تحلیلگران حوزه آهن و تأسیسات معتقدند که افزایش تولید داخلی و شفافیت قیمتی از سوی تأمین‌کنندگان معتبر، نقش مهمی در کنترل نوسانات بازار ایفا کرده است.

 اهمیت لوله گالوانیزه در پروژه‌های عمرانی و صنعتی

لوله گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و خوردگی، یکی از پایه‌های اصلی زیرساخت‌های تأسیساتی کشور است. از شبکه‌های آبرسانی و تهویه گرفته تا سیستم‌های برق‌کشی، بدون استفاده از این نوع لوله اجرای پروژه‌ها عملاً ممکن نیست.

پوشش روی (Zinc) که سطح این لوله‌ها را می‌پوشاند، مانع از زنگ‌زدگی در محیط‌های مرطوب و خورنده می‌شود و به همین دلیل در مناطق شمالی و جنوبی کشور کاربرد بیشتری دارد.

طبق برآورد فعالان بازار، بیش از ۴۵ درصد پروژه‌های عمرانی در سال گذشته از لوله گالوانیزه در بخش‌های تأسیسات استفاده کرده‌اند؛ عددی که نشان از جایگاه تثبیت‌شده این محصول دارد.

 روند تغییر قیمت لوله گالوانیزه از ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴

بازار لوله گالوانیزه در سال ۱۴۰۳ با نوسانات شدیدی آغاز شد؛ در حالی‌که قیمت هر کیلوگرم این محصول در بهار آن سال در محدوده ۸۵ تا ۸۸ هزار تومان بود، در تابستان به مرز ۹۰ هزار تومان رسید. علت اصلی این جهش، افزایش نرخ جهانی فولاد و رشد هزینه‌های حمل‌ونقل داخلی بود.

اما نقطه‌ی عطف بازار در زمستان ۱۴۰۳ رقم خورد؛ جایی که برخلاف انتظار فعالان صنعت، با کاهش نسبی تقاضا و ثبات نرخ ارز، قیمت‌ها به‌جای افزایش، روندی آرام و نزولی پیدا کردند. به این ترتیب، در ابتدای سال ۱۴۰۴ شاهد بازاری باثبات‌تر و منطقی‌تر بودیم.

تحلیل‌گران بازار فولاد معتقدند این ثبات نه به دلیل کاهش تقاضا، بلکه حاصل مدیریت زنجیره تأمین و ورود تأمین‌کنندگان بزرگ به عرصه توزیع مستقیم بوده است. به‌عبارت دیگر، فروش مستقیم و شفاف از سوی شرکت‌هایی مانند آذرخش پایپ باعث شد واسطه‌گری کاهش یابد و قیمت‌ها متعادل‌تر شوند.

یکی از نکات جالب در بازار امسال، تفاوت محسوس قیمت بین لوله‌های گالوانیزه سبک و سنگین است. در حالی که لوله‌های سبک با قطرهای کوچک‌تر در محدوده ۸۸ تا ۹۲ هزار تومان معامله می‌شوند، لوله‌های صنعتی سنگین تا بیش از ۱۱۰ هزار تومان نیز قیمت دارند.

این اختلاف، بیش از هر چیز ناشی از تفاوت در ضخامت ورق پایه و هزینه‌های گالوانیزه گرم است.

 تحلیل عوامل مؤثر بر روند قیمت لوله گالوانیزه در سال ۱۴۰۴

در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، بازار نشانه‌هایی از بلوغ و ثبات را بروز داد. تولیدکنندگان داخلی با تکیه بر مواد اولیه ایرانی و کاهش وابستگی به واردات، توانسته‌اند فشار افزایش قیمت‌ها را کنترل کنند. در نتیجه، میانگین قیمت هر کیلوگرم لوله گالوانیزه در تابستان ۱۴۰۴ نسبت به بهار، حدود ۰.۷ درصد کاهش داشته است.

به گفته کارشناسان بازار آهن، اگر نرخ ارز در محدوده فعلی باقی بماند و روند تأمین روی (Zinc) پایدار باشد، احتمال می‌رود قیمت لوله گالوانیزه تا پایان پاییز تغییر چشمگیری نکند و بازار در محدوده ۹۳ تا ۹۵ هزار تومان تثبیت شود.

یکی از فعالان بازار می‌گوید: «بازار لوله گالوانیزه امسال برخلاف سال گذشته نفس راحتی کشید. خریداران حالا می‌دانند از چه شرکت‌هایی می‌توانند نرخ واقعی و به‌روز دریافت کنند، و این خودش آرامش را به بازار برگردانده است.»

