در روزهای اخیر شاهد کمبود عرضه تایر (لاستیک) در بازار هستیم؛ موضوعی که در گذشته نیز مشاهده شده بود.مطابق آمارهای رسمی تایرسازان داخلی، ۲۵۹ ‌ هزار تن انواع تایر خودروهای سواری، وانتی، باری و اتوبوسی، کشاورزی و ماشین ‌‌‌ آلات راه ‌‌‌ سازی و صنعتی را در سال ۱۴۰۰ تولید کردند. همچنین تولیدکنندگان تایر از ابتدای امسال تا پایان آذرماه، ۱۹۶ ‌ هزار تن انواع تایر خودروهای سواری، وانتی، اتوبوسی، کشاورزی، راه ‌‌‌ سازی و صنعتی را تولید کردند. این آمار در هم ‌‌‌ سنجی با سال گذشته، رشد یک ‌‌‌ درصدی را نشان می ‌ دهد. درواقع این میزان تولید شامل ۱۸ میلیون و ۴۲۰ ‌ هزار و ۸۷۶ حلقه تایر است که از این نظر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲ ‌ درصد رشد داشته است.با وجود رشد آمار تولید، این روزها شاهد شرایط عجیبی در بازار تایر هستیم؛ شرایطی که به فروش تایر دولتی منجر شد، حتی تارنماهایی نیز برای خرید تایر معرفی شد؛ اما همچنان مشکلات تایر در بازار مشهود است. این درحالی است که سازمان حمایت مصرف ‌ کنندگان و تولیدکنندگان از برخورد قاطع با احتکارکنندگان تایر در کشور خبر داده است.

تایر در فهرست احتکار ‌ شده ‌ ها

راسته خیابان چراغ برق تهران به ‌ عنوان معدن لاستیک ‌ فروشان و بازار آنها این روزها با مشکلات جدیدی روبه رواست. با وجودی که پیش از این بازار با تنوع زیادی همراه بود و به قولی از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن یافت می ‌ شد، امروز با کمبودها مواجه است و توان پاسخگویی به نیازهای روزمره مشتریان خود را ندارد. این در حالی است که پیش از این محله مملو از برندها و مارک ‌ های مختلف تایر ماشین بود و سلیقه کل مشتریان خود را تامین می ‌ کرد. فعالان بازار از قاچاق تایر تحت ‌‌‌ تاثیر تفاوت نرخ ارز نیمایی و آزاد خبر می ‌ دهند و معتقدند تولید و توزیع تایر در کشور کماکان طبق روال گذشته ادامه دارد؛ اما عده ‌‌‌ ای به علت تفاوت شدید نرخ ارز نیمایی و آزاد، تایرهای دولتی موجود در بازار را جمع ‌‌‌ آوری و به کشورهای همسایه قاچاق می ‌ کنند. آنچه مسلم است تایر هم به فهرست احتکارکنندگان و یا کالاهای سودآور قاچاق افزوده شده است.

برخورد قاطع با احتکارکنندگان تایر در کشور

روابط عمومی سازمان حمایت مصرف ‌ کنندگان و تولیدکنندگان، اعلام کرد؛ با توجه به فرا رسیدن ایام پایانی سال و ضرورت توزیع مکفی تایر خودرو و گزارش ‌ های واصله مبنی بر برخی کمبودها و افزایش قیمت ‌ ها در سطح عرضه، موضوع در دستور کار سازمان حمایت مصرف ‌ کنندگان و تولیدکنندگان قرار گرفت.سازمان حمایت مصرف ‌ کنندگان و تولیدکنندگان با بررسی فعالیت انبارها، مراکز نگهداری و عوامل توزیع عمده تایر خودروی تولید داخل، از طریق سامانه ‌ های جامع تجارت و انبارها، مغایرت ‌ ها و تخلفات را شناسایی و به ادارات کل صنعت معدن و تجارت استان ‌ ها جهت برخورد قانونی از حیث احتکار و اختفا اعلام نموده است.

در همین راستا و با همکاری بازرسان دفتر صنعت معدن و تجارت استان تهران، در تعدادی از انبارهای حومه تهران که صاحبان کالا با احتکار و اختفا اقدام به نگهداری این کالا و امتناع از عرضه به قصد گرانفروشی کرده بودند، در دو روز گذشته تعداد ۱۶۰ هزار حلقه لاستیک خودرو کشف شده است. این اقلام پس از صدور رای توسط مرجع ذیصلاح از طریق شبکه منتخب و اصناف بین مردم توزیع خواهد شد. بنا بر اعلام روابط ‌ عمومی سازمان حمایت مصرف ‌ کنندگان و تولیدکنندگان طرح مبارزه با احتکار و اختفا تایر خودرو توسط سازمان حمایت و ادارات کل صنعت معدن و تجارت استان ‌ ها در سراسر کشور در حال اجرا می ‌ باشد. انشالله با همکاری واحد ‌ های تولیدی، عوامل توزیع عمده و واحد ‌ های صنفی، آرامش به بازار باز خواهد گشت.

