واتس‌اپ یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی است که برای ارسال پیام، تصاویر، ویدئو و فایل به صورت آنلاین استفاده می‌شود. واتساپ روی اکثر سیستم‌عامل‌های موبایل و کامپیوترهای شخصی قابل نصب است. واتساپ به شما امکان می‌دهد با دوستان، خانواده و همکاران خود در سراسر جهان ارتباط برقرار کنید. واتساپ با امنیت بالا و رمزگذاری پیام‌ها به کاربران خود امکان انتقال اطلاعات حساس را فراهم می‌کند. با توجه به ویژگی‌های خود، واتساپ به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای ارتباطی در دنیا تبدیل شده است.

با بیش از دو میلیارد کاربر، واتساپ محبوب‌ترین برنامه پیام‌رسان در دنیا محسوب می‌شود. این تعداد کاربر حتی از تعداد کل کاربران فیسبوک مسنجر و آی مسیج - iMessage نیز بیشتر بوده و رقم شگفت‌انگیزی به حساب می‌آید. در برخی کشورهای آسیایی و آمریکای جنوبی، واتس اپ به عنوان پیام‌رسان پیش‌فرض در کشور شناخته می‌شود.

این مسنجر در سال ۲۰۰۹ کار خود را با ارسال پیام‌های متنی و پشتیبانی از ارسال و دریافت عکس آغاز کرد و به مرور، پشتیبانی از سایر ویژگی‌ها را هم به خود افزود. حالا واتسپ به اپلیکیشنی تبدیل شده که در خود ویژگی‌های زیادی نسبت به ۲۰۰۹ دارد، از ارسال پیام صوتی و برقراری تماس ویدیویی گروهی گرفته تا انجام سریع پرداخت‌ها.

محبوبیت واتساپ امری غیر قابل انکار بوده اما این پیام‌رسان در سال‌های اخیر به دفعات زیر سوال رفته است. بیشتر نگرانی‌ها به مالکیت واتس اپ توسط شرکت متا -دارنده شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام، فیسبوک و واتس اپ- مربوط می‌شود. این برنامه روی معدنی از طلا ساخته شده که طلای آن، همان اطلاعات شخصی کاربران برشمرده می‌شود. با توجه به بانک بزرگ اطلاعاتی واتس اپ از کاربرانش، آیا هنوز هم استفاده از این برنامه منطقی و ایمن خواهد بود؟ احتمالا خیر. در ادامه به عمده‌ترین دلایل حذف واتساپ خواهیم پرداخت که برخی از آن‌ها واقعا اذیت‌کننده هستند. با گجت نیوز همراه باشید.

امنیت اطلاعات شخصی

چه واتسپ و چه متا به عنوان دارنده این سرویس، شهرت خوبی در زمینه حفظ اطلاعات محرمانه و شخصی کاربرانشان ندارند. واتساپ سابقه نشت اطلاعات را در کارنامه خود دارد و برای نمونه می‌توانیم به رسوایی نهاد Cambridge Analytica اشاره کنیم که این نهاد سیاسی از دیتای فیسبوک برای نمایش تبلیغات سیاسی استفاده کرده بود. به دلیل وجود کاستی‌ها در شرایط حفظ حریم خصوصی متا و برنامه‌هایش، این هلدینگ بارها در کشورهای اروپایی به محکومیت و پرداخت جریمه تن داده است.

برای مثال در سال ۲۰۲۱ کمیسیون حفظ حریم خصوصی دیتای ایرلند به دلیل عملکرد ناموفق متا در سال ۲۰۱۸ برای حفظ اطلاعات محرمانه، این هلدینگ را به مبلغ ۲۲۵ میلیون یورو جریمه کرد. در ژانویه سال جاری میلادی نیز این ارگان به دلیل تخطی متا از قوانین حریم شخصی ایرلند، شرکت مارک زاکربرگ را محکوم به پرداخت جریمه ۵ میلیون یورویی کرد.

