هرمزگان، مستعد در کرانه و پسکرانه
هرمزگان را بیشتر به ظرفیت‌های دریایی و بندری‌اش می‌شناسند، اما باتوجه به شرایط اقلیمی و داشتن آب و هوای مطلوب در کرانه و پسکرانه، فضایی استثنایی برای تولید محصولات کشاورزی خارج از فصل به‌ویژه توسعه کشت‌های گلخانه‌ای دارد که می‌طلبد مورد‌توجه مسئولان و فعالان اقتصادی کشور قرار گیرد.
عبور تولیدات گلخانه‌ای هرمزگان از مرز ۲۰۰ هزار تن
درحال‌حاضر بخش عمده‌ای از محصولات کشاورزی کشور به وسعت ۱۶۱ هزار هکتار و میزان برداشت سه میلیون و ۹۵۰ هزار تن در استان هرمزگان تولید می‌شود که هم‌اکنون ۹۵۹ هکتار از محصولات کشاورزی هرمزگان با تولید ۲۰۳ هزار تن به کشت‌های گلخانه‌ای اختصاص دارد.
سازمان جهادکشاورزی هرمزگان در دهه ۸۰، با هدف پیش‌بینی حفظ منابع آب و خاک، استفاده بهینه از منابع آبی و همچنین افزایش بهره‌وری در تولید محصولات با‌کیفیت‌تر و صادراتی، احداث و توسعه مجتمع‌های گلخانه‌ای با زیرساخت مناسب را پیشنهاد داد که این طرح‌ها به دلایل متعددی بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال راکد ماند و با برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌های انجام‌شده در حدود چهار تا پنج سال اخیر، شاهد پیشرفت ۲ برابری فعالیت، تولید و اشتغال در این مجتمع‌ها هستیم و سطح گلخانه‌های هرمزگان از ۵۰۰ هکتار به حدود هزار هکتار رسید.
وسعت گلخانه‌های استان هرمزگان هم‌اکنون ۹۵۹ هکتار با تولید سالانه ۲۰۳ هزار تن محصول است که حدود ۵۰۰ هکتار آن به سطح زیرکشت فلفل‌های رنگی، ۴۰۰ هکتار گوجه‌فرنگی و مابقی به خیار سبز، بادنجان و سایر محصولات از جمله گل و گیاهان دارویی اختصاص دارد؛ زمان آماده‌سازی و کشت محصولات گلخانه‌ای در استان هرمزگان از ابتدای تیرماه تا پایان شهریورماه هرسال است.
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان گفت: وسعت گلخانه‌های استان هرمزگان امسال به ۹۵۹ هکتار و میزان تولیدات آن به ۲۰۳ هزار تن رسیده است؛ در حالی که با تلاش و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده نسبت به سال گذشته به میزان
۳۳ هکتار به وسعت و هفت هزار تن به تولیدات این محصولات در استان افزوده شده است. محمد‌رضا شیخ‌زاده در گفت‌وگوی اختصاصی با ایرنا افزود: سطح تولید محصولات گلخانه‌ای در هرمزگان از ۷۵ هزار تن سال‌های گذشته به بیش از ۲۰۳ هزار تن افزایش یافته که این امر به افزایش سطح گلخانه‌های استان از ۵۰۰ هکتار به حدود هزار هکتار مربوط می‌شود. سطح تولید محصولات گلخانه‌ای هرمزگان از ۷۵ هزار تن سال‌های گذشته به ۲۰۳ هزار تن افزایش یافته است که این امر به افزایش سطح گلخانه‌های استان از ۵۰۰ هکتار به حدود هزار هکتار مربوط می‌شود.
