تا به حال فکر کرده‌اید که چگونه هزینه ساخت یک ساختمان عظیم محاسبه می‌شود؟ یا اینکه چطور پیمانکاران می‌فهمند که به چه مقدار مصالح نیاز دارند؟ پاسخ این سوالات در دو کلمه خلاصه می‌شود: متره و برآورد. این دو مفهوم مهم، کلید اصلی مدیریت هر پروژه ساختمانی هستند.

تمام محاسبات مالی یک پروژه، از تعیین بودجه اولیه تا پرداخت دستمزد پیمانکاران، بر اساس متره و برآورد انجام می‌شود. به همین دلیل، هر مهندس عمرانی باید به این دانش مسلط باشد. در این مقاله تمام مهارت‌های لازم برای تبدیل شدن به یک مهندس مترور حرفه‌ای را بررسی می‌کنیم، همراه ما باشید: 

متره و برآورد چیست؟

کار اصلی ما در متره و برآورد محاسبه احجام پروژه ساختمانی است و هنگام شروع پروژه باید مواردی مثل میزان بتن مصرفی، قالب بندی، میلگرد و غیره اندازه گیری شود.

• قبل از شروع هر ساختمانی، مهندسان باید حساب کنند که به چه مقدار آجر، سیمان و مصالح دیگر نیاز دارند. این کار را «متره» می‌گویند. 
• بعد از اینکه مقدار مصالح مشخص شد، باید هزینه همه این مواد و کارگرها را حساب کنند تا بفهمید ساختن ساختمان چقدر هزینه دارد. این کار هم «برآورد» نام دارد. برآورد در واقع تخمین هزینه‌ها قبل از قبل از شروع پروژه است.

انواع متره

متره باز: محاسبه جزئیات در چهار بخش احجام و مقادیر، مصالح و حمل، ابزار و ماشین آلات و نیروی انسانی در متره باز انجام می‌شود.

متره بسته: مهندس دفتر فنی یا مترور در متره بسته فقط به بررسی مقادیر و حجم عملیات پرداخته و آن‌ها را محاسبه می‌کند و به ازای آن پول می‌گیرد.

مهندس مترور کیست؟

مهندس مترور فردی است که اندازه گیری و محاسبه مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه ساختمانی را انجام می‌دهد. انجام این محاسبات نیازمند دقت زیاد، علاقه و مهارت‌ است، زیرا متره و برآورد به دلایل زیر اهمیت زیادی دارد: 

• هرگونه اشتباه در تخمین و برآورد هزینه‌ها می‌تواند منجر به خسارت یا تکمیل نشدن پروژه شود. زیرا کارفرما بر اساس برآورد اولیه پروژه و با توجه به هزینه نهایی، اعتبار لازم را تأمین می‌کند. در صورتی که هزینه‌ها کمتر تخمین زده شوند یا بیش از حد برآورد شوند و افت بیش از ۲۵ درصدی نسبت به مبلغ اولیه پیمان اتفاق بیفتد، پیمانکار حق دارد قرارداد را خاتمه دهد.
• آنالیز و پیشنهاد قیمت و تنظیم صورت وضعیت در بخش پیمانکار بر اساس محاسبات مترور انجام می‌شود. در واقع، میزان پرداختی که پیمانکار از کارفرما دریافت می‌کند، به دانش و تسلط مترور بستگی دارد. با اینکه یک مهندس دفتر فنی باید در زمینه امور پیمان و قراردادها، مناقصات، شرایط عمومی و خصوصی پیمان دانش بیشتری نسبت به مترور داشته باشد، اما مهندسی که در حوزه متره و برآورد مهارت دارد و حرفه‌ایست، می‌تواند به راحتی در این زمینه‌ها نیز فعالیت کند.

شرح وظایف مترور

همه فکر می‌کنند برای درآمد خوب در مهندسی عمران، باید حتما سر کارگاه باشیم و خاک بخوریم! اما در واقعیت اگر به عنوان مهندس دفتر فنی، فوت و فن متره کردن و نوشتن صورت وضعیت را بلد باشیم، علاوه بر اینکه در یک محیط راحت‌تر و تمیز کار می‌کنیم، همیشه هم کار داریم.

