پس از درگذشت هر فردی، اموال و دارایی‌های وی به وراث قانونی منتقل می‌شود. اما قبل از تقسیم این دارایی‌ها، انجام تشریفات قانونی «تحریر ترکه» الزامی است. این فرآیند پیچیده حقوقی شامل شناسایی دقیق اموال، پرداخت دیون و تعیین سهم هر یک از وراث است.

در این راستا، موسسه حقوقی دادسو با سال‌ها تجربه در امور حقوقی و با بهره‌گیری از تیمی مجرب متشکل از وکیل ارث و میراث، می‌تواند به شما در انجام تمامی مراحل تحریر و تقسیم ترکه کمک ‌کند تا با اطمینان خاطر و در کمترین زمان ممکن به حق قانونی خود دست یابید.

ترکه چیست؟

ترکه به مجموع دارایی‌ها و بدهی‌هایی گفته می‌شود که پس از فوت یک فرد از وی باقی می‌ماند. این دارایی‌ها شامل اموال منقول نظیر خودرو، طلا و جواهرات و اموال غیرمنقول مثل زمین، ساختمان و همچنین، حقوق مالی نظیر سهام و مطالبات می‌شود. علاوه‌بر این، بدهی‌های متوفی نظیر وام‌ها و قرض‌ها نیز جزئی از ترکه محسوب می‌شوند.

تحریر ترکه به چه معناست؟

تحریر ترکه فرآیندی حقوقی است که طی آن، تمامی دارایی‌ها، بدهی‌ها و مطالبات فرد متوفی به‌طور دقیق ثبت و مشخص می‌شود. این‌کار با هدف شفاف‌سازی وضعیت مالی متوفی و جلوگیری از بروز اختلافات بین وراث انجام می‌گیرد. به‌عبارت ساده‌تر، تحریر ترکه هم‌چون یک صورت حساب جامع از تمامی دارایی‌ها و بدهی‌های فرد فوت شده است.

مدارک لازم برای تحریر ترکه

برای انجام تشریفات تحریر ترکه، به چند سند و مدرک مهم نیاز است. این مدارک شامل گواهی فوت متوفی به‌عنوان مدرک رسمی فوت، گواهی انحصار وراثت که نشان‌دهنده هویت و سهم هر یک از وراث است و فهرستی دقیق از تمامی اموال منقول و غیرمنقول، دارایی‌ها و دیون متوفی می‌شود. علاوه‌بر این، تنظیم یک دادخواست رسمی تحریر ترکه که شامل اطلاعات کاملی از وراث، اموال، دیون و سایر موارد قانونی مرتبط باشد، الزامی است. در واقع، این دادخواست به‌عنوان پایه اصلی روند قضایی تحریر ترکه به‌حساب می‌آید.

مراحل تحریر ترکه

تحریر ترکه، یک پروسه حقوقی دقیق و حساس است که پس از فوت فردی آغاز می‌شود و هدف آن، مشخص کردن دقیق دارایی‌ها و بدهی‌های متوفی و تعیین سهم هر یک از وراث خواهد بود. این فرآیند شامل مراحل مختلفی است که به‌شرح زیر است:

1. تنظیم دادخواست تحریر ترکه با کمک وکیل

برای آغاز مراحل قانونی تقسیم اموال متوفی، نخستین گام تهیه دادخواست تحریر ترکه به کمک یک مشاور حقوقی یا وکیل انحصار وراثت است. این دادخواست رسمی، شامل اطلاعات کاملی از متوفی از جمله نام و سایر مدارک هویتی، فهرست دقیق اموال منقول و غیرمنقول (مثل خانه، خودرو، حساب‌های بانکی، سهام و...)، مشخصات کامل وراث قانونی و میزان سهم ارث هر یک و هر گونه وصیت‌نامه موجود می‌شود. با ارائه این دادخواست به دادگاه صالح، روند قانونی شناسایی، ارزیابی و تقسیم عادلانه اموال متوفی میان وراث آغاز خواهد شد.

2. ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

دادخواست تنظیم شده، معمولاً توسط وکیل و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می‌شود. با ثبت این دادخواست، دادگاه وارد رسیدگی به پرونده شده و مراحل قانونی تعیین اموال، بدهی‌ها و سهم الارث هر یک از وراث آغاز می‌گردد.

