متاورس ترکیب خلاقانه ‌ ای از 2 واژه متا ( Meta ) به ‌ معنای فراتر و یونیورس ( Universe ) به ‌ معنای جهان است، بنابراین و با کمی اصلاح، می ‌ توان متاورس را به مفهوم فراجهان یا جهان برتر در نظر گرفت. در هر حال، متاورس ویژگی ‌ های بیشتری را به دنیای فیزیکی ما اضافه کرده است.

به ‌ دنبال رشد حوزه رمزارزها در دنیا، اکنون موضوع متاورس نیز به بحثی داغ تبدیل شده و اخبار زیادی در رابطه با خریدوفروش زمین در فضای مجازی شنیده می ‌ شود؛ زمین ‌ هایی که در دنیای واقعی وجود ندارند. متاورس، محیطی بین واقعیت فیزیکی و مجازی است که در آن مکان ‌ های جغرافیایی دنیای واقعی روی یک نقشه قسمت ‌ بندی شده با محیط ‌ های مجازی دیجیتال تولید شده توسط کاربر مطابقت دارند که این محیط ‌ ها قابلیت خریدوفروش نیز دارند. در واقع، پول واقعی توسط سرمایه ‌ گذاران برای خرید زمین در یک شهر جدید که فقط در واقعیت مجازی وجود دارد، خرج می ‌ شود.

خطر در کمین معامله ‌ گران زمین در فضای مجازی

طبق پیش ‌ بینی ‌ های انجام ‌ شده ارزش بازار املاک و مستغلات در متاورس تا سال ۲۰۲۶ از ۵ میلیارد دلار عبور خواهد کرد. براساس اخبار منتشرشده از فضای مجازی برای خرید زمین در متاورس، مشاوران املاک حدود ۲۰۰۰ دلار هزینه می ‌ گیرند.

در نتیجه، متاورس به دنیایی ملموس تبدیل می ‌ شود و افراد بیشتری علاقه ‌ مند به این فضا می ‌ شوند. در نهایت هم، بازار املاک متاورسی تحت ‌ تاثیر این محبوبیت رشد می ‌ کند.

هدف اصلی زمین ‌ ها این است که به طراحان و توسعه ‌ دهندگان گیم اجازه دهد تا تجربیاتی را روی آنها منتشر کنند. در این محیط مجازی، افراد می ‌ توانند با استفاده از روش ‌ های بسیار متنوع کسب درآمد کنند که یکی از این روش ‌ ها خریدوفروش زمین مجازی است.

افراد می ‌ توانند این زمین ‌ ها را به دیگران اجاره دهند و از این طریق درآمدی برای خود داشته باشند؛ درست مانند اجاره یک ملک در دنیای واقعی.

اما در این میان، افرادی که دانش کافی ندارند، بسیار مستعد کلاهبرداری هستند. پس از افزایش نرخ چشمگیر زمین در کشور و سود بالای دلالان از خریدوفروش زمین در واقعیت، این بار سوداگران و دلالان به ‌ سراغ خریدوفروش زمین در فضای مجازی رفته و اقدام به خریدوفروش این اراضی با قیمت ‌ های نجومی در دنیای فضای مجازی و در قالب متاورس کرده ‌ اند.

در ایران آگهی ‌ های متفاوتی در فضای مجازی منتشر شده که برای مشاوره خرید ملک در متاورس بین ۶۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان هزینه پرداخت می ‌ شود. اگرچه بازار مشاوران املاک متاورسی رونق گرفته است، اما شاهد ریزش ۸۰ درصدی نرخ زمین ‌ های متاورس در ماه ‌ های گذشته بوده ‌ ایم.

در این گزارش فروش زمین در متاورس را در کشور بررسی کرده است.

مردم اطلاع کافی از روندخریدوفروش زمین در متاورس ندارند

فرشید اوتادی، عضو هیات ‌ مدیره مشاوران املاک در این ‌ باره به گفت: مشاوران املاک هیچ معامله ‌ ای به ‌ صورت مجازی یا متاورسی انجام نداده ‌ اند، چرا که هنوز این شیوه معاملاتی بین مردم جا نیفتاده است و افراد اراضی را که تاکنون ندیده ‌ اند، خریدوفروش نمی ‌ کنند.