هر شرکتی به شما نیاز دارد تا بتواند کار جدیدی را انجام داده و هزینه‌های صورت گرفته در پروژه‌های قبلی خود را از کارفرما طلب کند. یک مهندس متره یا دفتر فنی حرفه‌ای باید به تمام موارد زیر مسلط باشد:

• صورت وضعیت نویسی
• تفسیر فهرست بهای ابنیه
• تفسیر فهرست بهای راه، راه آهن و باند فرودگاه
• آشنایی با انواع قراردادهای پیمانکاری و قراردادهای سرجمع
• محاسبه جرایم بتن
• آشنایی با دستورالعمل نحوه تهیه و تصویب ردیف‌های ستاره دار
• فهرست بهای تجمیع شده راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه آهن

چگونه یک مهندس مترور حرفه‌ای شویم؟

با آموزش متره برآورد و کسب مهارت‌های لازم، می‌توانید به راحتی در این زمینه فعالیت کنید. برای صرفه جویی در زمان و هزینه، می‌توانید از منابع آنلاین را برای یادگیری و تقویت این مهارت‌ها استفاده کنید.

نکته مهم انتخاب بهترین سایت عمران است که دوره‌ها و مطالب آموزشی متنوع و کاملی را به شما ارائه دهد و به شما کمک کند تا دانش و مهارت‌های خود را تقویت کرده و به عنوان یک حرفه‌ای وارد بازار کار عمران شوید.

البته کسب تجربه در زمینه متره و برآورد هم اهمیت زیادی دارد. ابتدا، شروع به همکاری در پروژه‌های کوچک‌تر می‌تواند به شما کمک کند تا با فرآیندهای مختلف آشنا شوید. در این پروژه‌ها، شما می‌توانید با نحوه تهیه صورت وضعیت، برآورد هزینه‌ها و مدیریت منابع آشنا شوید.

علاوه بر این، مطالعه و تحلیل پروژه‌های قبلی می‌تواند به شما دید بهتری درباره روش‌های مختلف متره و برآورد بدهد. 

از طرفی، ارتباط با مهندسان باتجربه و مشاوره با آن‌ها می‌تواند نکات ارزشمندی را به شما منتقل کند.

آشنایی با دستورالعمل تعدیل برای مهندس مترور لازم است؟

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند کمک زیادی به مهندسین دفتر فنی و مترور کند، آشنایی با محاسبه تعدیل در قراردادهای پیمانکاری است. زیرا هر پروژه عمرانی نیاز به تعدیل دارد تا هزینه‌ها به‌روز شده و از بروز ضرر جلوگیری شود. توصیه ما این است که قبل از ورود به بازار کار، آموزش تعدیل را هم در برنامه‌های خود قرار دهید.

این دستورالعمل به پیمانکاران و کارفرمایان این امکان را می‌دهد که به صورت منصفانه و عادلانه، تغییرات ناشی از نوسانات بازار، تغییرات در حجم کار یا شرایط اجرایی پروژه را در قیمت قرارداد لحاظ کنند.

فرصت‌های شغلی برای مهندسان مترور

مهندسان مترور می‌توانند در حوزه‌های مختلفی مشغول به کار شوند، از جمله:

شرکت‌های ساختمانی: در این شرکت‌ها، مهندسان مترور مسئول برآورد هزینه‌های پروژه‌ها، تهیه صورت وضعیت‌ها و کنترل هزینه‌های جاری هستند.

شرکت‌های مهندسی مشاور: این شرکت‌ها به کارفرماها در زمینه‌های مختلف مشاوره می‌دهند، از جمله متره و برآورد.

سازمان‌های دولتی: سازمان‌هایی مانند شهرداری‌ها و وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، به مهندسان مترور برای انجام پروژه‌های عمرانی نیاز دارند.

در کل، آینده شغلی مهندسان مترور بسیار امیدوارکننده است. با داشتن دانش فنی بالا، مهارت‌های ارتباطی قوی و به‌روز نگه داشتن دانش خود، می‌توانید در این حرفه موفق شوید.