مجمع جهانی اقتصاد، آب را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین معیارهای اقتصادی شناسایی و اعلام کرد این مجمع مهم و اثرگذار در فرآیند اقتصادی جهان، در گزارش اخیر خود آب را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین معیارهای اقتصادی مطرح و آن را چارچوب آینده رشد این مجمع قرار داده است. در این زمینه مجمع جهانی اقتصاد در گزارش اخیر خود به‌نام «آینده رشد» آورده است سوال کلیدی برای این لحظه مهم این نیست که آیا جهان همچنان به رشد اقتصادی نیاز دارد یا خیر، بلکه این است که چگونه این رشد به‌دست می‌آید و آیا با اولویت‌های جهانی و سایر سطوح مهم ملی همسو است یا خیر؟ این گزارش رشد اقتصادی را براساس چهار معیار ارزیابی می‌کند: نوآوری، فراگیری، پایداری و انعطاف‌پذیری و تاکید دارد تصویر متعارف رشد تولید ناخالص داخلی بدون درک عمیق‌تر از ماهیت و کیفیت رشد ناقص است، اما درک آب براساس این چارچوب یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های آب، یعنی کم‌ارزش بودن آن است که منجر به استفاده ناپایدار و آلودگی آن می‌شود. البته این رویکرد در راستای کار فرآیندی کمیسیون جهانی اقتصاد آب است که یافته‌های اولیه آن در کنفرانس آب سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ ارائه و خواستار مدیریت چرخه آب جهانی به‌عنوان یک کالای مشترک جهانی که به‌طور جمعی از آن محافظت می‌شود، شد.

نهادهای گوناگون تخمین‌هایی از ارزش اقتصادی آب ارائه کرده‌اند که همگی ارقام بسیار زیادی را به دست می‌دهند. صندوق جهانی طبیعت در گزارش سال ۲۰۲۳ با عنوان هزینه بالای آب ارزان، تخمین می‌زند که بحران آب حداقل ۵۸ تریلیون دلار هزینه دارد؛ البته با این هشدار که حتی این مقدار هنگفت هم ممکن است دست‌کم گرفته شود. از طرفی به‌جای اینکه بپرسیم آیا می‌توانیم از پس سرمایه‌گذاری بیشتر روی آب برآییم، احتمالا باید به این فکر کنیم که آیا می‌توانیم این کار را به انجام نرسانیم. در واقع، یک مطالعه فراگیر در سال ۲۰۲۰ توسط سازمان پروژه افشای کربن، براساس ۵۰۰ شرکتی که در مورد آب به آنها گزارش دادند، نشان داد هزینه اقدام نکردن در زمینه امنیت آب 5 برابر بیشتر از هزینه اقدام است. ضمنا درک آب از نظر ۴ رکن چارچوب آینده رشد رویکردی چندبعدی را اتخاذ می‌کند که بر کیفیت، تعادل و همسویی رشد با اولویت جهانی و ملی برای درک گسترده در یک کالای مشترک مانند آب تمرکز دارد:

۱- بعد نوآوری: میزانی که مسیر یک اقتصاد می‌تواند در پاسخ به تحولات جدید فناوری، اجتماعی، نهادی و سازمانی برای بهبود کیفیت رشد بلندمدت جذب و تکامل یابد.

۲- بعد فراگیر بودن: میزانی که مسیر یک اقتصاد شامل همه ذی‌نفعان در مزایا و فرصت‌هایی است که ایجاد می‌کند.

 ۳- بعد پایداری: میزانی که مسیر یک اقتصاد می‌تواند رد پای اکولوژیکی خود را در مرزهای محیطی محدود نگه دارد.

۴- بعد تاب‌آوری: میزانی که مسیر یک اقتصاد می‌تواند در برابر شوک‌هایی مقاومت کند و پس از آن بازگردد.

در این زمینه کالین هرون، کارشناس ارشد مدیریت منابع آب در مشارکت جهانی آب می‌گوید: نگاه به ارزش آب صرفا از منظر اقتصادی، آب را به یک کالا کاهش می‌دهد و ارزش‌های بسیار دیگری را که آب برای جامعه و محیط‌زیست دارد، نادیده می‌گیرد و همچنین اغلب نقش غیرمستقیم آب در اقتصاد را نادیده می‌گیرد. اما آب غیر‌قابل‌جایگزین است و هر فعالیت انسانی منوط به در دسترس بودن آب با کیفیت و کمیت کافی است. ما باید آن را به‌عنوان منبع گرانبها و محدودی که هست بشناسیم.

او به کاری که مشارکت جهانی آب برای نشان دادن مقادیر متعدد آب از ذی‌نفعان مختلف انجام می‌دهد، اشاره می‌کند که منجر به تصمیم‌گیری‌های بهتری می‌شود که بر آب تاثیر می‌گذارند.

 او همچنین خاطرنشان می‌سازد 4 ستون رشد ذکرشده در این گزارش در رویکرد مشارکت جهانی آب تعبیه و در سرتاسر مجموعه آن به‌کار گرفته شده که بر ارتباط یکپارچه‌سازی آب در تلاش‌های گسترده‌تر با هدف دستیابی به رشد پایدار تاکید می‌کند. تحقیقات تجربی نشان می‌دهد پیامدهای پایداری و مدیریت موفق منابع مشترک (Common Pool Resource) به نهادهای حاکم بستگی دارد و اینکه هیچ نوع نهاد یا نظام مدیریتی قادر نیست به‌طور یکنواخت منابع مشترک را به‌طور بهینه در همه زمینه‌ها مدیریت کند. آب، ذاتا یک منبع مشترک است، با این حال هنگامی که حقوق مالکیت اختصاص داده می‌شوند و مصرف آن توسط صاحب حقوق آب، رقابتی و انحصاری می‌گردد، ویژگی‌های یک کالای خصوصی را به خود می‌گیرد. با این وجود حتی زمانی که حقوق مالکیت تخصیص می‌یابد، آب یک کالای خصوصی خالص نیست، زیرا افراد ذی‌نفع دارنده حقوق غیرآبی می‌توانند به آب بالادست دسترسی داشته باشند. آب استفاده‌شده برای آبیاری (به زمین) نفوذ خواهد کرد و به جریان بازمی‌گردد؛ بنابراین ذی‌نفعان دارای حقوق غیرآبی پایین‌دست از جریان‌های بازگشتی سود خواهند برد. بر این اساس ویژگی‌های خاص منبع مشترک آب، حتی در یک بازار تجارت آب نیز حفظ می‌شود و باید بدین صورت مدیریت شود. در فرصت پیش رو به موضوعاتی مانند:

- مدیریت صحیح عرضه و تقاضای آب

- اقتصاد چرخشی در بخش آب

- آب برای غذا و انرژی

- پیشگیری و مدیریت خشکسالی

- سیستم‌های هشدار سریع سیل

خواهیم پرداخت. در این رابطه باید گفت حکمرانی، همکاری و دیپلماسی آب از موضوعات حیاتی و بروزرسانی در فرآیند سیاستی و اجتماعی بوده که بدان پرداخته خواهد شد.