بر اساس آمارهای رسمی، هر سال حدود ۹۰ هزار نفر در جهان بر اثر ابتلا به آنفلوآنزا جان خود را از دست می‌دهند. در ایران بیشترین میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری به سال ۱۳۹۸ بازمی‌گردد؛ سالی که همزمان با آغاز شیوع کرونا در بسیاری از کشورها بود، اما هنوز ماهیت این ویروس ناشناخته باقی مانده بود. در آن دوره، تنها در فاصله مهر و آبان بیش از ۱۰۶ نفر بر اثر آنفلوآنزا جان باختند. به گفته کارشناسان حوزه سلامت، امسال نیز ویروس آنفلوآنزا بار دیگر وارد مرحله گردش گسترده شده و نگرانی‌ها درباره افزایش موارد ابتلا و مرگ‌ومیر را تشدید کرده است.

افزایش مبتلایان به آنفلوآنزا و مرگ 10 مبتلا در کشور

موج جدید ابتلا به آنفلوآنزا، نه‌تنها موجب شلوغی مراکز درمانی شده، بلکه خبرهایی از مرگ و میر بیماران نیز نگرانی‌ها را دوچندان کرده است. طبق آخرین خبرها 7 نفر در استان یزد، 2 نفر در هرمزگان و یک نفر در گیلان با ابتلا به آنفلوآنزا جان خود را از دست داده‌اند. از طرفی بسیاری از بیمارستان‌های کشور با موج تازه‌ای از مراجعه بیماران مبتلا به آنفلوآنزا مواجه شده‌اند. در همین زمینه مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی نیز در مصاحبه‌ای نسبت به افزایش موارد ابتلا و همچنین خطر مرگ بر اثر این بیماری هشدار داد. او گفت: «موج جدید آنفلوآنزا شدیدتر است و احتمال مرگ وجود دارد.»

موج آنفلوآنزا «زودرس» و «پرقدرت» / مرگ‌ومیر در آنفلوآنزا یک موضوع غیرمنتظره نیست، اما شدت و تعداد موارد آن می‌تواند بسته به ترکیب ویروسی، سطح ایمنی جمعیت، میزان واکسیناسیون و کیفیت مدیریت درمانی متفاوت باشد

بهاره ارجمند، متخصص بیماری‌های عفونی و ویروس‌شناس در این‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: موج امسال نسبت به سال گذشته زودتر آغاز شده و از نظر شدت علائم نیز به‌ویژه در بیماران آسیب‌پذیر، نمود بیشتری پیدا کرده است.

او می‌افزاید: یکی از دلایل این امر، افت نسبی ایمنی جمعی در برابر ویروس آنفلوآنزا پس از چند سال فاصله‌گیری ناشی از محدودیت‌های دوران کروناست. امسال هم‌زمانی گردش چند زیرسویه آنفلوآنزا را داریم که خود می‌تواند موجب افزایش موارد ابتلا شود.

این متخصص بیماری‌های عفونی با اشاره به اینکه هر سال تعدادی مرگ ناشی از آنفلوآنزا ثبت می‌شود، ادامه می‌دهد: مرگ‌ومیر در آنفلوآنزا یک موضوع غیرمنتظره نیست، اما شدت و تعداد موارد آن می‌تواند بسته به ترکیب ویروسی، سطح ایمنی جمعیت، میزان واکسیناسیون و کیفیت مدیریت درمانی متفاوت باشد.

آلودگی هوا و تاثیر آن بر مرگ مبتلایان به آنفلوآنزا / آلودگی هوا می‌تواند سیستم تنفسی را تحریک و دفاع طبیعی بدن را تضعیف کند / آنفلوآنزا در بیماران دارای بیماری‌های زمینه‌ای با یک عفونت ویروسی، خطر بستری شدن یا حتی مرگ را افزایش می‌دهد

ارجمند در پاسخ به این سوال که آیا آلودگی‌های اخیر می‌تواند نقشی در مرگ و میر بیماران مبتلا به آنفلوآنزا داشته باشد، اظهار می‌دارد: پاسخ این سوال مثبت است اما باید در مورد آن توضیح داد. پژوهش‌های بین‌المللی به‌طور شفاف نشان می‌دهند که آلودگی هوا می‌تواند سیستم تنفسی را تحریک و دفاع طبیعی بدن را تضعیف کند.

این متخصص بیماری‌های عفونی اظهار می‌دارد: در بیماران دارای بیماری‌های زمینه‌ای مثل آسم، دیابت یا نارسایی قلبی، ترکیب آلودگی هوا با یک عفونت ویروسی، خطر بستری شدن یا حتی مرگ را افزایش می‌دهد. این موضوع نه فقط در ایران، بلکه در بسیاری از کشورهایی که با آلودگی هوا مواجه‌اند، تأیید شده است.

موجی از آنفلوآنزا با انتقال تثبیت شده و شدت‌یابی ثانویه / افزایش مرگ‌ومیر در موج‌های بیماری همیشه ناشی از ویژگی‌های خود ویروس نیست

دکتر ارجمند در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر این نکته که اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند، احتمال افزایش بی‌رویه تعداد مبتلایان و نرخ مرگ و میر وجود دارد، می‌گوید: اگر مداخلات درمانی و پیش‌گیرانه به صورت فوری انجام نشود در برخی از استان‌های کشور امکان اینکه ظرف 7 تا 10 روز میزان بستری بخش مراقبت‌های ویژه افزایش یافته و موارد وخیم به مرگ منجر شود کم نیست.

او می‌افزاید: داده‌های کنونی نشان از زنگ خطر یک موج تازه نیست بلکه خود موجی است که با انتقال تثبیت شده و شدت‌یابی ثانویه بروز کرده است. ضمن اینکه افزایش مرگ‌ومیر در موج‌های بیماری همیشه ناشی از ویژگی‌های خود ویروس نیست؛ گاهی سیستم سلامت در پاسخ به حجم بالا و ناگهانی بیماران دچار مشکل می‌شود.

این متخصص بیماری‌های عفونی توضیح می‌دهد: سیستم سلامت ایران در سال‌های اخیر با کمبود نیروی انسانی، فرسودگی فضاهای بیمارستانی، کسری بودجه، کمبود تخت ICU و محدودیت تجهیزات روبه‌رو بوده است. این مشکلات در حالت عادی قابل مدیریت‌اند، اما وقتی با موج فصلی آنفلوآنزا مواجه می‌شویم، همه چیز به نقطه بحرانی نزدیک می‌شود.

یک هشدار جدی برای سیاست‌گذاران حوزه سلامت / افزایش موارد آنفلوآنزا و مرگ برخی بیماران نشانه‌ای روشن از نقاط ضعف مزمن در مدیریت سلامت، آلودگی هوا و ساختار خدمات درمانی است

ارجمند در ادامه می‌گوید: افزایش اخیر موارد آنفلوآنزا و مرگ برخی بیماران، فقط یک اتفاق فصلی نیست؛ بلکه نشانه‌ای روشن از نقاط ضعف مزمن در مدیریت سلامت، آلودگی هوا و ساختار خدمات درمانی است.

موج آنفلوآنزای امسال نشان داد که حتی بیماری‌های شناخته‌شده و قابل مدیریت نیز می‌توانند در شرایطی خاص به بحران تبدیل شوند

او می‌افزاید: موج آنفلوآنزای امسال نشان داد که حتی بیماری‌های شناخته‌شده و قابل مدیریت نیز می‌توانند در شرایطی خاص – هم‌زمانی آلودگی هوا، افت پوشش واکسن و ضعف زیرساخت‌های بیمارستانی – به بحران تبدیل شوند.