 جدول مقایسه میانگین قیمت لوله گالوانیزه (۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴)

منبع: برآورد تحلیلی بازار لوله و تأسیسات تهران – مهر ۱۴۰۴

 سهم تولید داخلی از بازار لوله گالوانیزه

در سال‌های اخیر با توسعه کارخانه‌های تولید لوله در استان‌های قزوین، تهران و اصفهان، وابستگی بازار به واردات به‌شدت کاهش یافته است.

در حال حاضر بیش از ۷۵ درصد نیاز کشور توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شود.

این موضوع علاوه بر ایجاد اشتغال و کاهش خروج ارز، به ثبات بیشتر قیمت‌ها کمک کرده است.

یکی از کارشناسان بازار فولاد در گفت‌وگو با صمت می‌گوید:

«تولیدکنندگان داخلی با افزایش کیفیت پوشش گالوانیزه و رعایت استانداردهای ASTM توانسته‌اند محصولی رقابتی ارائه دهند که حتی در پروژه‌های صادراتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

چالش‌های خریداران در بازار لوله گالوانیزه

اگرچه بازار در مسیر ثبات حرکت می‌کند، اما خریداران همچنان با چالش‌هایی مانند عدم شفافیت قیمتی، وجود کالاهای غیراستاندارد و نوسان لحظه‌ای نرخ‌ها روبه‌رو هستند.

در بسیاری از موارد، اعلام قیمت‌ها در بازار سنتی به‌صورت تلفنی و بدون مستندات انجام می‌شود که این مسئله ریسک خرید را افزایش می‌دهد.

یکی از فعالان بازار تأسیسات در تهران می‌گوید:

«در نبود پایگاه‌های معتبر قیمت‌گذاری، مشتریان ناچارند از چندین فروشنده استعلام بگیرند تا به قیمت واقعی برسند. همین موضوع زمان و هزینه تصمیم‌گیری را بالا می‌برد.»

 نقش تأمین‌کنندگان معتبر در شفافیت بازار

در این میان، شرکت‌هایی که با انتشار قیمت روز در وب‌سایت‌های رسمی فعالیت می‌کنند، نقش کلیدی در نظم‌بخشی بازار دارند.

یکی از نمونه‌های شاخص در این زمینه، مجموعه آذرخش پایپ است.

این مجموعه با انتشار روزانه جدول قیمت‌ها و ارائه اطلاعات فنی دقیق، توانسته فرایند خرید لوله گالوانیزه را برای پیمانکاران و مصرف‌کنندگان نهایی ساده‌تر کند.

بر اساس اعلام کارشناسان ، آخرین در بازار تهران به‌صورت روزانه در جدول‌های به‌روزرسانی‌شده این مجموعه منتشر می‌شود.

در این جداول، قیمت بر اساس ضخامت، برند و نوع پوشش گالوانیزه (سرد یا گرم) تفکیک شده تا خریداران بتوانند انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشند.

 تفاوت لوله گالوانیزه سرد و گرم در بازار ایران

در بازار ایران دو نوع لوله گالوانیزه به فروش می‌رسد:

• لوله گالوانیزه گرم: دارای پوشش ضخیم‌تر و مقاومت بالاتر در برابر زنگ‌زدگی، مناسب برای فضاهای مرطوب یا صنعتی.
• لوله گالوانیزه سرد: سبک‌تر و اقتصادی‌تر، مناسب برای تأسیسات داخلی ساختمان.

به گفته کارشناسان، حدود ۶۰ درصد تقاضای بازار مربوط به نوع گرم و ۴۰ درصد مربوط به نوع سرد است. تفاوت قیمت بین این دو نوع معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ درصد است.

تأثیر نرخ ارز و حمل‌ونقل بر قیمت لوله گالوانیزه

با توجه به اینکه بخش مهمی از مواد اولیه تولید لوله (ورق فولادی) از بازارهای داخلی و بخشی از پوشش روی (Zinc) از واردات تأمین می‌شود، نرخ ارز همواره بر قیمت تمام‌شده تأثیر دارد.

همچنین افزایش هزینه حمل‌ونقل جاده‌ای در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ یکی از عوامل اصلی رشد جزئی قیمت‌ها بوده است.

با این حال، کارشناسان معتقدند مدیریت زنجیره تأمین و بهینه‌سازی مسیرهای توزیع می‌تواند از فشار قیمتی در ماه‌های آینده بکاهد.