وی افزود: طبق آمارهای رسیده در چند ماه گذشته، معاملات اندکی در این حوزه انجام گرفته که البته حدود ۸۰ درصد از ارزش معاملاتی آنها کاسته شده و فضای ناامنی در این بخش به ‌ وجود آورده است. در حال ‌ حاضر، اکثریت متقاضیان از خریدوفروش زمین در حوزه متاورس اطلاعی ندارند، بنابراین بستر مناسبی برای کلاهبرداری در این بخش مهیا شده است.

اوتادی گفت: خریدوفروش زمین و ملک از طریق ارز و در خارج از ایران برای تمامی مشاوران املاک کشور ممنوع است.

از سوی دیگر، مشاوران املاک جلسات و کلاس ‌ های آموزشی بسیاری در این بخش گذرانده ‌ اند، بنابراین مشاوران املاک حق انجام چنین معاملاتی را ندارند و در صورت نقض قانون با آنها برخورد جدی می ‌ شود.

۹۰ درصد پروژه ‌ های متاورسی تقلبی هستند

اوتادی افزود: در متاورس زمین ‌ های مجازی تعریف ‌ شده ‌ ای وجود دارند که برخی افراد، سرمایه ‌ گذاران را ترغیب برای خریداری این زمین ‌ ها ترغیب می کنند. این امر با فضای اقتصاد کلان ارتباط مستقیم دارد، به ‌ گونه ‌ ای که باعث می ‌ شود سرمایه ‌ گذاری در فضای رمزارزها ایجاد شود و این امر زمینه ‌ ساز خروج ارز از کشور هم خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: در اجرای چنین پروژه ‌ هایی، شاهد کلاهبرداری ‌ های متعددی هم هستیم، به ‌ طوری که ۹۰ درصد از رمزارزهایی که خریدوفروش شده ‌ ، تقلبی بوده ‌ اند. بنابراین، همین پروژه ‌ ها در زمین ‌ های مجازی متاورس تکرار خواهد شد.

اوتادی می ‌ گوید: شرکت ‌ های بزرگ در سال ‌ های آینده اقدام به سرمایه ‌ گذاری در متاورس می ‌ کنند، اما چنین اقداماتی زمینه ‌ ساز خروج ارز از کشور می ‌ شوند، بنابراین باید در داخل کشور شرکت ‌ های دانش ‌ بنیان، همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست ‌ جمهوری اقدام به طراحی چنین پروژه ‌ هایی در قالب فضای سه ‌ بعدی کنند.

وی در پایان گفت: ۹۰ درصد از پروژه ‌ های متاورس تقلبی است، اما همان ۱۰ درصدی که ابرادی نداردر، باید با مطالعه و آگاهی کامل خریداری شوند.

تجربه هم نشان داده که بسیاری از پروژه ‌ هایی که به ‌ صورت صعودی افزایش می ‌ یابند، در کوتاه ‌ مدت با شکست سرمایه ‌ گذاری ‌ ها روبه ‌ رو می ‌ شوند.

زمین ‌ های متاورسی ارزشمند می ‌ شوند؟

این اظهارات در حالی عنوان می ‌ شوند که بسیاری از کارشناس فناوری اطلاعات معتقدند در ایران سرمایه ‌ گذاری در بازار ملک و زمین رونق زیادی دارد و شاید همین عامل، تبلیغات فروش زمین در متاورس را گسترده کرده است. هر سایت یا شبکه مجازی را که باز می ‌ کنیم، با تبلیغات خریدوفروش زمین در متاورس روبه ‌ رو خواهیم شد.

متاورس پدیده ‌ ای جدید و چندساله در دنیای فناوری است. همزمان با ورود واقعیت مجازی و بازی ‌ های رایانه ‌ ای فرصت حضور به ‌ شکل آواتار در این فضا برای ما ایجاد شده است.

