«برو بمیر»؛ جمله‌ای کوتاه که ممکن است در برخی از دعواها یا در پاسخ به «نداری» فردی شنیده شود که نشان از راحت شدن دارد، اما اکنون اوضاع اقتصادی تاثیرات خود را بر مرگ هم گذاشته و دیگر مردن نیز آسان نیست. در سال جاری نرخ قبر در ناحیه یک بهشت زهرا تهران، ۳۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، در ناحیه ۲، ۲۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و در ناحیه ۳، ۱۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. همچنین در قطعات ناحیه ۳ (قطعات قدیمی، ۱۰ تا ۱۲ ساله)، نرخ ۳ طبقه، ۴۵ میلیون تومان و در ناحیه 2 که حدود ۲۴ سال از عمر آن می‌گذرد و اوایل دهه ۸۰ احداث شده نرخ ۳ طبقه، ۷۵ میلیون تومان است. در ناحیه یک بهشت زهرا(س) نیز نرخ قبر ۳ طبقه ۱۱۵ میلیون است. به‌تازگی جواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) اعلام کرد: در صورت موافقت شورای شهر تهران، نرخ قبور و بهای خدمات در این سازمان ۳۰ درصد برای سال آینده افزایش پیدا می‌کند.

قیمت قبر در بهشت زهرا از ۹۷ تا ۱۴۰۲

جواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س)، ۱۷ بهمن: بهشت زهرا (س) تا آخر سال ۱۴۰۳ قابلیت دفن دارد. امکان توسعه بهشت زهرا وجود ندارد، زیرا پیرامون آن ساختمان‌های مسکونی قرار گرفته و اگر حداقل فضاهایی هم وجود داشته باشد باتوجه به شرایط ترافیکی تصمیمی برای توسعه آن در این محدوده نداریم. بنابراین بهتر است به فکر آرامستان جدید باشیم. تدبیری که اگر ۲۰ سال پیش انجام می‌شد امروز با چنین بحرانی مواجه نمی‌شدیم.

جواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س)، ۲۶ دی: رونمایی از قطعه ۲۰۷ جدید با ویژگی قاب آماده قبور و محوطه‌سازی قبل از خاکسپاری، یک الگوی ابتکاری برگرفته از تجربیات گذشته این سازمان در چینش قبرها و نظم‌دهی به قطعات است و چنین الگویی تاکنون در سطح آرامستان‌های کشور اجرا نشده است.

جواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س)، ۳ آبان: در قطعات ناحیه ۳ (قطعات قدیمی، ۱۰ تا ۱۲ ساله)، نرخ قبر سه‌طبقه، ۴۵ میلیون تومان و در ناحیه 2 که حدود ۲۴ سال از عمر آن می‌گذرد و اوایل دهه ۸۰ احداث شده نرخ قبر سه‌طبقه، ۷۵ میلیون تومان خواهد بود. در ناحیه یک بهشت زهرا(س) نیز نرخ قبر سه‌طبقه ۱۱۵ میلیون محاسبه خواهد شد.

روح‌الله محسنی، معاون وقت عروجیان بهشت زهرا، اسفند ۱۴۰۰: نرخ قبر در ناحیه دو بهشت‌زهرا که از قطعه ۲۰۰ تا ۲۵۸ است، طبقه‌ای ۱۴ میلیون و 100 هزار تومان است؛ یعنی سه طبقه‌اش ۴۲ میلیون و 300 هزار تومان می‌شود. در ناحیه یک که از قطعه یک تا ۱۱۲ است، قیمت هر طبقه قبر ۲۵ میلیون تومان است؛ یعنی قیمت یک قبر سه‌طبقه ۷۵ میلیون تومان است.

روح‌الله محسنی، معاون عروجیان بهشت زهرا، اردیبهشت ۱۴۰۱: سال گذشته در قطعه یک تا ۱۱۲ نرخ هر خانه ابدی ۲۵ میلیون تومان بود که امروز ۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. در ناحیه 2 که از قطعه ۲۰۰ تا ۲۵۸ است، قیمت هر طبقه قبر ۱۶میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و در ناحیه ۳ که از قطعه ۳۰۰ تا ۳۲۸ است، نرخ هر طبقه خانه ابدی حدود ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است و در ناحیه ۳ یعنی از قطعه ۳۰۰ تا ۳۲۸، قطعات عمومی وجود دارد (۳۰۳) که برای رعایت حال شهروندان است.

سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س)، شهریور ۹۹: کمترین نرخ قبر با ارائه خدمات حدود ۶۰۰ هزار تومان و بالاترین نرخ قبر ۲۰ میلیون تومان است. وقتی نرخ قبری در بهشت زهرا بالای ۲۰ میلیون تومان باشد، مشخص است که کلاهبرداری است.

سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س)، خرداد ۹۸: نرخ قبر در قطعات فاز یک بهشت زهرا (س) ۱۶ میلیون تومان، فاز دو ۹ میلیون تومان و فاز سه ۳ میلیون تومان است و قطعه روز به‌صورت رایگان در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد.

سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س)، خرداد ۹۷: در طول تاریخ ۴۷ساله بهشت‌زهرا تاکنون گران‌ترین نرخ قبر در بهشت زهرا ۱۵ میلیون تومان آن هم در قطعات ۱ تا۱۱۰ بوده که قدمت آنها بیش از ۳۰ سال است. در فاز دوم بهشت زهرا حداکثر نرخ قبور ۹ میلیون تومان و در فاز سوم و قبور روز نرخ هر طبقه قبر ۷۵۰ هزار تومان است. البته نرخ دو طبقه بالای قبر رایگان برای بهشت زهرا حدود ۲.۵ میلیون تومان هزینه دارد، اما شهرداری آن را به‌صورت یارانه‌ای و بعضا اقساطی به ازای هر طبقه ۷۵۰ هزار تومان می‌فروشد. هر کس یک قبر دارای قیمت نجومی در بهشت زهرا معرفی ‌کند، ۴ برابر نرخ آن جایزه می‌گیرد.

ظاهرا تورم بیش از هر چیزی بر نرخ قبر تاثیر گذاشته و قیمت‌ها را در این بازار دگرگون کرده است. نرخ قبر از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ تغییر چشمگیری داشته که نمی‌توان از آن گذشت. از سوی دیگر بازار سیاهی نیز در خرید و فروش قبر وجود دارد که نمی‌دانیم چرا نظارتی بر آن نمی‌شود.

درآمد بهشت زهرا کم شده است!

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران درباره افزایش ۳۰ درصدی نرخ قبر در سال ۱۴۰۳ به صمت گفت: هنوز درباره افزایش نرخ قبر در بهشت زهرا برای سال ۱۴۰۳ تصمیم‌گیری نشده و این موضوع هنوز در صحن شورای شهر بررسی نشده است.

وی با اشاره به افزایش هزینه‌های خدمات در بهشت زهرا بیان کرد: واقعیت این است که درآمد بهشت زهرا از محل کفن‌ودفن‌ها حاصل می‌شود. متاسفانه در زمان کرونا با افزایش ناگهانی مرگ‌ومیر روبه‌رو شدیم و روزانه تعداد بسیاری از شهروندان تهرانی در این مکان به خاک سپرده می‌شدند. اکنون که خوشبختانه مرگ‌ومیرها به حداقل رسیده و روال طبیعی خود را پیدا کرده، درآمدهای معمول مجموعه بهشت زهرا کمی کاهش پیدا کرده است؛ در نتیجه باید فکری به حال آن کرد و چاره‌ای جز افزایش نرخ نیست.

بازار سیاه خریدوفروش قبر

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به تکمیل ظرفیت بهشت زهرا اظهار کرد: مصوبه ظرفیت بهشت زهرا از قبل وجود داشت. بر این اساس مقرر شد باتوجه به تکمیل ظرفیت بهشت زهرا در چند پهنه تهران، محله‌های مناسبی را به‌عنوان آرامستان با دسترسی راحت شهروندان با مجوز از شورا پیدا کنند.

نادعلی درباره بازار سیاه خرید و فروش قبر در بهشت زهرا گفت: باید تا جای ممکن با بازار سیاه خرید و فروش قبر مقابله کرد؛ اما فردی که دنبال دلال‌بازی باشد، بالاخره راهی جدید برای دور زدن قانون پیدا می‌کند. با این حال تمام سعی شورای شهر بر این است که چنین تخلفاتی را به حداقل برساند.

