المپیک فناوری، آوردگاهی فناورانه
همواره یکی از راه‌های کشف و شناسایی نخبگان، گردآوری آنها در رویدادهایی است که بتوانند دستاوردهای‌شان را در قالب معرفی مسابقه به‌نمایش دربیاورند. نمونه چنین رویدادی، مسابقات رباتیک دانشگاه آزاد اسلامی یا رقابت‌های مختلف است که معمولا از سوی دانشگاه‌های مختلف برگزار می‌شود.
چندی پیش، خبر برگزاری رویداد المپیک فناوری از سوی معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان منتشر شد و قرار است در قالب یک رویداد با ماهیت رقابتی و مسابقه نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه‌های هوش‌مصنوعی، برنامه‌نویسی، امنیت سایبری، رباتیک و پهپادی به‌رقابت بپردازند. گفتنی است، شناسایی استعدادها، افزایش توانمندی و بکارگیری آنها در شرکت‌های دانش‌بنیان، از مهم‌ترین اهداف برگزاری المپیک فناوری است. یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که در قالب چنین رویدادهایی رخ می‌دهد، ارتباط موثر دانش‌بنیان‌ها با اهالی صنعت است که می‌تواند عرصه‌ای برای حضور و بهمرسانی موثر باشد. صمت با محوریت ارتباط صنعت با دانش‌بنیان به تشریح این رویداد پرداخته است.
المپیک فناوری، یک برنامه نوآورانه
روح‌الله دهقانی، معاون علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان در نشست خبری المپیک فناوری ۲۰۲۴ بااشاره به چارچوب برگزاری این نشست گفت: پارک فناوری پردیس نزدیک به یک سال است که تلاش می‌کند یک برنامه فاخر و هیجان‌انگیز را برگزار کند و امیدوارم این برنامه، تحرک خوبی در زیست‌بوم نوآوری کشور رقم بزند.
وی ادامه داد: به‌نظرم اگر مجموعه‌ای نوآوری نداشته باشد، از بین می‌رود و از آنجایی که معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان یکی از ستون‌های نوآوری کشور به‌شمار می‌رود، اگر این معاونت هم نوآوری نداشته باشد، شایسته نامش نخواهد بود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری ضمن بیان این مطلب که برگزاری المپیک فناوری یکی از برنامه‌های نوآورانه معاونت علمی است، گفت: این المپیک شور و نشاط خوبی در حوزه فناوری ایجاد خواهد کرد، همان‌گونه که تاکنون مسابقات ملی در حوزه‌های متنوعی چون برنامه‌نویسی و هوش‌مصنوعی برگزار شده است.
وی همچنین بااشاره به اهمیت شناسایی استعدادهای برتر فناوری گفت: المپیک فناوری بستری برای شناسایی استعدادهای برتر فناوری در کشور به‌منظور معرفی و بکارگیری آنها در پروژه‌ها و مسائل واقعی است.
لزوم برون‌رفت از اقتصاد منبع‌پایه
معاون علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان در پاسخ به سوال صمت درباره ایجاد هم‌افزایی میان صنعت با اکوسیستم دانش‌بنیان گفت: پنجشنبه گذشته، روز ملی صنعت و معدن بود و در میان اصناف، صنعتگران و روسای اتاق‌های بازرگانی نکات جدی را مطرح کردم. از آنجایی که سیاست محوری معاونت علمی در دولت سیزدهم، توجه کردن به اقتصاد دانش‌بنیان است، بی‌شک این اقتصاد نقطه‌مقابل اقتصاد منبع‌پایه است.
به‌عبارت روشن‌تر، وقتی اقتصاد کشوری برمبنای خام‌فروشی ، بدون ایجاد هیچ‌گونه ارزش‌افزوده رشد کند؛ منبع‌پایه است. گفتنی است، اقتصاد دانش‌بنیان با این مواد خام ایجاد ارزش‌افزوده می‌کند و محصول می‌فروشد. به‌اعتقاد من، اگر به‌دنبال این باشیم که اقتصاد کشور از منبع‌پایه بر دانش‌پایه حرکت کند، بسان یک موتور است که اجزای اصلی آن را صنعت تشکیل می‌دهد. در واقع صنعت ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند. اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان را در یک سوی جریان اقتصاد ببینیم و صنعت را در سمتی دیگر؛ این یک اشتباه راهبردی است.
وی گفت: به‌طورقطع اتفاق خوب زمانی می‌افتد که زنجیره شرکت‌های دانش‌بنیان در دل زنجیره صنعت و توسعه رخ دهد. اگر صنعت موتور پیشران توسعه شود، محفظه‌ای که احتراق آن را ایجاد می‌کند، چیزی نیست جز فناوری. امروز رقابت صنعت در دنیا تنها با بازارهای فناوری امکان‌پذیر است و اگر صنعتی به‌لحاظ فناورانه خود را به‌روز نکند، اصلا در دایره رقابت قرار نمی‌گیرد. حال اگر موفق شویم شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده فناوری را در دل صنعت سنتی و قدیمی جای بدهیم، اتفاق مطلوب رخ می‌دهد؛ در غیر این صورت به‌طورقطع موفق نخواهیم شد. به‌همین‌دلیل مهم‌ترین برنامه تمامی فعالیت‌های معاونت علمی این است که فناوری شرکت فناور و دانش‌بنیان را در قلب زنجیره توسعه صنعت بنشاند.
