تعرفه‌گذاری واردات برنج و مشکلات آن

سیدنصراله هاشمی کمانگر ، رئیس اتاق اصناف کشاورزی بابل با ارائه آماری از برنجکاران بابل گفت: شهرستان بابل بیش از ۸۰ هزار هکتار زمین‌های زراعی و باغی دارد که ۴۶ هزار هکتار برنجکاری است که ۲۴ هزار هکتار زیر کشت دوم برنج و رتون می‌رود. هاشمی افزود: دومیلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید برنج در کشت اول و دوم در پنج استان کشور داریم که ۹۰۰هزار تن تولید برنج کسری داشتیم که براساس سرانه باید وارد می‌کردیم.

وی با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۰ با افزایش ۲۰ درصدی برنج مواجه بودیم، یادآور شد: به بهانه کاهش برنج در بازار برنج از حالت دلار تعرفه‌ای چهارهزار و۲۰۰ تومان خارج شود که مقرر شد به ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان برسد یا دلار آزاد تغییر پیدا کند.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی بابل افزود: دلالان و سودجویان برای جلوگیری از این مسئله که برنج را با تعرفه آزاد وارد نکنند برنج را با قیمت پایین از دست کشاورزان در فصل برداشت خارج و خریداری کرده و درانبارهای شهرستان‌های مختلف دپو واحتکار کردند و عمدا قیمت برنج را یک و نیم تا دوبرابر به فروش رساندند و سود کلان بردند.

هاشمی گفت: دولتمردان وقت بر این باور بودند که اگر ارز ترجیحی ندهند قیمت برنج داخلی تا سقف ۲۰۰ هزارتومان افزایش می‌یابد لذا قانون ارز ترجیحی را برای واردات برنج مصوب کردند این امر سبب شد به جای ورود ۹۰۰ هزار تن برنج خارجی دوبرابر وارد کنند.

وی ادامه داد: این اقدام غیر اصولی دولت وقت سبب شد تا بازار برنج اشباع شده و درسال ۱۴۰۱ و۱۴۰۲ برنج دست کشاورزان بماند و مجبور شدند ۵۵ تا ۶۰هزار تومان بفروش برسانند که منتها ظلم به برنجکارشده است وآثار آن تا همین لحظه بازار برنج را در رکود نگه‌داشته است.

تامین هزینه‌های کشاورزان با ارز آزاد

هاشمی یادآور شد: این در حالی است که تمام هزینه‌ها برای کشاورزان برنجکار از نهاده‌های کشاورزی، ماشین آلات، دستمزد کارگر و صنایع تبدیلی و... براساس دلار آزاد و تورم صورت می‌گیرد و طی سه سال اخیر افزایش ۲۰۰ درصد داشته در صورتی که قیمت برنج طی سه سال گذشته بین۶۰ تا۷۵ هزار تومان در نوسان بوده است.

گلایه برنجکاران از قیمت تمام شده

رئیس اتاق اصناف کشاورزی بابل تصریح کرد: براساس کارشناسی انجام شده توسط کارشناسان دولتی و غیردولتی در خصوص هزینه نهایی و قیمت تمام شده تولید هرکیلو برنج طارم به اضافه سود اندک حدود ۹۵ هزار تومان برای کشاورز است در حالی‌که قیمت برنج در بازار بین ۷۴ تا ۷۷ هزار تومان برای برنج طارم است.

وی خاطرنشان کرد: کشاورزان روستاهای بابل در اعتراض به این قیمت نامناسب برنج در مقابل بهاء تمام شده آن با امضای طوماری به استاندار مازندران با ارز ترجیحی برنج مخالفت کردند.

هاشمی بیان کرد: رونوشت این طومار که مورد استقبال تمام کشاورزان بابلی قرار گرفت به ریاست‌جمهوری، وزارت اطلاعات، وزارت جهادکشاورزی، کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و همه دستگاه‌های متولی امر داده خواهد شد، که در صورت بی‌توجهی اقدامات دیگری انجام خواهد شد که نه در شأن دولت و نه  در شأن کشاورزان است.