رگولاتورهای اروپایی بارها از متا خواسته‌اند تا نحوه مدیریت اطلاعات شخصی کاربران و همچنین چگونگی استفاده از این اطلاعات برای «بهبود سرویس‌ها» را به کاربران شرح دهد. با افزایش جمع‌آوری دیتای کاربران درباره اولویت‌ها، علایق و سایر فعالیت‌های مجازی کاربران، نگرانی‌ها و سوالات درباره عملکرد زیر مجموعه‌های متا افزایش یافتند. در سال ۲۰۲۱ نیز وعده واتساپ برای عدم به اشتراک گذاری اطلاعات کاربران مانند شماره تلفن‌ها، مخاطبان و موقعیت مکانی با سایر برنامه‌های متا نقض شد. در پی این اتفاق کاربران زیادی این پیام‌رسان را به مقصد برنامه‌های رقیب مانند تلگرام و سیگنال ترک کردند.

بهشتی برای اطلاعات اشتباه و اخبار جعلی

در حالی که نگرانی‌ها درباره حفظ حریم خصوصی توسط واتس اپ و متا همچنان وجود دارند، نکته دیگری درباره این برنامه وجود دارد که می‌تواند باعث هرج و مرج شود. به لطف قابلیت انتشار بالای پیام‌ها در این پیام‌رسان، هر کسی می‌تواند مطلبی را به دروغ برای هزاران نفر منتشر کند که در پی آن ممکن است اتفاقات جبران نشدنی‌ای رقم بخورد. چنین رخدادهایی در هند و برزیل سابقه داشته و پیام‌های غیر معتبر واتساپی باعث بدنام شدن افراد و درگیری‌های خیابانی شدند.

واتس اپ برای مقابله با این مشکل تعداد افرادی که می‌توانید برایشان پیامی را فوروارد کنید را محدود کرد و کاربر باید به طور جداگانه به انتخاب هر مخاطب می‌پرداخت. همچنین اگر یک پیام چندین بار بین کاربران مختلف رد و بدل می‌شد، تگ «This message has been forwarded several times» بالای آن پیام نمایش داده می‌شد. با این وجود برخی منتقدان می‌گویند این تغییرات کافی نیستند و اکنون برای تعبیه کردن این قابلیت‌ها دیر شده است.

کمبود امکانات و فقدان پشتیبانی

واتساپ هیچوقت به دلیل قابلیت‌های فراوانش محبوب نشده است. تلگرام به عنوان رقیب بین‌المللی واتس اپ تقریبا در تمامی زمینه‌ها عملکردی بهتر از این پیام‌رسان قدیمی داشته و همچنین لیست بلند بالایی از امکانات را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

کاستی‌های واتس اپ در برابر سایر پیام‌رسان‌ها از جمله تلگرام تمامی ندارد. در حال حاضر امکان لاگین شدن با دو حساب کاربری متفاوت در واتس اپ وجود ندارد و معلوم نیست چه زمانی ممکن است این ویژگی به برنامه اضافه شود. همچنین عدم امکان درآمدزایی کاربران از برنامه دیگر موضوعی است که تلگرام را برتر از واتساپ می‌کند.

در حال حاضر مدت‌ها از پشتیبانی رسمی تلگرام برای اموجی‌های متحرک و استیکرهای انیمیشینی می‌گذرد. در مقابل شاید تنها اموجی متحرک واتس اپ همان قلب تپنده‌ای باشد که آن هم در پس‌زمینه سبز یا سفید به نمایش در می‌آید و به جز آن، هیچ اموجی متحرک دیگری را در برنامه نمی‌بینیم.

یکی از مهم‌ترین و بهترین ویژگی‌های تلگرام فضای ابری نامحدود برنامه بوده و اگر شما چندین سال پیش در تلگرام با شخصی گفت‌وگو کرده باشید، حتما آن را امروز خواهید دید. اما در واتسپ شرایط کاملا متفاوت بوده و اگر شخصی در گروه واتساپی عکس یا فیلمی ارسال و سپس آن را از گالری موبایلش حذف کند، سایر کاربران نمی‌توانند آن عکس یا فیلم را مشاهده کنند. در مجموع فضای ابری ذخیره‌سازی پیام‌ها و مدیاها در واتسپ بسیار محدود بوده و نمی‌توانید روی پایداری اطلاعاتتان حساب کنید.

تنها راه حفظ پیام‌ها، عکس‌ها و فیلم‌هایتان در واتسپ گرفتن بکاپ از آن‌ها خواهد بود که بسته به حجمشان، ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. این در حالی بوده که تمامی محتوای تلگرام روی هر دیوایسی و هر روز قابل دسترسی بوده و نیازی به گرفتن نسخه پشتیبان از آن نیست.