مراجعه به سایت بهشت زهرا

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر اینکه هوشمندسازی خدمات موجب افزایش شفافیت و جلوگیری از تخلفات می‌شود، افزود: شورای شهر و شهرداری تهران همیشه بر هوشمندسازی شهر تاکید داشتند. شفافیت حاصل از هوشمندی در دسترسی مردم به خدمات مختلف عدالت ایجاد کرده تا کلاهبرداری کاهش یابد. توصیه ما این است که مردم برای هر گونه اطلاعی، مستقیم به سایت بهشت زهرا مراجعه کنند تا در صورت بروز هر گونه مشکل شورا در جایگاه نظارتی رسیدگی کند.

قیمت‌ها تابعی از تورم است

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران درباره افزایش ۳۰ درصدی نرخ قبر در سال ۱۴۰۳ به صمت گفت: افزایش 30 درصدی نرخ قبر هنوز مصوب نشده و اعلام مدیرعامل سازمان بهشت زهرا به‌شرط موافقت شورای شهر بوده است. البته شورای شهر تصمیم دارد برای سال ۱۴۰۳ حداقل افزایش نرخ را تصویب کند.وی با مخالفت با افزایش ۳۰ درصدی نرخ قبر افزود: قطعا برخی از افراد شورا با افزایش نرخ بیش از ۲۰ درصد مخالف هستند. ما مهم‌ترین لایحه عوارض که حوزه شهرسازی بود را با افزایش نرخ کمتر از ۱۵ تا ۲۰ درصد مصوب کردیم.

چرا قبر گران شد؟

امانی با اشاره به افزایش نرخ قبر طی چند سال اخیر بیان کرد: این افزایش قیمت‌ها تابعی از تورم است. مادامی که تورم در کشور کاهش پیدا نکند و مهار نشود، شاهد افزایش نرخ هر نوع خدماتی خواهیم بود که نرخ قبر نیز از این قاعده مستثنا نیست. بی‌شک برای ما هم سخت است که مردم ریالی اضافه‌تر پرداخت کنند، اما چاره‌ای نیست؛ وقتی هزینه‌های جانبی افزایش پیدا کرده، چه باید کرد؟این عضو شورای شهر در ادامه افزود: نمی‌توان حق‌الناس را نادیده گرفت و حداقل افزایش نرخ را با توجه به وضعیت تورم لحاظ نکرد، اما باید معادل افزایش نرخ سال گذشته شاهد افزایش خدمات به مردم بود.

توانایی نظارت نیست

امانی با اشاره به خرید‌وفروش قبر با قیمت‌های نجومی نیز بیان کرد: درباره دلالی قبر و قیمت‌های نجومی اطلاعی ندارم، اما شورای شهر براساس مصوبات بر امور نظارت خواهد داشت. البته در صورتی که چنین مطالبی حقیقت داشته باشد نیز شورای شهر توانایی برخورد و نظارت با آنها را ندارد. در واقع ابزار مناسب مقابله با این تخلفات در اختیار نیست. شورای شهر به‌دلیل تعدد وظایف امکان بررسی بسیاری از مشکلات را ندارد و ما خود بر این ضعف آگاه هستیم. متاسفانه ابزارهای لازم برای نظارت بر این موضوع در اختیار شورا قرار ندارد و حجم کار به‌حدی زیاد است که توانایی نظارت بر بسیاری از مصوبات شورای شهر وجود ندارد. در کل این واقعیت را که نظارت شورای شهر ضعیف است، می‌پذیریم، زیرا ابزار و تکنولوژی لازم را نداریم.

سخن پایانی

این‌طور که مشخص است تورم پس از مرگ نیز خیال رهایی مردم را ندارد. بازار سیاهی راه افتاده و دیگر خریدوفروش قبر نیز مانند ملک پرسود است. البته هزینه‌های کفن و دفن تنها به خرید قبر ختم نمی‌شود؛ از شست‌وشو، جابه‌جایی پیکر از غسالخانه تا محل دفن و خرید ترمه گرفته تا آمدن مداح، مراسم خاکسپاری و پذیرایی از مهمانان در کنار جواز دفن، هزینه‌های مرگ را به‌شکل عجیبی افزایش می‌دهند. در کل خیال‌تان را راحت کنیم؛ بعد از مرگ نیز از شر تورم خلاص نخواهید شد. البته عمرتان باعزت.