حال ناخوش بازار جهانی سنگ‌آهن
ریزش های مداوم قیمت آهن طی هفته‌های اخیر منجر به این شده تا بانک های مشهور استرالیایی در تخمین‌های خود، نگاهی بدبینانه نسبت به قیمت سنگ‌آهن در سال ۲۰۲۵ داشته باشند. فلزات اساسی از همپوشانی بالایی با اقتصاد کشورهای صنعتی برخودار بوده و از این‌رو، روند قیمت آنها نیز بر همین اساس تعیین می‌شود. در حقیقت، میزان تقاضای کشورهای صنعتی برای این دسته از فلزات، مهم‌ترین فاکتور در تعیین روند قیمت آنها به‌حساب می‌آید.در میان کشورهای صنعتی نیز چینی‌ها طی سال‌های اخیر بالاترین میزان تاثیرگذاری بر روند فلزات اساسی را به نام خود ثبت کرده‌اند و بر همین اساس، بازار به هرگونه آمار اقتصادی مربوط به چین، در لحظه واکنش نشان می‌دهد.
آهن به‌عنوان ماده اصلی تشکیل‌دهنده فولاد به حساب آمده و بر همین اساس، میزان تقاضا برای سنگ‌آهن نیز کاملا به میزان تقاضای برای فولاد در صنایع مختلف بستگی دارد.اما اخبار رسیده و تحلیل بازار جهانی سنگ‌آهن حاکی از آن است که ماه‌های پیش‌روی تولید‌کنندگان سنگ‌آهن در کشور متاسفانه علاوه بر فرصت‌های از دست‌رفته به‌دلیل ناترازی‌های انرژی، در ادامه با بازارهایی خراب جهانی نیز روبه‌رو خواهند شد.
ریزش قیمت سنگ‌آهن در پی کاهش تقاضا در چین
چین نیز از این قاعده مستثنی نبوده و میزان تقاضای فولاد تولیدی در این کشور کاملا به حال خوش یا ناخوشی شرکت های تولیدی صنعتی بستگی دارد.
کاهش پیوسته رشد اقتصادی چین طی ماه‌های گذشته، نه‌تنها میزان تولید فولاد در این کشور را کاهش داده، بلکه روند زیانده قیمت آهن، سرمایه‌گذاران را نیز از این بازار دور کرده است.
همین امر سبب شده تا با اصلاح ۱.۷۹ درصدی قیمت در بورس فلزات دالیان مواجه شده و قیمت هر تن سنگ‌آهن در قراردادهای آتی تحویل ماه مه به رقم ۹۹.۶۰ دلار کاهش یافت. بر‌اساس داده‌ها، این رقم پایینترین قیمت برای سنگ‌آهن از ماه سپتامبر سال جاری به این سو به حساب آمده و به نظر می‌رسد در صورت ادامه وضعیت اقتصادی چین به حالت فعلی، می‌بایست شاهد کاهش بیشتر قیمت سنگ‌آهن طی ماه‌های آتی باشیم.
نکته دیگر اینکه میزان سود شرکت های تولید فولاد در چین به نسبت سال گذشته حدود ۸۳ درصد کاهش یافته و به رقم ۷.۸۶ میلیارد یوآن طی ۱۱ ماه گذشته رسیده است. چنین نمایی از بازار آهن، نهایتا منجر به فرار سرمایه‌گذاران از این بازار شده که بخش مهمی از ضعف قیمت نیز ناشی از همین مسئله مهم است.
پیش‌بینی بانک‌های استرالیا از قیمت آهن در سال ۲۰۲۵
همان‌طور که می دانیم، بخش عمده‌ای نیاز چین به سنگ‌آهن را کشور استرالیا تامین می‌کند. به نوشته وب سایت هلنیک شیپینگ نیوز، طی ماه‌های ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۴، حدود ۸۴ درصد از نیاز شرکت‌های فولادسازی چین به سنگ آهن از طریق استرالیا تامین شده که همین امر، آخرین وضعیت اقتصادی چین را به یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تعیین روند تجارت خارجی استرالیا تبدیل می‌کند. بر همین اساس، نشریه وست استرالیا، با انتشار گزارشی در روز جمعه ۲۷ دسامبر، به پیش‌بینی 4 بانک بزرگ استرالیا در خصوص بازار آهن در سال ۲۰۲۵ پرداخت. بر‌اساس این گزارش، سنگ آهن بیش از نیمی از سال ۲۰۲۴ را با قیمت زیر ۱۰۰ دلار پشت سر گذاشته که به‌وضوح، نشانگر اوضاع وخیم این بازار در سال جاری میلادی است. این در حالی است که معدن بزرگ «سیمندو» در کشور گینه که از بزرگ‌ترین معادن کشف‌شده آهن در جهان به‌حساب می‌آید، عرضه سنگ‌آهن خود به بازارهای جهانی را از اواخر سال ۲۰۲۵ آغاز کرده و ریو تینتو نیز سهم خود از این معدن را از اوایل ۲۰۲۶ به بازارهای جهانی عرضه و صادر خواهد کرد. به اعتقاد بانک همکاری‌های استرالیا، معدن سیمندو از سال ۲۰۲۶ یا ۲۰۲۷، بخش قابل‌توجهی از نیاز بازارهای جهانی به سنگ‌آهن را تامین خواهد کرد که این میزان چشمگیر از عرضه سنگ‌آهن در کنار اقتصاد در حال رکود چین، می‌تواند قیمت آن در سال ۲۰۲۵ را تا محدوده ۸۰ دلار در هر تن کاهش دهد. بانک ملی استرالیا (NAB) نیز تحلیلی مشابه برای بازار آهن در سال ۲۰۲۵ ارائه کرده و معتقد است قیمت هر تن سنگ آهن تا ۸۷ دلار کاهش خواهد یافت.