وی شهرستان‌های حاجی‌آباد، میناب، رودان و بندرعباس را از مناطق مهم تولید محصولات گلخانه‌ای هرمزگان نام برد و بیان کرد: محصولات گلخانه‌ای هرمزگان شامل انواع فلفل دلمه‌ای رنگی، گوجه‌فرنگی، خیارسبز و بادنجان است که فلفل دلمه‌ای رنگی بیشتر در شهرستان رودان و میناب در شرق و گوجه‌فرنگی در حاجی‌آباد در شمال استان به عمل می‌آید. مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان با اشاره به اینکه شهرستان رودان با ۳۸۰ هکتار و حاجی‌آباد با ۳۰۰ هکتار بیشترین سطح زیرکشت محصولات گلخانه‌ای را در استان به خود اختصاص داده اند، اظهار کرد: درحال‌حاضر حدود ۵۰۰ هکتار سطح زیرکشت فلفل رنگی، ۴۰۰ هکتار گوجه فرنگی و مابقی به کشت خیار سبز، بادنجان و سایر محصولات از جمله گل و گیاهان دارویی در این استان اختصاص دارد.
شیخ‌زاده یادآور شد: میزان صادرات محصولات گلخانه‌ای هرمزگان نیز درحال‌حاضر ۱۷۰ هزار تن است؛ این در صورتی است که میزان صادرات در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲۰ هزار تن و در سال ۱۴۰۲ نیز حدود ۱۵۰ هزار تن بوده است.
وی ابراز کرد: محصولات صادراتی گلخانه‌ای هرمزگان شامل انواع فلفل دلمه‌ای رنگی، گوجه فرنگی، خیارسبز و بادنجان است که
فلفل دلمه‌ای بیشتر به کشورهای اوراسیا و روسیه و گوجه‌فرنگی نیز علاوه بر روسیه به مقصد کشورهای کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و به‌ویژه امارات و آسیای میانه بارگیری می‌شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان یادآور شد: از ۱۷۰ هزار تن محصول صادراتی گلخانه‌های هرمزگان، ۳۳ هزار تن آن، به داخل استان‌های کشور همچون اصفهان، تهران و تبریز ارسال می‌شود.
هدف‌گذاری ساخت ۴۹۰ هکتار گلخانه جدید
شیخ‌زاده بهره‌وری در بخش کشاورزی و توسعه کشت‌های گلخانه‌ای را یکی از مهم‌ترین اولویت‌های وزارت جهادکشاورزی عنوان کرد و ابرازکرد: در امسال ۴۹۰ هکتار کشت گلخانه‌ای جدید در قالب برنامه توسعه در سطح استان در دست ساخت داریم.
وی با تاکید بر اینکه برای ساخت گلخانه‌ها نیاز به پنج همت اعتبار داریم، یادآور شد: این کشت‌های گلخانه‌ای هم اکنون با پیشرفت ۲۰ تا ۹۰ درصد در مناطق مختلف استان همچون رودان، حاجی‌آباد، میناب، پارسیان و بستک در حال ساخت است. در امسال ۴۹۰ هکتار کشت گلخانه‌ای جدید در قالب برنامه توسعه در سطح استان در دست ساخت داریم.
مدیر امور باغبانی هرمزگان، سرمایه‌گذاری در توسعه گلخانه‌ها را مهم برشمرد و گفت: سازمان جهادکشاورزی از متقاضیان و علاقه‌مندان فعالیت در این عرصه حمایت خواهد کرد و اکنون نیز شاهد ورود سرمایه‌گذاران در بخش گلخانه‌ها هستیم که امیدواریم با این اقدام بتوانیم سطح گلخانه‌ها را در تولید و کیفیت محصولات افزایش دهیم.
اشتغالزایی ۱۰ هزار نفری
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان ادامه داد: اشتغالزایی در بخش کشاورزی نسبت به سایر صنایع و بخش‌های اداری بسیار سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر صورت می‌گیرد و از همین رو نقش بسزایی در ایجاد اشتغال پایدار و تثبیت جمعیت در شهرها و روستاها دارد و از مهاجرت روستاییان به دلیل نبود اشتغال جلوگیری می‌کند؛ به‌گونه‌ای که هم اکنون ۱۰ هزار نفر در گلخانه‌های استان هرمزگان مشغول به کار هستند.
شیخ زاده اضافه کرد: سطح زیرکشت محصولات گلخانه‌ای در هرمزگان حدود هزار هکتار است که در هر هکتار ۱۰ نفر و در هزار هکتار ۱۰ هزار نفر مشغول به فعالیت هستند.
