سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به عنوان بازوی توسعه‌ای وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه معدن و صنایع معدنی، استراتژی‌های خود را متمرکز بر رونق توسعه زیرساخت، تولید و اشتغال‌زایی تعریف کرده است.

سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی طرح‌ها، اکتشاف، فعال‌سازی معادن، متنوع‌سازی در تامین مالی و هدایت نقدینگی، بومی‌سازی، تقویت زیرساخت‌ها و جایگاه صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی و توسعه برنامه‌های آموزشی، از جمله راهبردی‌ترین اقدامات ایمیدرو در هفت‌ماهه نسال ۱۴۰۰ به شمار می‌رود.

افزایش تولید با وجود تحریم‌ها و شیوع بیماری کرونا

آمار‌ها حکایت از آن دارد که شرکت‌های بزرگ این حوزه با راهبری ایمیدرو، رشد تولید را در سال جاری رقم زدند بطوری که به رغم تشدید تحریم‌ها و بحران کرونا، میزان تولید کنسانتره آهن شرکت‌های بزرگ طی نیمه نخست سال ۱۴۰۰، حدود ۳.۶ درصد افزایش یافت و به بیش از ۲۵.۵ میلیون تن رسید.

شمش آلومینیوم کشور در این مدت نیز حدود ۲۳ درصد افزایش یافت.

در حوزه مس، شرکت ملی صنایع مس در ۶ ماهه نخست امسال ۱۴۳ هزار و ۳۲۸ تن مس کاتد تولید کرد که در مقایسه با سال گذشته رشد ۲ درصدی را نشان می‌دهد.

از سوی دیگر میزان تولید کنسانتره زغال‌ سنگ شرکت‌های زیر مجموعه ایمیدرو در نیمه نخست ۱۴۰۰، بیش از هشت درصد افزایش یافته است و دو شرکت البرز مرکزی و طبس در مدت یاد شده، ۷۳۲ هزار و ۵۴ تن کنسانتره زغال سنگ تولید کردند.

ارزآوری

برپایه این گزارش، پارسال با وجود تشدید تحریم‌ها و بحران کرونا، این حوزه با راهبری ایمیدرو ۷.۲ میلیارد دلار ارزآوری حاصل از صادرات برای کشور داشت. این در حالی است که به سبب مساعد بودن شرایط بین‌المللی سال‌های پیش از آن، این حوزه توانسته بود حدود ۱۰ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور رقم بزند.

این امر علاوه بر ورود ارز به کشور، کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی را نیز در پی داشته است؛ بنابراین گزارش، در حوزه فولاد، مجموع وزنی صادرات شرکت‌های بزرگ در نیمه نخست امسال با متوسط رشد نزدیک به ۵۰ درصدی همراه شد. در این مدت ۳.۸ میلیون تن فولاد به بازار‌های هدف صادر شد.

سرمایه گذاری و اشتغال

امسال برنامه راه‌اندازی بیش از ۱.۹ میلیارد دلار پروژه در برنامه راهبری این سازمان قرار دارد که اشتغال مستقیم آن از پنج‌هزار نفر عبور می‌کند.

یکی از طرح‌هایی که در آستانه افتتاح قرار دارد آهن اسفنجی فولاد قائنات است. این طرح اکنون با اشتغال‌زایی برای ۹۰۰ نفر، به‌زودی با حضور مسوولان افتتاح می‌شود.

به گفته استاندار خراسان جنوبی، فولاد قائنات که منجر به انقلاب صنعتی در استان شده، یک اقدام توسعه‌ای در اقتصاد ملی است.

جذب سرمایه از بخش خصوصی

در راستای سیاست ایمیدرو به‌منظور هدایت منابع به سوی تولید و توسعه، بیش از یک‌هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان منابع برای تکمیل طرح‌های توسعه در سال گذشته از بخش خصوصی جذب شده است و این استراتژی در سال ۱۴۰۰ ادامه دارد.

اکتشاف

انجام فعالیت‌های اکتشافی به عنوان اقدامی پایه‌ای به منظور تامین خوراک واحد‌های صنایع معدنی از جمله اقدامات اصلی ایمیدرو در حوزه توسعه بوده است. اکتشاف پهنه‌ها در فاز‌های شناسایی و پی‌جویی در ۳۰ استان شامل ۱۰۴ پهنه در بیش از ۶۸۰ هزار کیلومتر مربع گستره کشور در حال اجراست که بیش از ۸۰ درصد آن تکمیل شده است.