در روزهای اخیر خبری مبنی بر احتمال پشتیبانی واتساپ از کانال‌هایی مشابه با کانال اطلاع‌رسانی در تلگرام منتشر شده بود. گرچه این اقدام حرکتی رو به جلو محسوب می‌شود اما این ویژگی از همان روزهای ابتدایی پیدایش تلگرام روی این برنامه قابل استفاده بود و جزو یکی از ویژگی‌های پایه‌ای و کلیدی این پیام‌رسان محسوب می‌شود.

با وجود تمامی کاستی‌های واتساپ نسبت به تلگرام و دیگر رقیبانش، هنوز هم ترک این برنامه برای برخی کاربران سخت است. چرا که این برنامه به عنوان جایگزینی برای پیامک بوده و مدت زیادی از استفاده و عرضه آن می‌گذرد. برخی کاربران نیز از محدودیت‌های واتس اپ خسته می‌شوند و به استفاده از برنامه‌های دیگر روی می‌آورند اما به دلیل وابستگی مخاطبانشان به این برنامه، مجبورند واتسپ را روی موبایلشان داشته باشند.

در حال حاضر متا ویژگی‌هایی مانند ویدیوکال گروهی، رمزنگاری انتها به انتهای دیتا، پیام‌های پاک شونده، امکان عدم نمایش عکس پروفایل برای مخاطب خاص، ری‌اکشن و برخی قابلیت دیگر را به واتس اپ اضافه کرده و نظرسنجی از کاربران یک گروه جدیدترین ویژگی این برنامه محسوب می‌شود. اما این پیام‌رسان هنوز راه زیادی تا پشتیبانی از تمامی قابلیت‌های تلگرام را پیش رو دارد و حتی اگر از تمام ویژگی‌های تلگرام پشتیبانی کند، باز هم کپی دست دومی از این برنامه خواهد بود و چیز جدیدی برای عرضه ندارد.

نگرانی بزرگ بعدی درباره واتسپ، فرایند پیچیده ثبت شکایت از کاربران خواهد بود. کاربران زیادی از قوانین و خط مشی‌های واتس اپ عبور می‌کنند و پس از گذراندن محدودیتی به مدت کوتاه، مجددا به برنامه برمی‌گردند و فعالیت‌هایشان را به همان روال قبلی ادامه می‌دهند. واتساپ حتی یک کانال برای اطلاع رسانی خودش هم ندارد و اعلامیه‌هایش را در قالب استتوس به کاربران نشان می‌دهد!

گهی پشت به زین، گهی زین به پشت

ممکن است ندانید اما واتساپ در ابتدا توسط دو کارمند سابق یاهو یعنی Jan Koum و Brian Acton به عنوان یک برنامه مستقل شروع به کار کرد. همانند سایر رقبا، این پیام‌رسان نیز بر پایه حفظ اطلاعات محرمانه و شخصی کاربرانش پایه‌ریزی شده بود. زمانی که فیسبوک قصد خود برای خرید این پلتفرم را در سال 2014 اعلام کرد، موسسان واتس اپ حاضر شدند تنها در شرایطی این برنامه را به آن‌ها بفروشند که اولا اطلاعات شخصی کاربران را استخراج نکنند، دوما هیچ‌گاه تبلیغات روی برنامه نمایش ندهند و سوما اطلاعات شخصی کاربران را به فروش نرسانند.

متاسفانه متا نتوانست به قول‌هایش وفادار بماند و در سال 2018، Acton در اعتراض به زیر پا گذاشتن وعده‌های متا پست معروف «فیسبوک را حذف کنید» را در توییتر منتشر کرد. در همین راستا مدیر ارشد بخش تجاری واتساپ، Neeraj Arora طی بیانیه‌ای به طور مفصل وضعیت این برنامه را شرح داد که حالا شاهد عدم صحت آن هستیم.

با وجود تمامی مشکلات و نگرانی‌ها حول امنیت و کاستی‌های مربوط به امکانات، همچنان واتساپ به عنوان محبوب‌ترین برنامه پیام‌رسان در دنیا به کار خود ادامه می‌دهد و تعداد بالای کاربرانش، هیچ نشانه‌ای از زوال را با خود به همراه ندارد. در واقع متقاعد کردن کاربران برزیلی، هندی،‌اندونزیایی و مکزیکی این برنامه برای استفاده از جایگزین اصلا امکان‌پذیر نیست، حتی اگر این جایگزین مجهز به قابلیت‌های بیشتر و امنیت بالاتری باشد.