتی بردارد. باتوجه به مسیری که دولت انتخاب کرده است، می‌توانیم امیدوار به افزایش تولید و توسعه تعاملات با سایر کشورها، به‌ویژه در منطقه خاورمیانه، باشیم. برای رسیدن به این هدف، سیاست‌ها در این زمینه تدوین شده است و ما در حال‌ حاضر در این مسیر قرار داریم.توجه به دیپلماسی انرژی یکی از جنبه‌های عمل‌گرایانه در راهبردهای کلان دولت سیزدهم و وزارت نفت بوده که نشانگر تغییر روش‌ها و استراتژی‌های دیپلماسی انرژی ایران است. برنامه‌هایی که در آغاز دولت وزارت نفت ارائه شده، شامل اقداماتی در زمینه بازاریابی و فروش نفت، گاز، میعانات گازی و محصولات نفتی بود. این برنامه‌ها شامل ایجاد تنوع در روش‌های فروش نفت و فرآورده‌های نفت و گاز، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بخش خصوصی داخلی و سایر نهادهای اجرایی در فروش نفت‌خام، توجه ویژه به تجارت گاز به‌ویژه با سوآپ، واردات و تعیین‌تکلیف قرارداد واردات گاز از ترکمنستان و پیگیری تمدید قراردادهای گازی در 4 سال آینده بوده است.

اقدامات مذکور بدون برنامه‌ریزی و اجرای قوی در حوزه دیپلماسی جدید انرژی در دولت سیزدهم قابل‌دستیابی نبودند. به‌همین‌دلیل، در چارچوب توسعه دیپلماسی انرژی و همکاری با کشورهای همسایه در صنایع نفت و گاز، برنامه‌هایی مانند امضای قرارداد سه‌جانبه سوآپ گاز بین ترکمنستان، ایران و آذربایجان، فروش نفت در حیاط‌خلوت امریکا و صادرات قابل‌توجهی از میعانات گازی و نفت‌خام سنگین ایران به ونزوئلا، توسعه همکاری با کشورهای امریکای‌لاتین از طریق امضای قراردادها و تفاهمنامه‌های متعدد، صادرات خدمات فنی و مهندسی به عمان، تقویت روابط دوستانه ایران و روسیه در صنعت نفت با امضای تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری بین شرکت ملی نفت ایران و گازپروم، همچنین تبادل دانش فنی و همکاری‌های دانش‌بنیان بین 2 کشور، افزایش حدود ۲۰ درصدی صادرات گاز به کشورهای همسایه و تمدید قرارداد تهاتر گاز ایران با برق ارمنستان تا سال ۱۴۰۹ انجام شد.در پایان سال ۲۰۲۲، خبرگزاری رویترز اعلام کرد که صادرات نفت ایران در 2 ماه آخر سال به سطح بالاترین مقدار خود رسیده و باوجود تحریم‌های امریکا، صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۳ با قدرت آغاز شده است. در سال گذشته، با ثبت رکورد بالاترین صادرات نفت از سال ۱۳۹۷ (از زمان اعمال مجدد تحریم‌های امریکا علیه ایران)، درآمدهای نفتی 2برابر شده است. سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق توسعه‌یافتگی مجدد، صادرات گاز را افزایش داد و امنیت انرژی کشور را تامین کرد. در این راستا، ایران برای نخستین‌بار توانست به دستاوردی مهم مانند دستیابی به آرزوی پالایشگاه‌داری فراسرزمینی برسد و همچنین صادرات خدمات فنی و مهندسی را افزایش و اقدام‌های دیگری مانند وصول مطالبات معوقه را انجام دهد. همچنین، آمارهای اوپک نشان می‌دهند که ارزش صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۲ به ۴۲.۶ میلیارد دلار رسیده که نسبت به رقم ۲۵.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱، ۷.۹ میلیارد دلار در سال قبل و ۱۹.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹، افزایش چشمگیری است.دولت سیزدهم وقتی به کار خود آغاز کرد، مواجه با بیش از ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب بود. این میزان دارایی در شرایط تحریمی، فروش را بسیار دشوار می‌ساخت، به‌ویژه اینکه میانگین روزانه بیش از ۸۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در کشور تولید می‌شد. اما با ایجاد تنوع در قراردادهای فروش نفت و انجام بازاریابی مناسب، فروش نفت و میعانات گازی افزایش یافت و به‌تدریج تمام این مقدار با نرخ مناسب فروخته شد، به‌طوری‌که در حال‌ حاضر حتی یک قطره میعانات ذخیره‌شده روی آب نداریم. اقدامات کلیدی وزارت نفت به رشد اقتصادی کمک کرده و به‌نظر می‌رسد تغییر رویکرد و بازطراحی تجارت انرژی با موفقیت عمل کرده است. ایران توانست به نقطه موردنظر خود دست یابد. با این حال، اهمیت توسعه روابط بین‌المللی با سایر کشورها را نباید نادیده گرفت. اگر این روند ادامه نیابد، ممکن است صنعت نفت ایران با چالش‌هایی مواجه شود. با این حال، کارنامه فعلی نشان می‌دهد که صنعت نفت ایران در وضعیت مناسبی قرار دارد و در مسیر صحیح تجاری و توسعه‌یافتگی قرار دارد.