شغل‌یابی در دل یک رویداد
شقایق حق‌جو در خلال این نشست در گفت‌وگو با صمت درباره جزئیات رویداد المپیک فناوری گفت: طبق هماهنگی و رایزنی که با بنیاد ملی نخبگان داشتیم، قرار است شرکت‌کنندگان از امتیاز نخبگی برخوردار باشند؛ همچنین درباره تعامل با اهالی صنعت باید گفت در حال حاضر تعداد قابل‌توجهی از اهالی صنعت، در فرآیند طراحی و برگزاری المپیک فناوری دخیل هستند و ایستگاه‌هایی برای اشتغال در دل این رویداد طراحی شده است. گفتن است افرادی که خواهان همکاری با نخبگان در حوزه‌هایی نظیر هوش‌مصنوعی امنیت سایبری و ... هستند، می‌توانند با حضور در این رویداد، نیروهای موردنظر خود را جذب کنند.
وی افزود: این رویداد برای شغل‌یابی یا تقویت نیروی انسانی در بدنه صنایع، فرصت قابل‌توجهی خواهد بود.
زمین بازی عوض شده است
وی افزود: فناوریهای جدید نظیر هوش‌مصنوعی جهان را بر هم خواهند زد که عنوان فناوریهای برافکن را می‌توان به آنها داد. این فناوری‌ها زمین بازی را عوض خواهند کرد؛ در همه جهان عوض کردند و در ایران هم، چنین اتفاقی می‌افتد. حتما شنیدید که یکی از چالش‌هایی که درباره فناوریهای نوظهور مطرح می‌شود، از بین رفتن برخی مشاغل است و تولد برخی مشاغل جدید است. حال برای اینکه سازگاری نسبی در بدنه شغلی کشور با فناوریهای نوظهور شکل بگیرد و با موج فناورانه مواجهه استانداردی داشته باشیم، به نیروی انسانی آماده نیاز داریم.
هر کشوری در جهان به‌اندازه کافی نیروی انسانی توانمند داشته باشد، می‌تواند موج‌سواری کند و هر کشوری که آماده نباشد، درهم شکسته می‌شود. به این فناوری‌ها، فناوری شالوده‌شکن می‌گویند. حال برای داشتن نیروی انسانی آماده باید اقداماتی انجام داد. معاونت علمی بر این اساس به‌طورخاص از هر کرسی هوش‌مصنوعی در هر رشته‌ای که طراحی و اجرا شده است، حمایت می‌کند. همه رشته‌ها باید برای مواجهه با فناوری آماده باشند. این روند با همکاری وزارت علوم ممکن است تا کل بدنه کشور را برای روبه‌رویی با این موج آماده کنیم.
وی افزود: المپیک فناوری هم نمونه‌ای از این برنامه‌ها است که کمک می‌کند نیروی انسانی نخبه برای مواجهه و استفاده از موج فناوری در کشور شناسایی و تقویت شود. گفتنی است، بسته‌ای از اتفاقات رو به جلو در مقابل برندگان این المپیک است؛ از جایزه نقدی تا فرصت پیدا کردن یک شغل خوب.
هم‌افزایی نخبگان در دولت چهاردهم
وی بااشاره به تاثیر رویکرد دولت چهاردهم در اکوسیستم دانش‌بنیان گفت: باتوجه به رویکردهای رئیس‌جمهوری منتخب در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و آنچه در مناظرات و نکته‌هایی که وی مطرح کرد، به‌اعتقاد من بزرگ‌ترین اتفاقی که ممکن است در اکوسیستم دانش‌بنیان رخ دهد، هم‌افزایی بیشتر است. به‌عبارت روشن‌تر، زمینه هم‌افزایی نخبگان کشور برای بهبود جریانات بزرگ است و آن دغدغه همیشگی یعنی کاربرد فناوریهای داخلی در توسعه صنعت بیشتر و بیشتر می‌شود.
سخن پایانی
تاکنون رویدادهای فناورانه زیادی برگزار شده است که به‌عنوان عرصه‌ای برای عرضه دستاوردهای فناوران و نخبگان شناخته می‌شده‌اند. نخستین المپیک فناوری با رویکرد شغل‌یابی نخبگان و فناوران در بدنه صنعت هدف قابل‌تاملی است، اما نحوه برگزاری و سطح مسابقات، تعیین‌کننده میزان نیل به این هدف است. بی‌شک شناخت نیاز صنایع و برگزاری مسابقات در همان حوزه‌ها؛ همان مولفه‌ای است که اهالی صنعت به‌دنبال آن می‌گردند. بنابراین تنها با برگزاری رویدادی این‌چنینی که تنها جنبه نمایش دستاوردهای فناورانه داشته باشد، بی‌شک هدف گفته‌شده حاصل نخواهد شد، در نتیجه لزوم برگزاری رویدادهای با محوریت نیازهای صنعت می‌تواند وجه تمایز این رویداد با رویدادهای مشابه قبلی باشد.