قاچاق تایر تحت ‌‌‌ تاثیر تفاوت نرخ ارز نیمایی و آزاد

مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران در خصوص کمبود عرضه تایر در بازار اظهار کرد: تولید و توزیع تایر در کشور کماکان طبق روال گذشته ادامه دارد؛ اما عده ‌‌‌ ای به علت تفاوت شدید نرخ ارز نیمایی و آزاد، تایرهای دولتی موجود در بازار را جمع ‌‌‌ آوری و به کشورهای همسایه قاچاق می ‌ کنند.

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران اظهار کرد: انجمن صنعت تایر ایران چند بار درخواست داشته است که انحصار صادرات تایر فقط در اختیار تولیدکنندگان داخلی باشد و کسی غیر از تولیدکنندگان نتواند تایر صادر کند؛ زیرا این موضوع به دلیل خرید ریالی و فروش آن با دلار باعث اختلال در بازار داخلی خواهد شد.تنها ادامه داد: متاسفانه، تاکنون درخواست ‌‌‌ های انجمن صنعت تایر در خصوص انحصار صادرات تایر مورد موافقت قرار نگرفته است. از طرفی اگر صادرات تایر در انحصار تولیدکنندگان باشد، بازار داخلی و همچنین صادرات به ‌‌‌ خوبی تنظیم خواهد شد.

هزینه ‌‌‌ های تولید دائم در حال افزایش است

به گفته سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران، کاهش روزبه ‌‌‌ روز ارزش ریال و به ‌‌‌ تبع آن افزایش نرخ مواد اولیه، باعث بالا رفتن نرخ تمام ‌ شده تولید تایر شده است. وی تصریح کرد: به سبب افزایش هزینه ‌‌‌ ها، درخواست افزایش نرخ توسط انجمن تولیدکنندگان تایر ارائه شد؛ اما با این موضوع موافقت نشده است.

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران در ادامه در مورد اینکه مجوز افزایش نرخ باید در اختیار انجمن صنعت تایر باشد، گفت: طبق قوانین سازمان حمایت از مصرف ‌ کنندگان، تولیدکنندگان می ‌‌‌ توانند ۱۷ ‌ درصد سود براساس نرخ تمام ‌ شده دریافت کنند. بهتر است افزایش نرخ نیز در اختیار انجمن صنعت تایر باشد و فقط نظارت به ‌‌‌ منظور مقابله با تخلف و دریافت سود بیش ‌ ازحد، صورت پذیرد.

تنها تاکید کرد: اگر نرخ تایر در اختیار تولیدکنندگان باشد، انگیزه تولید، سرمایه ‌ گذاری، جذب نقدینگی از بانک ‌ ها و توسعه صنعت تایر و همچنین تامین نیازهای روزافزون تایر در کشور افزایش پیدا خواهد کرد.

ایران از واردات تایرهای سواری بی ‌ نیاز است

تنها در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: درحال ‌ حاضر تایرسازان، لاستیک خودروهای سواری را که اصلی ‌‌‌ ترین نیاز بازار است به ‌‌‌ راحتی تولید و تامین می ‌ کنند، حتی به سبب تولید بیش از نیاز کشور، تایرسازان قادرند، مازاد لاستیک تولیدی را صادر کنند.

سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران در خصوص میزان تولید تایر خودروهای سنگین نیز اظهار کرد: تایر خودروهای سنگین دو نوع بایاس و رادیال دارد که تایرهای بایاس بیش از نیاز بازار تولید می ‌ شود. البته همه کارخانه ‌‌‌ ها از تمام ظرفیت خود استفاده نمی ‌‌‌ کنند که این امر به علت عدم ‌ فروش است.وی افزود: البته در خصوص تایرهای رادیال اوضاع متفاوت است و فقط دو واحد تولیدی مشغول فعالیت هستند؛ در نتیجه به سبب پاسخگویی نیاز بازار، لازم است واردات صورت گیرد که این عمل نیز در حال انجام است.تنها در پایان با اشاره به عدم ‌ حمایت دولت از تایرسازان گفت: دولت باید در تمامی صنایع به ‌‌‌ منظور حمایت تمهیداتی را مدنظر قرار دهد. یکی از این موارد، حضور فعالان اقتصادی در سفرهای خارجی دولتمردان است که امیدواریم به ‌‌‌ منظور بازاریابی صنایع این امر محقق شود.

سخن پایانی

فعالان بازار تایر معتقدند قیمت ‌ گذاری دستوری، قاچاق لاستیک به خارج از کشور و عدم تامین مالی از سوی بانک ‌ ها، ۳ چالش اصلی صنعت تایر است. این گروه قیمت ‌ گذاری دستوری را نخستین و مهم ‌ ترین چالش این صنعت دانسته و می ‌ گویند در حالی که نرخ ۱۰۰ قلم ماده اولیه مورد نیاز این صنعت شناور بوده و وابسته به نرخ ارز و قیمت ‌ های جهانی است و ۸۰ درصد نرخ تمام شده محصول در این صنعت مربوط به مواد اولیه است، اما در مقابل شاهد اعمال قیمت ‌ گذاری دستوری بر محصول نهایی هستیم.این مسئله سبب شده حداکثر حاشیه سود این صنعت بین سه تا چهار درصد باشد و برخی شرکت ‌ ها نیز تا ۱۰ درصد زیان ‌ ده شوند.