 پیش‌بینی آینده بازار تا پایان سال ۱۴۰۴

با بررسی روند عرضه و تقاضا در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، کارشناسان معتقدند که بازار لوله گالوانیزه در مسیر ثبات نسبی و رشد منطقی قرار دارد. کاهش نوسانات ارزی، افزایش تولید داخلی ورق‌های فولادی، و رشد نظارت بر زنجیره تأمین، سه عامل اصلی هستند که می‌توانند بازار این محصول را در نیمه دوم سال متعادل نگه دارند.

از سوی دیگر، رونق ساخت‌وسازهای نیمه‌تمام و پروژه‌های تأسیساتی دولتی باعث افزایش تقاضا در پاییز و زمستان خواهد شد. با این حال، انتظار جهش ناگهانی قیمت‌ها وجود ندارد، زیرا عرضه کارخانه‌های داخلی در حال حاضر پاسخ‌گوی نیاز کشور است.

 تحلیل سناریوهای محتمل بازار لوله گالوانیزه تا پایان سال

 تأثیر سیاست‌های صنعتی دولت بر بازار لوله

برنامه‌های وزارت صمت در خصوص حمایت از تولید فولاد، بازگشت سرمایه به خطوط تولید لوله و کنترل قیمت انرژی، تأثیر مستقیمی بر بازار گالوانیزه خواهد داشت. در صورتی که سیاست‌های حمایتی ادامه پیدا کند، احتمال می‌رود سهم تولید داخلی از بازار به بیش از ۸۵ درصد برسد؛ عددی که می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات و کنترل تورم ساخت‌وساز کمک کند.

به گفته یکی از کارشناسان انجمن تولیدکنندگان لوله و پروفیل:

«در حال حاضر با بهبود دسترسی به مواد اولیه و ثبات قیمت روی (Zinc)، فضای بازار برای رشد پایدار آماده‌تر از سال گذشته است. اگر روند فعلی ادامه یابد، بازار گالوانیزه در زمستان ۱۴۰۴ بدون شوک قیمتی به کار خود ادامه می‌دهد.»

نقش تأمین‌کنندگان معتبر در آینده بازار

نکته مهم در ماه‌های آینده، شفافیت قیمتی و اطلاع‌رسانی دقیق از سوی تأمین‌کنندگان است. مجموعه‌هایی مانند آذرخش پایپ که به‌صورت روزانه لیست قیمت‌ها را منتشر می‌کنند، نه‌تنها مرجع معتبری برای خریداران هستند، بلکه با تثبیت قیمت‌ها در سطح بازار نیز نقش مؤثری ایفا می‌کنند.

بر اساس تحلیل کارشناسان آذرخش پایپ، اگر شرایط اقتصادی کشور به سمت ثبات پیش رود، میانگین تا پایان سال در محدوده فعلی باقی می‌ماند و احتمال افزایش بیش از ۳ درصد بسیار پایین است.

 جمع‌بندی نهایی پیش‌بینی بازار

در مجموع، تمامی شاخص‌ها نشان می‌دهند که بازار لوله گالوانیزه در پایان سال ۱۴۰۴ بازاری متعادل، قابل‌پیش‌بینی و کم‌ریسک‌تر خواهد بود.

تداوم تولید داخلی، ثبات ارزی، و حضور شرکت‌های معتبر در اطلاع‌رسانی قیمت، سه عامل کلیدی در ایجاد آرامش فعلی هستند.

پیمانکاران، انبوه‌سازان و مصرف‌کنندگان نهایی اکنون بیش از گذشته می‌توانند با اطمینان خاطر اقدام به خرید کنند؛ بازاری که در سال‌های گذشته پرنوسان بود، حالا نشانه‌هایی از بلوغ، ثبات و اعتماد را در خود دارد.

جمع‌بندی

بازار لوله گالوانیزه در سال ۱۴۰۴ به لطف رشد تولید داخلی، ثبات نرخ فولاد و تلاش شرکت‌های معتبر در مسیر تعادل حرکت می‌کند.

فعالیت مجموعه‌هایی مانند آذرخش پایپ که به‌صورت تخصصی در زمینه اطلاع‌رسانی قیمت و مشاوره خرید فعالیت دارند، موجب شده پیمانکاران بتوانند با اطمینان بیشتری خرید خود را انجام دهند.

در نهایت می‌توان گفت شفافیت، اطلاع‌رسانی دقیق و کیفیت محصول سه ستون اصلی ثبات بازار لوله گالوانیزه در کشور هستند.