اسماعیل خاشعی - بندرعباس: استان هرمزگان با موقعیت جغرافیایی خاص و شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک خود، همواره با چالش‌های متعددی در زمینه مدیریت منابع آبی روبرو بوده است. کاهش بارندگی‌ها و افزایش دما در سال‌های اخیر، فشار زیادی بر منابع آبی این استان وارد کرده است. این وضعیت بحرانی، ضرورت تدوین و اجرای سیاست‌های جامع مدیریت منابع آبی را دوچندان کرده است. در این راستا، در گفت‌وگو با عبدالحمید حمزه‌پور مدیرعامل آبفا هرمزگان، نگاهی جامع به اهمیت صرفه‌جویی و فرهنگ‌سازی در مصرف آب و نقش تکنولوژی و نوآوری در مدیریت بحران آب داشتیم.

عبدالحمید حمزه‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار صمت در بندرعباس، با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آبی استان، اینگونه آغاز کرد که هرمزگان با کاهش پیوسته بارندگی‌ها و افزایش دما روبروست که منجر به افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی و ذخایر سدها شده است. این شرایط بحرانی نیازمند تدوین و اجرای سیاست‌های جامع مدیریت منابع آبی مبتنی بر داده‌های علمی و فناوری‌های پیشرفته است.

وی با تأکید بر اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب افزود: صرفه‌جویی نه تنها به حفظ منابع محدود کمک می‌کند، بلکه زیرساخت‌های موجود را نیز کمتر تحت فشار قرار می‌دهد. در واقع، هر قطره آبی که صرفه‌جویی می‌شود، می‌تواند در زمان‌های بحرانی به عنوان یک منبع حیاتی عمل کند.

مدیرعامل شرکت آبفا هرمزگان، توسعه برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی هدفمند از طریق رسانه‌های محلی، مدارس و دانشگاه‌ها را عواملی مهم در تغییر نگرش عمومی نسبت به مصرف آب برشمرد و ادامه داد: تشویق به استفاده از تکنولوژی‌های نوین مانند سیستم‌های آبیاری هوشمند و تجهیزات کم‌مصرف می‌تواند به بهبود وضعیت موجود کمک کند.

*اهمیت استفاده از تکنولوژی برای نظارت و پایش مصرف*

حمزه‌پور در این گفت‌وگو به اهمیت فناوری و نوآوری در مدیریت منابع آبی هم پرداخت و گفت: استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته مانند سنسورهای هوشمند برای پایش میزان مصرف آب، تحلیل داده‌های بزرگ (Big Data) برای پیش‌بینی الگوهای مصرف و استفاده از پهپادها برای نظارت بر منابع آبی، می‌تواند به بهینه‌سازی مدیریت منابع آبی کمک کند.

وی، همکاری با نهادهای بین‌المللی و بهره‌گیری از تجربیات کشورهای موفق در زمینه مدیریت بحران آب را عاملی مؤثر در توسعه راهکارهای بومی و کارآمد عنوان و اضافه کرد: به عنوان مثال، کشوری مانند استرالیا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، توانسته‌ است چالش‌های مشابه را با موفقیت پشت سر بگذارد.

*جامعه محلی رکن اصلی مدیریت آب*

حمزه‌پور به اهمیت مشارکت مردمی در مدیریت منابع آبی هم اشاره کرد و گفت: جامعه محلی باید به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت منابع آبی شناخته شود. آموزش و توانمندسازی مردم محلی برای مشارکت فعال در طرح‌های مدیریت منابع آبی، می‌تواند به تحقق اهداف بلندمدت ما کمک کند.

او تاکید کرد: ضروری است که سیاست‌های حمایتی دولت و تخصیص بودجه مناسب تداوم یابد و از پروژه‌های صرفه‌جویی و مدیریت بحران آب حمایت بیشتری شود؛ البته همکاری بین‌بخشی و ایجاد هماهنگی میان نهادهای مختلف، کلید موفقیت در این مسیر است.

*ضرورت تنوع بخشی به منابع تولید*

در مواجهه با بحران‌های فزاینده منابع آبی ناشی از تغییرات اقلیمی و افزایش تقاضا، تنوع بخشی به منابع تولید آب به عنوان یک راهبرد کلیدی برای مدیریت پایدار منابع آبی مطرح است. توسعه فناوری‌های شیرین‌سازی آب‌های شور و نامتعارف، به ویژه در مناطق ساحلی مانند استان هرمزگان، می‌تواند نقش مهمی در تأمین پایدار آب ایفا کند.

مدیرعامل آبفا هرمزگان، در همین خصوص تاکید کرد که سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شیرین‌سازی نه تنها به کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی کمک می‌کند، بلکه امکان استفاده بهینه از منابع طبیعی را فراهم می‌آورد.

وی، با بیان اینکه، بازچرخانی پساب به عنوان یک راهکار مؤثر در افزایش بهره‌وری منابع آبی و کاهش اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های انسانی شناخته می‌شود، گفت: این رویکرد، که شامل تصفیه و استفاده مجدد از پساب‌های شهری و صنعتی است، می‌تواند به عنوان یک منبع آب جایگزین در مناطقی با محدودیت منابع آبی مثل هرمزگان عمل کند.

حمزه‌پور بیان کرد: بازچرخانی پساب نه تنها به حفظ اکوسیستم‌ها و کاهش آلودگی منابع آبی کمک می‌کند، بلکه با تأمین آب برای مصارف غیرشرب مانند صنعت و کشاورزی و بهبود مدیریت منابع آبی کمک شایانی می‌کند.

او، تصریح کرد: اجرای سیستم‌های پیشرفته تصفیه، مانند فرآیندهای غشایی و اکسیداسیون پیشرفته، می‌تواند کیفیت پساب‌های بازچرخانی شده را تا حد استانداردهای بین‌المللی ارتقا دهد و بدین ترتیب امنیت آبی را در مناطق کم‌آب تضمین کند.

مدیرعامل شرکت آبفا هرمزگان در پایان درباره چالش‌ها و فرصت‌های پیشرو، گفت: هرچند با چالش‌های بزرگی همچون تغییرات اقلیمی و افزایش تقاضا مواجه هستیم، اما این وضعیت فرصتی برای تحول و نوآوری در مدیریت منابع آبی فراهم می‌کند که با همکاری نزدیک میان دولت، صنعت و جامعه، می‌توانیم به سوی آینده‌ای پایدارتر حرکت کنیم.

 بهره‌گیری از تجربیات جهانی و تشویق به مشارکت مردمی می‌تواند به عنوان راهکاری موثر در راستای کاهش تنش آبی و دستیابی به پایداری منابع آبی عمل کند. همانطور که حمزه‌پور اشاره کرد، هرچند وضعیت کنونی نیازمند تلاش‌های جدی است، اما فرصتی بی‌نظیر برای تحول و نوآوری در مدیریت منابع آبی فراهم آورده است و با تکیه بر دانش علمی و فناوری‌های پیشرفته، می‌توان شرایط پایدارتری را برای تأمین منابع آبی استان هرمزگان متصور بود.