بیماری های شایع سالمندان که به نگهداری حرفه ای نیازمندند
افراد سالمند به عارضهها و بیماریهای مختلفی دچار میشوند. سالمندان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هستند چرا که بدن و ذهنشان با افزایش سن دچار مشکل میشود. خانه سالمندان خدمات مربوط به نگهداری از افراد پیر را ارائه میدهد.
در مراکز نگهداری از سالمندان ، امکانات و تجهیزات پرستاری برای کمک به ساکنین جهت رفع نیازهای مرتبط با مراقبتهای بهداشتی و پزشکی برای افراد فراهم میشود. همچنین مسئولان و پرستاران در خانه سالمندان به ارائه خدمات نگهداری از افراد سالخورده ، مانند استحمام، خوردن غذا و مصرف دارو اهتمام می ورزند.
التهاب مفصل
التهاب مفصل یکی از شایعترین عارضهها در سالمندان محسوب میشود. این عارضه سبب التهاب و درد مفاصل شده و میتواند در انجام حرکات توسط سالمندان محدودیت ایجاد کند. دو نوع التهاب مفصل وجود دارد: آرتروز و آرتریت روماتوئید. آرتروز در میان سالمندان بیشتر شایع است. چرا که آرتروز در اثر ساییدگی ایجاد میشود و در اثر افزایش سن مفاصل بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند.
علائم التهاب مفصل عبارتند از:
- درد مفصل، احساس درد هنگام لمس و سفتی مفصل
- محدودیت حرکتی
- التهاب در مفصل (و اطراف مفصل)
در صورت ابتلا به التهاب مفصل، احتمال زمین خوردن افزایش پیدا میکند. بنابر این افراد مبتلا به عارضههایی مانند التهاب مفصل بایستی اطمینان حاصل کنند که میتوانند همیشه به مراقبت 24 ساعته دسترسی داشته باشند. اعضای تیم نگهداری از افراد پیر، وضعیت این افراد را ارزیابی کرده و به آنها جهت کنترل شرایط کمک میکنند.
آسم
آسم زمانی ایجاد میشود که مجاری تنفسی بدن به مواد ایجاد کننده آلرژی حساس شده و دچار التهاب میشوند. التهاب میتواند سبب بروز حمله دردناک آسم شده و باعث سفت و تنگ شدن عضلات مجاری تنفسی شود. آسم در بیشتر افراد به راحتی توسط مصرف داروی مناسب قابل کنترل است. البته آسم در صورت عدم بررسی و درمان میتواند خطرناک باشد.
علائم آسم شامل:
- سرفه
- احساس گرفتگی در سینه
- تنگی نفس
سالمندان در معرض ابتلا به آسم قراردارند و بایستی خصوصا در فصل زمستان مراقب علائم ایجاد شده باشند. امکان دارد آسم در زمان ابتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا و یا پس از ابتلا به این بیماریها، تشدید شود. در صورت ابتلای افراد پیر به آسم، بهرهمندی از خدمات خانه سالمندان میتواند در بهبود شخص بسیار موثر باشد. پرستار سالمند پس از کسب اطلاع، بلافاصله جهت کمک به سالمندان اقدام میکند.
از وظایف عمومی و خصوصی پرستار سالمند به بیمار می توان به کمک کردن در نیازهای اولیه مانند حمام کردن و آماده سازی غذا، یا فراهم کردن خدمات به کسانی که نیازهای بخش خصوصی دارند مانند، مراقبت از زخم سالمندان اشاره کرد.
نابینایی
علت اصلی نابینایی، دژنراسیون یا تخریب ماکولا وابسته به سن (AMD) میباشد که در 17 درصد از افراد خصوصا در شمال ایران ایجاد میشود. این عارضه زمانی ایجاد میشود که رسوبات بر روی ماکولا (ناحیهای کوچک در مرکز شبکیه) تجمع پیدا میکند. این عارضه ممکن است در اثر ایجاد رگهای خونی غیر طبیعی زیر ماکولا نیز بروز کند.
عارضههای دیگر مانند گلوکوم یا دیابت نیز میتوانند باعث ایجاد نابینایی شوند. رتینوپاتی دیابتی سبب آسیبدیدگی شبکیه شده و منجر به نابینایی میشود. درمان نابینایی به علت بروز این عارضه بستگی دارد و شامل موارد زیر است:
- جراحی آبمروارید
- قطره چشمی
- جراحی با لیزر
تشخیص زودهنگام مشکلات مرتبط با نابینایی الزامی میباشد؛ پزشک در خانه سالمندان میتواند هر گونه مشکلات بینایی افراد ساالمند را ارزیابی کند.