به ‌ شکل واقعی ‌ تر، در شبکه ‌ های اجتماعی مثل فیس ‌ بوک و اینستاگرام نیز حضور داشته ‌ ایم؛ هویت مجازی واقعی یا ساختگی برای ما ایجاد شده است.

آنچه متاورس را مطرح کرد و به ‌ عنوان تکنولوژی پیش ‌ رو موردتوجه کاربران، فعالان اقتصادی و اجتماعی قرار داد، فیس ‌ بوک بود.

به ‌ گفته کارشناسان، به ‌ نوعی شرکت فیس ‌ بوک با استفاده از فرآیندهای ترویجی و تبلیغی وانمود می ‌ کند که دنیای آینده، متاورس است. اگرچه متاورس سال ‌ ها است، مورداستفاده قرار گرفته، شاید فرصت ‌ های جدیدی در این زمینه به ‌ وجود بیایند. شرکت فیس ‌ بوک خود را مالک متاورس می ‌ داند و در صورتی که این گونه نخواهد بود.

شرکت ‌ های دیگر نیز می ‌ توانند ورود کنند و این فضاهای اختصاصی را با استفاده از تکنولوژی در هر زمینه ‌ ای ایجاد کنند. فیس ‌ بوک نگاه اقتصادی به دنیای متاورس دارد.

مجامع تصمیم ‌ گیر و فرهنگ ‌ ساز در این زمینه مثل وزارت ارتباطات، فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما باید همکاری و اطلاع ‌ رسانی ‌ هایی را در این زمینه انجام دهند.

لازم است دستگاه ‌ های قضایی نیز برخوردهایی داشته باشند. البته، صحبت از برخورد به ‌ معنای محدیدت های بی پایه و اساس نیست.

باید فرهنگ ‌ سازی انجام شود و به ‌ جای اینکه طرح صیانت اجرا شود و با متاورس مقابله کنیم؛ باید راهکارهای استفاده از فرصت ‌ های آینده تکنولوژی را مدنظر قرار دهیم.

این دست از کارشناسان فناوری اطلاعات تاکید دارند که اگر فضای مناسبی ایجاد شود، می ‌ توانیم در این صنعت حضور درست و کارشناسانه ‌ ای بدون غرض ‌ ورزی و بدبینی نسبت به فضای مجازی داشته باشیم.

اطلاع ‌ رسانی ‌ ها در سطح وسیع لازم است. باید رسانه ‌ ها و افرادی که این حوزه را می ‌ شناسند، ورود کنند تا اطلاعات صحیح مخابره شود. تا به این لحظه، قوانین درستی حتی از سمت فیس ‌ بوک که خود را مالک متاورس می ‌ داند، وجود ندارد، بنابراین ضروری است مواظب فریب ‌ هایی از این دست
باشیم. قیمت ‌ های نجومی زمین متاورس در سایت ‌ های ایرانی از دیگر موارد قابل ‌ توجه در این عرصه است. زمانی که اصول مشخصی نباشد و تنها براساس فضای هیجانی فعالیت کنیم، این روند قیمت ‌ گذاری را شاهد خواهیم بود. باید به ‌ دقت بررسی شود که فروشنده بر چه پایه و اساسی، در متاورس زمین می ‌ فروشد؟ افرادی بر این فضای هیجانی مسلط شده ‌ اند و متاسفانه شرایط مساعدی را شاهد نیستیم. با این روند، به ‌ احتمال ‌ زیاد در ماه ‌ های آینده شاهد مشکلات زیادی برای مردم خواهیم بود.

اصل موضوع خریدوفروش در محیط متاورس به ارزهای دیجیتال برمی ‌ گردد. رمزارزها قابلیت ردگیری ندارند، البته برای معامله می ‌ توانیم از هر ارز دیگری نیز استفاده کنیم. این بخش از موضوع برای خریدار و فروشنده خیلی دردسرساز نیست. ارز دیجیتال در این حوزه جذاب ‌ تر است.

