حباب قیمتی بلای جان بازارمسکن
کیاکسار محمدی-کارشناس بازار مسکن
تحریم های غرب کمابیش بر تمام بخش های اقتصادی کشور تاثیر گذاشته است، از این رو نگاه بسیاری از معامله گران بازارهای مالی به شکسته شدن یا نشدن تحریم ها است. از طرف دیگر، در نیمه پایانی امسال انتظار می رود معاملات بازار مسکن افزایش پیدا کند. اکنون شرایط خرید خانه برای معامله گران بهتر از هر فرصت دیگری است، چرا که به دلیل رکود معاملات، به نظر نمی رسد شاهد رشد قیمت ها در این بازار پرتقاضا باشیم.در ماه های اخیر، سازنده ها بیشترین نرخ را برای نرخ پیشنهادی فروش آپارتمان های نوساز خود اعلام کرده اند. علت این نوع اعلام نرخ از سوی سازنده ها، تورم مصالح ساختمانی و زمین است. سازنده ها در یکی، 2 ماه اخیر صرف نظر از اینکه نرخ تمام شده آپارتمان های آنها چقدر بوده، تورم مصالح و زمین را در محاسبه نرخ فروش خود در نظر گرفتند تا امکان شروع یک پروژه ساختمانی جدید را پس از فروش واحدهای تکمیل شده داشته باشند.این در حالی است که ثبات حاکم بر بازار مسکن سبب شده است تا قیمت های مذکور مورداقبال خریداران مسکن واقع نشود و بیشتر آنها به طورکلی از جست وجوی فایل های نوساز صرف نظر کنند. از آنجا که تورم مصالح ساختمانی در طول دوره جهش مسکن از تورم مسکن بازمانده بود، در سال گذشته این تورم به ۱۰۰ درصد رسید و در نتیجه، سازنده ها اکنون بیش از هر زمان دیگری نگران هزینه تمام شده پروژه های آتی خود هستند.در واقع، تورم بالای مصالح ساختمانی در سال ۱۴۰۱ روی محاسبات سازنده ها اثر گذاشته و این اثر به شکل اعلام قیمت های تند برای فروش آپارتمان های نوساز، خود را نشان داده است. در نتیجه، تقاضای خرید مسکن نیز به طبقات سنی بالاتر یعنی آپارتمان های میانسال و قدیمی روی آورده است.عامل دیگری که می تواند بر آینده نرخ مسکن اثرگذار باشد، برنامه دولت برای استفاده موثر از ابزارهای مالیاتی بخش مسکن است. اگر دولت به جای اتلاف وقت برای سیاست های ناکارآمدی نظیر مالیات بر خانه های خالی، به سراغ مالیات سالانه املاک به عنوان ابزار مالیاتی دست اول برود، حداقل نتیجه آن، شکستن مقاومت فروش زمین و املاک کلنگی است و به دنبال عرضه این املاک، نرخ زمین کاهش پیدا و فضای عمومی تعیین نرخ فروش آپارتمان های نوساز تغییر می کند.در حال حاضر، نرخ زمین ۸۰ درصد از نرخ تمام شده ساخت هر واحد آپارتمان مسکونی را شامل می شود و این یعنی اگر حباب نرخ زمین از طریق افزایش عرضه به واسطه وضع مالیات تخلیه شود، اثر آن بلافاصله روی نرخ مسکن نوساز، نمود پیدا خواهد کرد.
دریافت مالیات سالانه از املاک مسکونی یکی از اهرم های قوی و متداول مالیاتی برای تنظیم بازار مسکن است. کشورهای دریافت کننده این مالیات توانسته اند به این ترتیب ثبات بازار مسکن در درازمدت را حفظ کنند. در قالب مالیات سالانه املاک مسکونی، مالکان واحدهای مسکونی در پایان هر سال، مبلغی معادل ضریبی از ارزش روز ملک خود را به دولت پرداخت می کنند.کشورهایی در کاربرد اهرم مالیاتی و تحقق اهداف مربوط به آن در تنظیم بازار مسکن، موفق بوده اند که بدون هیچ گونه تبصره، استثنا و شرایطی، اقدام به وضع و دریافت مالیات از املاک مسکونی به صورت سالانه کرده اند. در واقع، در الگوهای موفق این نوع مالیات در دنیا و در کشورهای پیشرفته، همه املاک مسکونی با ضرایب مشخص، مشمول پرداخت مالیات سالانه هستند.