وی یادآور شد: این بهانه دولت و برخی نمایندگان استان‌های دیگر که عنوان کردند مردم توان خرید برنج کیلویی ۱۰۰ هزار تومانی را ندارند باید گفت؛ چرا کشاورزان باید تاوان مردم را به دوش بکشند دولت باید ورود کرده و یارانه پرداخت کند تا مشکل مردم حل شود ضمن اینکه فلسفه ورود برنج خارجی نیز کمک به دهک پایین بود.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی بابل تصریح کرد: چطور دولت بدون دلسوزی برای کشاورز قیمت کود اوره را ابتدای سال ۱۴۰۳ از کیسه‌ای ۱۵۷ به ۲۰۱ هزار تومان افزایش داده بود که مجددا درتابستان سال ۱۴۰۳ به ۴۰۵ هزار تومان افزایش داد.

وی با اشاره به اینکه براساس قانون مصوب گذشته که هر تجار یا سازمانی به اندازه‌ای که برنج داخلی خریداری کند، می‌تواند؛ دو برابر آن واردات برنج با ارز ترجیحی ۲۸ هزار و۵۰۰ تومان داشته باشد به شرطی که از سوی بالاترین مقام دولتی که استاندار است تایید شود، گفت: براساس نظر کارشناسی قیمت تموم شده برنج با اندک سود برای هرکیلو طارم ۹۵ هزار تومان است وکمتر از آن به ضرر تولیدکننده است لذا استاندار مازندران و رئیس سازمان جهادکشاورزی با ورود فروشگاه‌های زنجیره‌ای سازمان اتکا برای خرید برنج طارم کمتر از ۹۵ هزار تومان از کشاورزان مخالفت کردند که جای قدردانی دارد.

ممنوعیت توزیع برنج خارجی

رئیس اتاق اصناف کشاورزی بابل گفت: باید جلوی توزیع برنج خارجی از زمان برداشت برنج تا اواخر آذرماه هرسال گرفته شود و یا حق توزیع نداشته باشند.

وی با اشاره به اینکه اگر دولت حمایت کند وقیمت مناسبی برای برنج در نظر بگیرد کشاورزان برنجکاراقدامات خوبی خواهند داشت، افزود: افزایش بهره‌وری زمین با بالا بردن میزان محصول در واحد سطح، تلاش در استفاده از کودهای زیر مغزی و مرغداری و کودهای عالی و اسید هوهمیک و همچنین بکارگیری توصیه‌های کارشناسی می‌توانیم در کل ایران میزان تولید برنج کیفی طارم وپرمحصول رابه سه میلیون تن افزایش دهیم که پاسخگوی نیاز ۸۵ درصد جمعیت ایران است.رئیس اتاق اصناف کشاورزی بابل یادآور شد: سیاست دولت در وزارت جهاد کشاورزی مکانیزه کردن کشت برنج با 3 هدف مهم پایین آمدن هزینه‌ها، افزایش محصول و کم کردن مصرف آب، آسان شدن کشت برنج برای جوانان تحصیلکرده و فرزندان کشاورز است اما بی‌توجهی به نیازهای اساسی کشاورزان و افزایش تورم و دلارآزاد، هزینه‌ها به مراتب از گذشته بیشتر شده است.

آلارم افزایش قیمت برنج هم به صدا درآمد

به گفته رییس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل گفت: برنجکاران مازندرانی نیمی از محصول امسال را فروخته‌اند و فعلا قصد فروش نیمی دیگر را ندارند .

به گزارش خبرآنلاین، سیدعلی طاهری اطاق‌سرا، رییس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل شرحی از کم و کیف برداشت برنج سال جاری در استان‌های شمالی ارائه داد و گفت: هر چند رسانه‌ها از افزایش تولید ۲۰ تا ۲۵درصدی برنج امسال نسبت به سال گذشته خبر می‌دهند اما این خبر در مورد برنج طارم درست نیست. میزان برداشت برنج طارم که باکیفیت‌ترین نوع برنج ایرانی است در سال جاری نسبت به سال گذشته ۳۰درصد کاهش داشته و دلیل این کاهش بارش‌های غیرمنتظره تابستانی در تیر ماه بود اما در مورد انواع دیگر برنج این کاهش تولید دیده نمی‌شود.

وی درباره قیمت امسال  انواع برنج گفت: فعلا قیمت برنج طارم درب کارخانه ۸۰هزار تومان در هر کیلو است؛ برنج شیرودی حدود ۵۸ هزار تومان، برنج ندا ۵۴هزار تومان و فجر حدود ۶۵هزار تومان درب کارخانه قیمت دارند. اکنون برنج طارم با حداقل قیمت هر کیلو ۱۰۵هزار تومان به دست مصرف‌کننده در تهران می‌رسد اما کاهش تولید آن می‌تواند به افزایش بیشتر قیمت نسبت به سال گذشته بینجامد.  