سرطان
از هر دو نفر، یک نفر در طول زندگی خود به نوعی سرطان مبتلا میشود. بیش از 200 نوع سرطان مانند سرطان سینه، سرطان پروستات و سرطان ریه وجود دارد. در اثر سرطان، سلولهای بدن به طور غیر طبیعی تکثیر شده و تشکیل تودهای به نام تومور میدهند. این تکثیر غیر طبیعی سلولها، باعث میشود تا تومور رشد کرده و یا سلولهای سرطانی از طریق جریان خون گسترش پیدا کنند.
برخی از علائم شایع سرطان عبارتند از:
- بروز برآمدگی
- کاهش وزن بدون دلیل
- وجود خون در مدفوع، ادرار، در زمان سرفه و یا استفراغ کردن
سیگار یکی از دلایل اصلی بروز سرطان است و توصیه میشود که مصرف سیگار هر چه سریعتر متوقف شود. در دهههای اخیر میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان بهبود پیدا کرده است. البته این میزان بقا در سالمندان پایینتر میباشد. بنابر این نظارت مداوم و انجام آزمایش برای درمان زودهنگام ضروری است.
برونشیت مزمن
عارضه برونشیت بر ریهها و مجاری تنفسی اثر میگذارد. برونشیت یکی از عارضههای مرتبط با ریه است که در زیر مجموعه بیماریهای مزمن انسدادی ریه قرار میگیرد. برونشیت در بیشتر موارد در اثر عفونت ایجاد شده و باعث تحریک مجاری تنفسی شده و در نهایت سبب تولید بیش از حد موکوس یا مخاط میشود. بدن با استفاده از سرفه سعی میکند که مخاط را جابهجا کند. برونشیت مزمن زمانی ایجاد میشود که سرفه برای مدت چند ماه از سال (در طول دو سال یا بیشتر) ادامه دارد.
علائم شایع برونشیت عبارتند از:
- سرفه خشک که باعث ایحاد مخاط میشود.
- گلودرد
- سردرد
- آبریزش یا انسداد بینی
- خستگی
- درد در قسمت قفسه سینه
سیگار کشیدن سبب افزایش احتمال بروز برونشیت مزمن و دیگر عارضههای مزمن انسدادی ریه میشود. در نتیجه در صورت تشخیص برونشیت مزمن، مصرف سیگار بایستی متوقف شود. سیگار کشیدن سبب تشدید این عارضه شده و روند بهبودی را به تعویق میاندازد. همچنین بایستی برای کمک به جلوگیری از عفونت ریه از رژیم غذایی سالم استفاده شود.
بیماری مزمن کلیه
بیماری مزمن کلیه در بین سالمندان شایع میباشد. عارضههای دیگری نیز میتوانند بر کلیهها اثر گذاشته و منجر به بروز بیماری مزمن کلیه شوند. این عارضهها شامل عفونت کلیه، فشار بالای خون، دیابت و التهاب کلیه هستند.
به ندرت امکان دارد علائم در مراحل اولیه بیماری مزمن کلیه ایجاد شوند. در بیشتر موارد، این عارضه توسط آزمایش خون یا ادرار تشخیص داده میشود. با پیشرفت بیماری، احتمال دارد علائم زیر ایجاد شوند:
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- خون در ادرار
- ورم پاها و مچ پا یا دستها
- خستگی
در حال حاضر این بیماری درمانی ندارد ولی پرستاران از روشهای مختلفی برای بهبود علائم و جلوگیری از تشدید عارضه استفاده میکنند.
بیماری عروق کرونر قلب
بیماری عروق کرونر قلب یکی از دلایل اصلی مرگ در جهان است. این بیماری در اثر تجمع مواد چرب در سرخرگها و انسداد جریان خون به قلب ایجاد میشود.
برخی از عادات غلط مربوط به نحوه زندگی و عارضههای دیگر میتوانند سبب بروز این بیماری شوند. عوامل موثر در بروز این بیماری عبارتند از:
- مصرف سیگار
- کلسترول بالا
- فشار بالای خون
- دیابت
- چاقی
در صورتی که شخص سالمند در معرض ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب قرار داشته باشد، پزشک وضعیت جسمانی شخص را ارزیابی میکند. به این منظور از تست تردمیل و اسکنهای مختلف استفاده میشود. همچنین سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری و نحوه زندگی شخص سالمند نیز بررسی میشود. علائم اصلی این بیماری درد قفسه سینه، حمله قلبی یا نارسایی قلبی میباشد. اثرات غیر مستقیم بیماری عروق کرونری قلب ممکن است غیر منتظره ایجاد شده و امکان دارد این اثرات مرگبار باشند. پرستار سالمند علائم این بیماری را در سریعترین زمان ممکن تحت نظر قرار میدهد.