اظهارنظر کارشناسان درباره تاثیر انتخاب ترامپ بر اقتصاد، چه در ایران و چه در سایر کشورهای جهان، هر روز ابعاد جدی‌تری به خود می‌گیرد و البته همچنان با تناقض‌هایی مواجه است.

در بعد جهانی بسیاری معتقدند پیروزی دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا می‌تواند به‌معنای وضع تعرفه‌های ۱۰ درصدی بر واردات کالاهای اروپایی مانند خودرو و مواد شیمیایی باشد؛ تعرفه‌هایی که به‌باور این گروه می‌تواند تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا را تا ۱.۵ درصد یعنی حدود ۲۶۰ میلیارد یورو کاهش دهد. بسیاری دیگر نیز نگران روند کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی اروپا، تضعیف یورو و خطر رکود اقتصادی هستند. این احتمالات در کنار هزینه‌های دفاعی همزمان با جنگ اوکراین، نگرانی از افزایش فشار مالی به دولت‌های عضو اتحادیه اروپا را بیشتر می‌کند. همچنین تاثیر درازمدت جنگ تجاری بین قدرت‌های اصلی در دو سوی اقیانوس اطلس می‌تواند منجر به کاهش بیشتر نرخ بهره از سوی بانک مرکزی اروپا شود.

از سوی دیگر رابطه تجاری امریکا و چین در طول تاریخ از اهمیت بالایی برخوردار بوده و ترامپ بارها در مناظرات انتخاباتی خود از وضع تعرفه‌هایی تا ۶۰ درصدی بر کالاهای چینی تاکید کرد. اعمال این تعرفه‌های بالا می‌تواند صادرات چین به امریکا را به‌طور جدی تحت تاثیر قرار دهد و گسترش این اختلال چالش‌های اقتصادی را برای هر دو کشور افزایش خواهد داد.

این پیش‌بینی‌ها در صورتی مطرح می‌شود که دونالد ترامپ در نخستین روز اعلام نتایج انتخابات در جمع حامیان خود گفت: «این رای قدرتمند و بی‌سابقه آغازگر عصری طلایی برای ایالات متحده خواهد بود.» می‌دانیم که وعده‌های انتخاباتی دونالد ترامپ شامل تعرفه‌های سنگین، معافیت‌های مالیاتی، مقررات‌زدایی و تلاش برای خروج از توافق‌های جهانی مهم است. در این شرایط برخی از تحلیلگران معتقدند تعیین میزان تلاش ترامپ برای اجرای این اقدامات در دومین دوره ریاست‌جمهوری او دشوار است، اما نتایج هر کدام از آنها پیامدهای روشنی برای جهان خواهد داشت.

باتوجه به دو رویکرد احتمالی ترامپ در مواجهه با چین و اروپا، پیشامد فرصت‌ها و تهدیدهای جدید برای اقتصاد ایران نیز مشهود است.

چنانچه محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی با نگاهی واقع‌بینانه گفته است: اعمال محدودیت تجارت با امریکا و کمتر کردن حضور تجاری در بازار‌های دنیا توسط ترامپ، اثرات زیادی بر اقتصاد اروپا و چین خواهد داشت که برای ما هم تهدید و هم فرصت است، اما این مهم است که کنش‌گری ایران در قبال سیاست‌ها چه باشد.

او با اشاره به کاهش وابستگی‌های اقتصاد ایران و توسعه روابط مالی غیردلاری با کشور‌های منطقه و اعضای بریکس، گفت اقتصاد ایران، اقتصاد ۸ سال پیش نیست که انتخاب ترامپ اثر زیادی بر آن داشته باشد، به همین دلیل پس از انتخاب ترامپ شاهد بودیم نوسانات بازار ارز بسیار پایین و کمتر از یک درصد بود.

با همین استدلال برخی از کارشناسان و فعالان اقتصادی تاثیر حضور ترامپ در کاخ سفید بر اقتصاد ایران را به وسعت تاثیرگذاری دور نخست ریاست‌جمهوری او نمی‌دانند.

جمع بندی دیدگاه صاحبنظران حاکی از آن است که اقتصاد ما به مرحله‌ای رسیده که مثل سابق تحت تاثیر اتفاقات سیاسی قرار نمی‌گیرد و تنها نوسانات اندک و ناپایداری را تجربه خواهد کرد.

با این همه تجارت بین‌المللی یک اصل مهم توسعه است و بخواهیم یا نخواهیم در خلأ اتفاق نمی‌افتد؛ بنابراین توسعه همکاری‌های بین‌المللی و رفع محدودیت‌های مالی و تجاری با سایر کشورهای جهان، مستلزم رفع تحریم‌ها و لغو محدودیت‌های ناشی از تحریم است.

در نهایت اینکه سکانداری ترامپ در کاخ سفید پیامدهای مهمی برای اقتصاد جهانی خواهد داشت و بسیاری از تحلیلگران، این پیروزی را پتاسیل بالقوه‌ای برای شروع دور جدیدی از جنگ‌های تجاری می‌دانند.

بخواهیم یا نخواهیم اقتصاد ایران نیز متاثر از اقتصاد جهانی است و جدا از موضوع تحریم و محدودیت‌های ناشی از آن، باید تدابیری برای آثار احتمالی ناشی از جنگ‌های تجاری بین قدرت‌های جهانی نیز اندیشید.

آنچه مسلم است مسیر پیش پای اقتصاد ایران در بعد بین‌المللی هموار نخواهد بود و به‌نظر می‌رسد باید از هر راهی برای کاهش فشارها بر اقتصاد بهره برد.