طاهری خاطرنشان کرد: در حال حاضر، عرضه برنج خارجی هم در بازار ضعیف به نظر می‌رسد و همه اینها می‌تواند زمینه افزایش قیمت برنج ایرانی را به ویژه در انواع مرغوب آن فراهم آورد، هرچند اکنون در فصل ممنوعیت واردات برنج قرار داریم که از حدود یک ماه دیگر به پایان می‌رسد، اما ایرانی‌ها در سال به طور متوسط  ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج مصرف می‌کنند و باید دید برنج تولید داخل چه میزان از این تقاضا را تامین می‌کند.

رییس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل تصریح کرد: هرچند پیش‌بینی می‌شد محصول برنج امسال از شالیزارهای مازندران به بیشتر از یک میلیون تن برسد، اما تولید امسال استان به ۹۰۰هزار تومان رسید و دلیل این کاهش هم چنانچه اشاره شد بارش‌های بی‌موقع بود.

وی اضافه کرد: در گلستان برداشت چند روز است آغاز شده و تا ۲۰ روز دیگر ادامه دارد بنابراین فعلا میزان برداشت برنج این استان مشخص نیست اما کشت برنج در استان گلستان در سال جاری نزدیک به دو برابر سال‌های پیش بوده است.  

طاهری اظهار کرد: مازندرانی‌ها نیمی از محصول برنج امسال را فروخته‌اند و فعلا قصد فروش نیمی دیگر را ندارند، بنابراین بازار برنج اکنون در وضعیت مازاد تقاضا نسبت به عرضه قرار دارد و توقف عرضه برنج از سوی برنجکاران به این دلیل است که آنها هم به این نتیجه رسیده‌اند که برنج در ماه‌های پیش رو افزایش قیمت خواهد داشت و شرایطی فراهم خواهد شد که آنها محصول خود را با قیمت بالاتر عرضه کنند، با این حال قیمت کنونی محصول ایرانی در بازار قیمت متعادلی است و با قدرت خرید مردم همخوانی دارد.

مشکل تخلیط برنج جدی است

مدیراجرایی اتاق اصناف کشاورزی بابل نیز اظهار کرد: تخلیط برنج یکی از چالش‌های بسیار مهم در بابل و دیگر شهرستان‌هاست، سودجویان با تخلیط برنج داخلی و خارجی اعتبار برنج شمال را زیر سوال می‌برند. ستار عابدی فیروزجایی با اشاره به اینکه با کارشناسی دقیق و واقعی و تغییر ذائقه مردم سرانه مصرف برنج کاهش پیدا کرده وبه زیر ۳۶ کیلو رسیده است، گفت: کشاورزان برنجکار قادرند به راحتی و با تولید بیشتر این سرانه مصرف را پوشش دهند. وی گفت: واردات بی‌رویه برنج با استفاده از ارز ترجیحی بزرگ‌ترین ضرر به بدنه تولید داخلی است و سبب شده تا انگیزه کار از کشاورزان سلب شود.

عابدی خواستار لغو ارز ترجیحی و حمایت جدی دولت از کشاورزان در راستای تقویت اقتصاد مقاومتی شد و گفت: ارز ترجیحی یعنی حمایت از دلالان و اقتصاد بیگانه است.

سخن پایانی

در سال‌های مختلف سطوح زیر کشت برنج در ایران متغیر بوده اما طبق آخرین آمار، به طور متوسط در ۱۹ استان کشور برنج کشت می‌شود. بیش از ۷۰ درصد کشت برنج در سه استان شمالی کشور است. براساس آمار منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی در دی سال گذشنته، استان گیلان با ۲۳۰ هزار هکتار در رتبه نخست، استان مازندران با ۲۱۰ هزار هکتار در جایگاه دوم و استان گلستان با حدود ۷۰ هزار هکتار کشت برنج، در رتبه سوم قرار دارد. در زراعت برنج، هدف‌گذاری تامین نیاز کشور از محل تولید داخل است.

سال ۱۴۰۱ نیز سطح زیر کشت برنج ۷۷۰ هزار هکتار در استان‌های مختلف کشور بود که برآوردها نشان می‌دهد از این میزان، چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تن شلتوک و ۲ میلیون و ۵۲۰ تن برنج سفید تولید شده است.