اما بانک مشهور ANZ استرالیا، تحلیل بدبینانه تر از شرکای دیگر خود داشته و معتقد است که وضعیت اقتصادی چین و کاهش تقاضا برای سنگ‌آهن از یک سو و افزایش چشمگیر تولید و عرضه جهانی از سوی دیگر، می تواند قیمت این سنگ معدنی را تا کانال ۶۰ دلار در سال ۲۰۲۵ کاهش دهد.
سنگ‌آهن چیست؟
بسیاری از موادی که در اطراف‌مان می‌بینیم از معدن یا منبعی اولیه استخراج شده و طی مراحل مختلف به ماده‌ی نهایی تبدیل شده‌اند. به‌طور‌مثال به کاغذهای‌تان نگاه کنید. این کاغذها در ابتدا درختی زنده بوده‌اند. پس از تهیه چوب از تنه درخت و اجرای مراحل مختلف روی چوب، کاغذ پدید آمده است. آهن هم از این ماجرا مستثنا نیست و از منبع اولیه‌ای به نام سنگ‌آهن به دست می‌آید. سنگ‌آهن در واقع یک کانی یا سنگ طبیعی است که حاوی درصد بالایی از ترکیبات آهن است. البته این آهن قابل‌استفاده نبوده و پس از خالص‌سازی سنگ معدنی است که قابل‌استفاده می‌شود.
سنگ آهن (به انگلیسی Iron ore) که یکی از سنگ‌های معدنی است حدود 5 درصد کل پوسته زمین را تشکیل داده است. این سنگ‌ها پس از استخراج و خالص‌سازی به آهن تبدیل شده و علاوه بر استفاده‌های بی‌شماری که دارد، به یک ماده خام حیاتی برای تولید فولاد نیز تبدیل می‌شود. فولادی که در صنایع و برنامه‌های بی‌شماری از توسعه زیرساخت‌ها گرفته تا تولید و حمل و نقل کاربرد دارد.
این سنگ‌های ارزشمند در اشکال مختلفی مثل هماتیت، مگنتیت، لیمونیت و سیدریت وجود دارند و اغلب با ناخالصی‌هایی مانند سیلیس، آلومینا، فسفر و گوگرد مخلوط شده‌اند که در مراحل استخراج و خالص‌سازی باید آنها را حذف کرد. میزان آهن موجود در سنگ آهن معمولاً به‌صورت درصدی بیان می‌شود که این پارامتر به‌عنوان عیار آهن شناخته می‌شود. مشخصاً سنگ‌های با عیار بالاتر به دلیل محتوای آهن بیشتر از ارزش بالاتری برخوردارند.
سنگ‌آهن که یک سنگ معدنی است، مجموعه‌ای از مواد مختلفی مثل مواد معدنی و ترکیبات آهن را در خود جای داده است. این سنگ که یکی از حیاتی‌ترین مواد زندگی بشر یعنی آهن را درون خود نگه می‌دارد، سفری بسیار طولانی را طی می‌کند تا برای استخراج آماده شود. همچنین این سنگ‌ها نوعی سنگ کانی هستند و از خاصیت‌ها و ویژگی‌های این نوع از سنگ‌ها برخوردار هستند. بنابراین سنگ آهن مستحکم و سخت بوده و برای جداسازی آهن از آن نیاز به صرف انرژی و زمان زیادی می‌باشد.
سنگ‌آهن در کجا یافت می‌شود؟
شاید نتوان به طور دقیقی به این سوال که سنگ آهن در کجا پیدا می‌شود، پاسخ داد اما به‌طور‌کلی این سنگ را در مناطق مختلفی در سراسر جهان می‌توان یافت. این سنگ در چندین کشور مثل برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای‌جنوبی ذخایر قابل‌توجه‌تری نسبت به مناطق دیگر جهان دارد و به نوعی می‌توان این کشورها را ثروتمندان حوزه آهن دانست. استرالیا که بزرگ‌ترین تولید‌کننده سنگ‌آهن در جهان است، ذخایر وسیعی را به خود اختصاص داده است. برزیل هم از تولید بالایی در حوزه سنگ‌آهن برخوردار است و معادن زیادی را در خود جای داده است.
سخن پایانی
اگر بخواهیم معادن ایران را هم بررسی کنیم، مناطقی مثل کرمان، یزد، اصفهان، خراسان و هرمزگان سنگ‌آهن زیادی داشته و استخراج سنگ‌آهن در این مناطق نیاز داخلی کشور را تامین می‌کند. هند، روسیه و آفریقای‌جنوبی هم از جمله کشورهایی هستند که معادن زیادی دارند و این معادن پاسخ نیازهای داخلی خودشان را به‌صورت تقریبی داده است.
