منطقه آزاد اروند با همه ظرفیت‌های استراتژیکش، امروز در گرداب تناقضی غریب گرفتار است؛ سیاست‌های توسعه‌ای که باید خالق رونق باشند، به خروج بی‌ضابطه سرمایه از منطقه انجامیده‌اند. قلب این معضل، ( فراموشی  نقش اصناف محلی ) در معادلات تجاری است. جایی که عمده سهمیه‌های ثبت‌ آماری ( ثبت سفارش ) به شرکت‌های بازرگانی محدودی اختصاص می‌یابد که کالاها را بی‌هیچ ارزش‌افزوده‌ی محلی مستقیماً از اروند خارج می‌کنند. این در حالی است که اصناف - حلقه‌ی اتصال تجارت به گردشگری - با وجود سهم ۴۰ درصدی در اشتغال پایدار، به حاشیه رانده شده‌اند و تنها سهم اندکی را دریافت می‌کنند. فاجعه زمانی عمیق‌تر می‌شود که همین صنوف پس از اتمام سهمیه ناچیز خود، مجبورند مازاد نیازشان را از همان شرکت‌های انحصاری با قیمت‌های ۳۰% بالاتر خریداری کنند (مطالعات میدانی اتاق اصناف آبادان).

این "سیاست سهمیه‌ای" نه‌تنها فقط سود شرکت‌های بازرگانی را تضمین می‌کند، بلکه صنفی را که کالا را در خود منطقه می‌فروشد، به گردشگران خدمات می‌دهد و  گردش مالی ایجاد می‌کند را به دلال ثانویه تبدیل می‌سازد.  

تجربه‌ی شهرهای ساحلی همجوار ،  ثابت می‌کند راه نجات اروند، بازگرداندن اصناف به حلقه‌ی تجاری-گردشگری است. آن‌ها با محوریت‌دادن به اصناف محلی، رونق ۳۰۰ درصدی ایجاد کردند.

اما نجات اروند نیازمند دو جراحی فوری است؛ نخست، بازتعریف نظام سهمیه‌بندی با محوریت "فروش در بازار محلی، اشتغال‌زایی و "پیوند با گردشگری" در قالب سامانه‌ی امتیازدهی پویا

و دوم اختناق بازار سیاه سهمیه و جایگزینی آن با افزایش خودکار سهمیه برای صنوف فعال.

در این مسیر، حمایت هوشمند از اصناف با ایجاد مراکز نوآوری گردشگری-تجاری متخصص در طراحی بسته‌بندی‌های هویت‌دار، آموزش بازاریابی دیجیتال و تضمین وام‌های کم‌بهره - ضرورتی انکارناپذیر است.  

هشدار نهایی اینجاست؛ تداوم این فراموشی، اروند را به کریدوری بی‌روح برای عبور کالاها تقلیل خواهد داد؛ جایی که نه گردشگری معنا می‌یابد نه تولیدی شکل می‌گیرد و نه جوانانش دلیلی برای ماندن می‌یابند. در همین راستا سازمان منطقه آزاد اروند می بایست با تشکیل کارگروه های تخصصی اصناف گردشگرپذیر،  زنجیره رانت سهمیه ای را قطع کند.

امروز سرنوشت اروند بین دو انتخاب است یا اصناف را به حلقه‌ی طلایی توسعه تجاری-گردشگری تبدیل کنیم، یا شاهد تخلیه‌ی تدریجی این موهبت استراتژیک باشیم.

حسین معتمدنیاـکارشناس امور گمرکی و کارشناس ارشد مدیریت حمل و نقل دریایی)