فضای غیرتحریمی وب، راهی برای رشد
جلال ترابی-کارشناس دیجیتالمارکتینگ
بازاریابی و توسعه بازار یکی از مهمترین بخشهای تاثیرگذار در موفقیت کسبوکارهای دانشبنیان و فناوریمحور است. در واقع دیجیتالمارکتینگ نقش جدی در بازاریابی جهانی دارد و افراد ماهر در این زمینه معتقدند که تنشهای سیاسی و تحریمها راه را برای توسعه دیجیتالمارکتینگ برندهای ایرانی در فضای بینالمللی تا حدی مسدود کرده است. اتفاقاتی نظیر احیای برجام میتواند نقش جدی در روند دیجیتالمارکتینگ جهانی داشته باشد. با حضور بیش از پیش جامعه در فضای مجازی و دنیای دیجیتال، حضور شرکتها در این فضا برای تبلیغ محصولات و خدمات خود، امری اجتنابناپذیر است، در حالی که معمولا این موضوع کمتر موردتوجه و تمرکز فناوران و صاحبان شرکتهای دانشبنیان، خلاق و فناور و عموما در این بخش دچار چالش و ضعف است.
تاثیر دیجیتالمارکتینگ را باید به ۲ دوره پیش و بعد از کرونا تقسیمبندی کنیم؛ پیش از کرونا کسبوکارها کمابیش با این حوزه آشنا و کسبوکارهای صنعتی کمتر با این حوزه درگیر و تنها به داشتن وبسایتی قانع بودند و سئو برای موتورهای جستوجو در اولویت دوم قرار داشت. معمولا این کسبوکارها مشتریان مشخصی داشتند و از طریق معرفی دوستان و در بستری کاملا سنتی توسعه مییافتند. بعد از کرونا بیشتر کسبوکارها به اهمیت دیجیتال مارکتینگ پی بردند؛ اینکه فضای وب میتواند موجب رشد اقتصادی آنها شود. درحالحاضر دیجیتالمارکتینگ در ایران گامهای نخست خود را برمیدارد و در مرحله نوزادی قرار دارد و در واقع بعد از کرونا بود که بیشتر کسبوکارها پی به تاثیرات دیجیتالمارکتینگ بردند. مهمترین مولفه در توسعه رشد اقتصادی کسبوکارها این است که فرهنگ دیجیتالمارکتینگ باید جا بیفتد. درحالحاضر قدمهای اول را برمیداریم و بهتازگی به اهمیت این موضوع پی برده شده است.سالها است که دیجیتالمارکتینگ در جهان مورداستفاده قرار گرفته و موجب رشد و توسعه اقتصادی در کسبوکارهای مختلف شده است. این شیوه از بازاریابی اینترنتی نمودهای مختلفی دارد. نمونه بارز آن استفاده از هوشمصنوعی و چت جی پی تی است. گفتنی است، کشورهای پیشرو بهدلیل اینکه رسانهها و شبکههای مجازی را در اختیار دارند، توانستند رشد یابند و به صرفههای اقتصادی بالایی برسند.
با گذشت زمان پلتفرمها پیچیدگی خود را بیشتر میکنند، چرا که نیاز کاربران هم پیچیدهتر میشود و از سوی دیگر، استفاده از این پلتفرمها باعث راحتتر شدن کار کاربر میشود که هر چقدر استفاده از پلتفرمها راحتتر باشد، نیاز به دادههای بیشتری دارد، بههمیندلیل امروز کسبوکارها بهسمت دادهمحور شدن پیش میروند، بنابراین کسبوکارها نیاز زیادی به داده دارند و این امر بسیار اهمیت دارد. داده هم از این لحاظ مهم است که برای مثال فروشگاههای اینترنتی بتوانند از اطلاعات مشتریان خود استفاده تجاری کنند. بهعنوان مثال، تاریخ تولد کاربران را بدانند و یک کد تخفیف بفرستند یا کاربران در دستهبندیهای مختلف سنی، محصولات خود را پیشنهاد کنند. اصولا کسبوکارهایی که بحث خدمات و صادرات برای آن مهم است؛ نظیر گیاهاندارویی و محصولاتی که در انحصار تولید ایران است، در اولویت بازاریابی به روش دیجیتالمارکتینگ هستند و میتوان روند موثری را در بازار جهانی عرضه کرد.
کسبوکارهایی هستند که خدمات آنها تسهیل مشاغل دیگر است. برای مثال، فروشگاههایی که خودشان محصول ندارند، اما بهواسطه ترافیکی که روی سایتشان وجود دارد، به فروش محصولات دیگر فروشگاهها میپردازند. رسالت این فروشگاهها ایجاد بستر برای فروشگاههایی است که خودشان بهطورمستقیم فعالیتی در حوزه دیجیتالمارکتینگ انجام ندادهاند.