سطح زیرکشت محصولات گلخانه‌ای هرمزگان حدود هزار هکتار است که در هر هکتار ۱۰ نفر و در هزار هکتار ۱۰ هزار نفر مشغول به کار هستند. وی بیان کرد: پیش از سال ۱۴۰۰ حدود پنج‌هزار نفر در واحدهای گلخانه‌ای هرمزگان اشتغال داشتند که اکنون با اشتغال پنج هزار نفردیگر، افزایش حدود ۲ برابری نسبت به قبل از ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی هرمزگان ابراز کرد: سالانه نزدیک به ۳۲ میلیون نشا در واحدهای گلخانه‌های این استان نیاز است که ۲۰ میلیون نشا در استان تولید می‌شود و مابقی از سایر استان همجون اصفهان و فارس تامین می‌شود.
مزایای کشت‌های گلخانه‌ای در هرمزگان
وی ادامه داد: تغییر الگوی کشت و روی آورن به کشت‌های گلخانه‌ای در هرمزگان باتوجه به کمبود آب و افزایش بهره‌وری در تولید، یکی از ضرورت‌ها بوده که توسعه و رونق سطح زیرکشت این محصولات به اصلاح الگوی کشت و همچنین افزایش تولید در حوزه کشاورزی کمک می‌کند؛ کشت‌های گلخانه‌ای به گونه‌ای است که صرفه‌جویی ۱۰ برابری در مصرف آب دارد و عملکرد تولید را نیز تا ۱۰ برابر افزایش می‌دهد.
شیخ‌زاده گفت: یکی از سیاست‌های مهم وزرات جهادکشاورزی، انتقال کشت محصولات از فضای باز به بسته و توسعه کشت‌های گلخانه‌ای است که ترویج این نوع کشت در استان باتوجه به خشکسالی و کمبود آب، علاوه بر اینکه به نفع کشاورز و بهره‌بردار بوده و برکسب درآمد و بهبود معیشت کشاورزان می‌افزاید، موجب حفظ منابع آبی نیز می‌شود. وی بیان کرد: افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی در مصرف آب، استفاده بهینه از نهاده‌های تولید، کاهش ریسک تولید و افزایش تولید، تولید محصولات خارج از فصل، افزایش مدت زمان برداشت محصولات و همچنین افزایش بازدهی اقتصادی نسبت به فضای باز، امکان کنترل شرایط محیطی، مقاومت محصول و مصون بودن از تنش‌های محیطی همچون گرما، سرما و تگرگ، اشتغالزایی پایدار و افزایش ضریب امنیت غذایی را از دیگر مزایای کشت محصولات گلخانه‌ای است.
سخن پایانی
استان هرمزگان یکی از مهم‌ترین و راهبردی‌ترین مناطق کشور است که از ظرفیت‌های بالایی در حوزه‌های مختلف از جمله کشاورزی و تجارت دریایی برخوردار است؛ وجود پایانه‌های صادراتی خاص برای صادرات محصولات تازه مثل هندوانه، خربزه، خیارسبز، گوچه، پیاز، بادنجان، فلفل و محصولات باغی سردسیری و گردمسیری از طریق بندر شهید باهنر به صورت روزانه با شناورهای محلی و تجاری از دیگر توانمندی‌های هرمزگان است. این استان با داشتن پنج قطب مهم کشاورزی در طول سال و با تولید انواع محصولات کشاورزی و باغی خارج از فصل و همچنین داشتن ظرفیت دروازه‌های صادراتی، نقش راهبردی در رونق تولید و اقتصاد کشور دارد.
اینکه تاکنون آن‌گونه که باید از ظرفیت‌های هرمزگان استفاده نشده، خود محل سوال است و انتظار می‌رود در دوره جدید برای استفاده حداکثری از موقعیت بی‌نظیر هرمزگان برای رونق و شکوفایی اقتصاد کشور ضمن اتخاذ تدابیر لازم، اهتمام ویژه‌ای را شاهد باشیم.