با این همه نباید فراموش کرد که پیشگویی در فضای تکنولوژی سخت است و پیوسته شاهد تغییرات لحظه ‌ ای هستیم. این امکان وجود دارد که زمین ‌ های متاورسی با قانون ‌ گذاری ارزشمند شوند. هنوز قوانین به ‌ درستی مشخص نشده است و باید ریسک ورود به این حوزه را بپذیریم.

فناوری ‌ های ایرانی باید زیرساخت ‌ های خودشان را به ‌ درستی اجرا کنند و بعد از آن برای ورود به دنیای متاورس برنامه ‌ ریزی کنند.

سخن پایانی

تمایل به خلق، یکی از ویژگی ‌ های اساسی انسان ‌ ها است که آنها را از سایر موجودات متمایز می ‌ کند. این تمایل، در طول تاریخ بشریت وجود داشته و منجر به ایجاد ابزارها و فناوری ‌ های جدید شده است.

ابزارهای جدید ساخته ‌ شده نیز به ‌ نوبه خود منجر به ایجاد فرهنگ ‌ های جدید و تغییرات اساسی در زندگی بشر شده ‌ اند.

متاورس را می ‌ توان به ‌ عنوان ایده خلاقانه ‌ ای در نظر گرفت که به انسان ‌ ها اجازه می ‌ دهد با رفع برخی محدودیت ‌ های فضا و منابع، بتوانند بیشتر از گذشته در فعالیت ‌ های دلخواه خود اقداماتی داشته باشند.

در ابتدا، متاورس برای غول ‌ های فناوری بزرگ هیجان ‌ انگیز بود، اما رفته ‌ رفته این فضا برای تمامی مشاغل جذاب شد. در آینده نزدیک، متاورس هم همانند اینترنت جزئی جدایی ‌ ناپذیر از زندگی مردم خواهد شد.

این موضوع باید مدنظر سیاست ‌ گذاران کشور باشد تا نهادها و مشاغل حساس ایران با متاورس آشنا شوند. نباید متاورس هم قربانی طرح ‌ های مختلف دولت و سیاست ‌ گذاران شود.

در نهایت ضروری است که برنامه مسئولان برای اینترنت، فضای مجازی، ارزهای دیجیتال و حوزه فناوری اطلاعات مشخص شود.

در غیر این صورت، ایران جایگاهی در عرصه بین ‌ الملل نخواهد داشت. همچنین با بی ‌ برنامگی و سخت ‌ گیری تنها مسیر را برای خروج متخصصان و فعالان فناوری اطلاعات فراهم خواهیم کرد.

از طرفی اکوسیستم دیجیتال املاک و مستغلات به ‌ طورگسترده ‌ ای در دنیای ارزهای دیجیتال محبوب شده است. همان ‌ طور که مشهود است، با این حال، نرخ بعضی از این زمین ‌ های مجازی آنقدر بالا است که با آن می ‌ توانید در دنیای واقعی، یک زمین واقعی خریداری کنید.

نکته ‌ ای که باید درباره خرید زمین در متاورس در نظر داشت، نوسانات بالای مرتبط با ارزهای رمزپایه مورداستفاده برای معاملات در بازار املاک در متاورس است. از آنجایی که ارزش ‌ گذاری ارز دیجیتال پایدار نیست، ارزش اموالی که در متاورس وجود دارد نیز، به ‌ همان نسبت در نوسان است.

سرمایه ‌ گذاری در املاک دیجیتال، دارایی به ‌ نسبت جدید است، از این رو، جنبه ‌ های زیادی در آن وجود دارد که هنوز کشف نشده.

سرمایه ‌ گذاری در بازار املاک دیجیتال در متاورس، ماهیت بسیار سوداگرایانه دارد،پس باید قبل از انجام هرگونه سرمایه ‌ گذاری؛ خرید ملک دیجیتال و خرید زمین در متاورس، درباره جنبه ‌ های مثبت و منفی آن به ‌ خوبی تحقیق کنید.