طبق توافق‌نامه سه‌جانبه اکتشاف بین معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ایمیدرو و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، از ۲۵ مهرماه امسال فاز جدید عملیات اکتشاف از بیرجند آغاز شده است.

در این طرح استان‌های کم‌برخوردار در اولویت قرار دارند. به همین دلیل در فاز نخست تا پایان سال جاری (۱۴۰۰) فعالیت‌های اکتشافی در استان خراسان جنوبی و کردستان (پهنه دیواندره) آغاز خواهد شد. در حال حاضر ۶۰ اکیپ در استان خراسان جنوبی فعالیت خود را آغاز کرده و طبق برنامه به اتمام خواهد رسید

مدت زمان انجام این طرح پنج سال بوده و اعتبار در نظر گرفته شده تا پایان سال جاری ۲۵۰میلیارد تومان است.

احیای ۵۰۰ معدن کوچک

طرح فعال‌سازی معادن کوچک و متوسط در نقاط مختلف کشور که ایمیدرو عهده‌دار آن است و اجرای آن از سوی شرکت «تهیه و تولید مواد معدنی ایران» با هدف فعال‌سازی معادن بخش خصوصی که به دلیل شرایط داخلی یا بین‌المللی نیمه فعال یا تعطیل شده‌اند، تعریف و عملیاتی شده است.

در حال حاضر این طرح در حال پیگیری است و تا نیمه نخست امسال ۲۷۱ معدن از طریق این طرح احیا شده است.

راهبری شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌گذاری

همچنین طراحی نظام کنترل مدیریتی بر شرکت‌های بزرگ با هدف اولویت‌بندی در سرمایه‌گذاری و جهت‌دهی استراتژی‌های آنها، توسط ایمیدرو در حال اجراست.

شناسایی طرح‌های سرمایه‌گذاری

ایمیدرو با هدف تنوع‌بخشی به تامین مالی طرح‌ها، اقدام به شناسایی ۲۱۵ هزار میلیارد تومان (۱۰ میلیارد دلار) طرح بزرگ و متوسط مقیاس در حوزه معدن و صنایع معدنی (عموما واحد‌های تابعه) کرده که به‌منظور تامین مالی بخش ریالی آن از روش تاسیس و راه اندازی «شرکت سهامی عام پروژه» استفاده می‌کند.

طبق همکاری‌هایی که با سازمان بورس انجام شده، به‌تازگی نخستین شرکت سهامی عام پروژه با نام «تجلی» در بورس پذیرش شده است. با این اقدام گامی نو در جهت استفاده از توان سرمایه‌های جامعه به‌منظور تامین مالی طرح‌های توسعه، رشد تولید و اشتغال انجام می‌شود.

توانمندسازی و هدایت منابع مالی به بانک‌های توسعه‌ای

ایمیدرو در نظر دارد با همکاری بنگاه‌ها و بانک‌ها، بخشی از منابع حاصل از فروش را به سمت بانک‌های توسعه‌ای هدایت و منابع حاصله را صرف تامین منابع مالی مورد نیاز تکمیل طرح‌های نیمه تمام کشور کند.

در این باره، نخستین تفاهم‌نامه بهمن ماه سال گذشته، با بانک صنعت و معدن به ارزش ۱۲ هزار میلیارد تومان (در قالب سه فاز) منعقد شد و در ۲۲ جلسه با بانک‌ها، تفاهم‌نامه‌های جدیدی در حال تهیه است.

همچنین تفاهم‌نامه با بانک تجارت به ارزش ۱۵ هزار میلیارد تومان نیز مبادله و عملیاتی شد. در این زمینه بانک تجارت اعلام آمادگی کرد تا در کنار تعهدات مندرج در این تفاهم‌نامه، از طریق خدمات نوین تامین مالی در راستای کاهش هزینه‌های تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های دارای اولویت مجموعه ایمیدرو، پشتیبان و حامی این دسته از شرکت‌های معدن و صنایع معدنی باشد.

با اجرای طرح فوق در قالب «طرح تام»، در سال گذشته با مشارکت بانک‌های تجارت و صنعت و معدن انجام شد، ۹ هزار میلیارد تومان به صنایع تزریق شد.

امید است تا سقف ۲۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی برای تکمیل طرح‌های نیمه تمام توسعه کشور تجهیز شود.

صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی

یکی دیگر از ابزار‌های ایمیدرو برای حمایت از بخش خصوصی در توسعه معدن و صنایع معدنی، صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی است. در این راستا پارسال سرمایه صندوق از ۳۵۰ میلیارد به ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت و در سال جاری، قرار است سرمایه صندوق بیمه با رشد ۵۰۰ میلیارد تومانی به یک‌هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان افزایش یابد.

صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت‌های معدنی، تحت راهبری ایمیدرو در هفت ماه امسال بیش از ۲ برابر رقم کل سال گذشته بیمه‌نامه صادر کرد.

از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پایان مهر ماه جاری، ارزش بیمه نامه‌های صادره به ۹۵۵ میلیارد تومان رسید در حالی که در کل ۱۲ ماه سال قبل، ۴۷۵ میلیارد تومان بیمه نامه صادر شده بود.

همچنین با توجه به بیمه نامه‌های آماده صدور، پیش بینی می‌شود رقم کل در پایان امسال به مرز ۲هزار میلیارد تومان برسد. ارزش این بیمه نامه‌ها که مصوبه‌های بانک (عامل) و هیات مدیره صندوق را دارد بهیک‌هزار و ۸۲۰ میلیارد تومان می‌رسد.

بومی‌سازی

ایمیدرو از ابتدای سال گذشته، سیاست بومی سازی و توسعه ساخت داخل را بر مبنای اهداف کلان وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ کرد و بر اساس آن عملکرد شرکت‌های زیرمجموعه را دریافت و پایش می‌کند.

صرفه جویی ناشی از بومی سازی شرکت‌های بزرگ بخش معدن و صنایع معدنی وابسته به ایمیدرو، از ابتدای سال ۹۹ تا پایان سال۱۴۰۰، به مرز ۱.۳ میلیارد دلار می‌رسد.

زیربنا‌ها

تامین امور زیربنا‌ها برای بخش خصوصی از جمله آب، جاده، خط ریلی و برق، در راستای سیاست‌های توسعه‌ای ایمیدرو انجام می‌شود. در این میان تامین پایدار آب معدن و صنایع معدنی، از جمله اقدامات اساسی است که راهبری این مهم از سوی ایمیدرو و سرمایه‌گذاری آن از سوی شرکت‌های بزرگ و همکاری بانک‌ها انجام شد.

در سال گذشته قطعات یک تا سه خط انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران (سیرجان، سرچشمه و اردکان) افتتاح و سپس عملیات اجرایی سه خط انتقال آب از خلیج فارس به استان‌های خراسان رضوی و اصفهان و همچنین از دریای عمان به سیستان و بلوچستان آغاز شد.

راهبری برای تامین انرژی پایدار

شرکت‌های وابسته و تابعه با ایمیدرو مهرماه امسال در قالب تفاهم‌نامه همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو، ایجاد دست‌کم ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی از طریق احداث نیروگاه جدید و تکمیل سیکل نیروگاه‌های موجود را کلید زدند که این اقدام در راستای تامین انرژی پایدار، گامی توسعه‌ای به شمار می‌رود.

گوهرسنگ‌ها

ایمیدرو، حمایت از توسعه گوهرسنگ‌ها و حمایت از ایجاد بازارچه و فرآوری این نوع سنگ‌ها را نیز به عنوانی اقدامی جدید در راستای اهداف توسعه ای، از دو سال گذشته آغاز کرده است.

سند توسعه صنعت گوهرسنگ ها، برنامه‌های عملیاتی و اصلاحات و الزامات مورد نیاز آن با همکاری ذینفعان بخش خصوصی و نهاد‌های دولتی مرتبط، تهیه شده و مورد تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز قرار گرفته است. تاکنون با هدف توسعه این صنعت، بازارچه‌های گوهرسنگ در اصفهان و مشهد راه اندازی شده است.

همکاری با دانشگاه‌ها

بخشی از استراتژی توانمندسازی ایمیدرو در قالب همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و نیز برگزاری دوره‌های آموزش تخصصی اجرایی شده است. برگزاری جشنواره اینوماین از رویکرد‌های ایمیدرو در راستای پیوند صنعت و دانشگاه است و در جشنواره «اینوماین۲»، دو ایده تجاری‌سازی شد و در «اینوماین ۳» که پاییز امسال برگزار شد ۱۳۰ ایده به جشنواره ارسال و در نهایت ۲۱ ایده برتر معرفی شد.

در این جشنواره، ۴۹ تفاهم‌نامه بین استارتاپ‌ها، نوآوران، شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های بزرگ و صنعتی به امضا رسید. در این جشنواره، ۴۹ تفاهم‌نامه بین استارتاپ‌ها، نوآوران، شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های بزرگ و صنعتی امضا شد.