3. انتشار آگهی تحریر ترکه

به منظور اطمینان از اطلاع‌رسانی کامل به تمامی وراث متوفی و جلوگیری از هرگونه ادعای بعدی، قانونگذار انتشار آگهی در روزنامه‌های کثیرالانتشار را الزامی کرده است. این آگهی شامل جزئیاتی نظیر نام و نام خانوادگی متوفی، تاریخ تولد و فوت، مشخصات کامل وراث شناخته شده و سهم‌الارث هر یک و همچنین، اموال و دارایی‌های به‌جا مانده از متوفی است.

4. تعیین بازرس برای تحریر ترکه

برای بررسی دقیق دارایی‌ها و بدهی‌های متوفی و ارائه تصویری شفاف از وضعیت مالی وی، شورا معمولاً یک بازرس مستقل تعیین می‌کند. این بازرس موظف است با بررسی اسناد مالی، املاک، دارایی‌های بانکی و سایر دارایی‌های متوفی، لیستی کامل از دارایی‌ها و دیون وی تهیه کند. همچنین، بازرس موظف است ارزش دقیق هر یک از دارایی‌ها را تخمین زده و گزارش کاملی از وضعیت مالی متوفی در زمان فوت تهیه کند.

5. صدور حکم نهایی تحریر ترکه

پس از انجام بررسی‌های دقیق توسط بازرس دادگاه و ارائه گزارش جامع، مرجع قضایی اقدام به صدور حکم تحریر ترکه می‌کند. این حکم قضایی، تقسیم ارث بین وراث را به‌طور رسمی تأیید کرده و سهم دقیق هر یک از ورثه را مشخص می‌کند. همچنین، حکم مذکور شامل تعیین تکلیف کلیه دیون متوفی و نحوه پرداخت آن‌ها بوده و به این ترتیب تمامی امور مرتبط با ترکه متوفی از نظر قانونی به پایان می‌رسد.

چه کسانی می توانند درخواست تحریر ترکه بدهند؟

درخواست تحریر ترکه معمولاً توسط وراث قانونی متوفی (همسر، فرزندان، والدین و سایر خویشاوندان) ثبت می‌شود. اما در مواردی‌که برخی از وراث غایب یا محجور باشند، یا متوفی اتباع خارجی باشد، شرایط و مراحل انجام این فرآیند پیچیده‌تر خواهد شد. در این موارد، حضور وکیل متخصص در امور حقوقی می‌تواند به وراث کمک کند تا فرآیند تحریر ترکه را به‌صورت قانونی و بدون بروز مشکل به پایان برسانند.

بعد از تحریر ترکه چه باید کرد؟

پس از آنکه ترکه متوفی تحریر و میزان سهم هر یک از وراث مشخص گردید، نوبت به تقسیم فیزیکی اموال و پرداخت سهم‌الارث می‌رسد. این مرحله معمولاً با درخواست یکی از وراث و تحت نظارت دادگاه یا شورای حل اختلاف انجام می‌شود. دادگاه با بررسی اسناد و مدارک و شنیدن ادعای طرفین، حکم تقسیم صادر می‌کند و ناظر بر اجرای صحیح آن خواهد بود. همچنین، در صورت وجود اختلاف بین وراث بر سر نحوه تقسیم یا ارزش اموال، دادگاه با استفاده از کارشناسان رسمی دادگستری نسبت به تعیین ارزش اموال و تقسیم عادلانه آن‌ها اقدام می‌کند.

جمع بندی

تحریر ترکه فرآیندی حقوقی است که به‌منظور مشخص کردن دقیق اموال، دارایی‌ها و بدهی‌های متوفی انجام می‌شود. هدف از این فرآیند، تعیین دقیق میزان سهم هر یک از ورثه و جلوگیری از بروز اختلافات بین آن‌ها است. همچنین، تحریر ترکه معمولاً توسط شورای حل اختلاف انجام می‌شود و شامل بررسی اسناد، مدارک و شهادت شهود است. با انجام تحریر ترکه، ورثه می‌توانند با اطمینان بیشتری نسبت به تقسیم ارث اقدام کنند.

همچنین، دادسو با ارائه خدمات جامع در زمینه تقسیم ترکه، از جمله جمع‌آوری مدارک، ارزیابی دارایی و تعیین بدهی‌ها، تمامی مراحل قانونی را به‌صورت کامل پوشش می‌دهد. بنابراین با انتخاب دادسو، می‌توانید مطمئن باشید که حقوق همه وراث به‌طور کامل رعایت شده است.