تولید در بن بست ناترازی برق
سیدعبدالوهاب سهلآبادی - رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت
در زمان بروز ناترازی و کمبود، دولت اغلب راحتترین و در دسترسترین راهکار را انتخاب میکند و با گران کردن برق در نخستین گام مانند همیشه میخواهد کمبودهای خود را از طریق جامعه صنعتی جبران میکند. صنعت از یک سو باید فشار تحریمها را تحمل و با رکود اقتصادی کشور دستوپنجه نرم کند و از سوی دیگر با ناترازی انرژی و از جمله برق روبهرو است. امسال بهواسطه همین موانع بسیاری از صنایع نتوانستند به فعالیت خود ادامه دهند و برخی روزهای متوالی بهناچار تعطیل بودند. در حالی با رویکرد حمایت از تولید، به تولیدکننده قول تامین زیرساختها از برق و آب و گاز و... داده میشود که در ادامه شاهد هستیم با قطعی برق و بهدنبال آن گرانی انرژی، اقدامات مغایر با رویکرد حمایت از تولید در پیش میگیرند. در این گیرودار صنعتگر باید برای مصوبهای که امروز ابلاغشده از چند ماه قبل پرداختیهایی داشته باشد، در حالیکه طبق قانون باید این موارد را از قبل به اطلاع صنعتگر برسانند تا بتواند در قیمتتمامشده محصول اعمال کند و بیش از حد دچار ضرر و زیان نشود.
راهکارهای دولت برای تولید برق توسط بخش خصوصی و صنایع هم اگرچه امکان عملیاتی شدن دارد، اما در گام نخست نیازمند حمایت جدی و همهجانبه دولت است. ضمن اینکه اجرایی شدن این راهکارها زمانبر است و اگر مبنا را بر عملیاتی شدن این راهکارها بگذاریم تا به نتیجه رسیدن آنها صدها واحد تولیدی از مدار تولید خارج میشود و اقتصاد آسیب زیادی میبیند. اگر ناترازی انرژی بهموقع و درست مدیریت شده بود و در زمان مناسب برای بازسازی و ایجاد نیروگاهها اقدام میکردیم به این وضعیت بحرانی نمیرسیدیم.
همانطور که میدانید درحالحاضر نیروگاههای ما فرسوده هستند و مشکلات متعددی دارند و دولت هم بودجهای برای رفع مشکلات آنها ندارد. در این شرایط واحدهای تولیدی و صنعتی ما با سختی و در مواجهه با مشکلات متعدد تنها به خاطر عرق به کشور و علاقه به تولید و صنعت ادامه فعالیت میدهند. البته ادامهدار شدن این روند در آینده بسیار سختتر خواهد شد و نگرانیهای زیادی در اینباره وجود دارد. امروز داراییها به شکل ارزش پرداخت میشوند و صنعتگر باید به ارزشافزوده و سود فکر کند، اما شرایط برای حرکت اقتصادی تولید در کشور مناسب نیست. نرخ تسهیلات بانکی برای تولید بسیار بالاست و سود بانکها افزایش یافته است. دولت باید حامی تولید باشد، اما در عمل اینگونه نیست. اینکه دولت ناچار شده به هر دلیلی، فشار ناترازی انرژی و برق را به تولید بیاورد، پذیرفتنی نیست.
با این حال تولیدکنندگان نسبت به ادامه تولید حساس هستند و نهایت تلاششان را بهکار میگیرند. اگرچه مشکلات بسیار است، اما تولیدکنندگان به آینده خوشبین هستند و امیدوار. تولیدکنندگان درباره تامین برق نگران هستند. البته صنعتگران ما در چندین استان توانستهاند کارهای خود را بهخوبی اما به سختی پیش ببرند و امید داریم که این شرایط بهبود یابد. البته متاسفانه باید بگویم که صنعت کشور هر روز شرایط سختتری دارد و متولیان امر بهجای اینکه به فکر توسعه، افزایش بهرهوری و مدیریت درست منابع مالی باشند، مدام بخشنامهها و قوانین گوناگون ابلاغ میکنند.
چند سال قبل دولت و وزارت نیرو به تولیدکنندگان پیشنهاداتی برای ایجاد نیروگاه دادند و قرار بر این بود که از تولید حمایت شود و دولت مجوز نیروگاههای کوچک را صادر کند. در نهایت برخی صنایع اقدام کردند، اما در ادامه طرح با مشکلات جدی روبهرو شد و به بنبست رسید و در پایان هم حتی یکی از آن نیروگاهها نتوانست به فعالیت ادامه دهد. درحالحاضر برخی نیروگاههای بخش خصوصی ارقام بالایی از دولت بدهکار هستند و همین تجربه ناموفق، سرمایهگذار را برای سرمایهگذاری در این بخش، فراری میدهد. صنعت نهتنها در تامین برق که در تامین سوخت هم با مشکلات زیادی دستوپنجه نرم میکند. بهراستی چرا یک صنعتگر باید مانند یک قاچاقچی درگیر تامین سوخت باشد؟!
باید تدابیری اتخاذ کنیم که نهتنها در تامین انرژی، بلکه در تمام زمینهها شرایط برای فعالیت تولیدکنندگان مساعد شود. برای حل مسائل تولید، دولت باید نگاه ویژهای به این بخش داشته باشد. اگر در راستای کمک به صنعت راهکارهایی ارائه میشود، بهتر این است که گامهای نخست حمایتمحور را دولت بردارد و این حمایتها واقعی و تسهیلگر باشد. اینکه ناگهان با یک مصوبه بهعنوان نمونه درباره افزایش تعرفه برق تولیدکننده موظف به پرداخت هزینههای خیلی قبلتر از ابلاغ میشود، در حالیکه تولیدکننده براساس مصوبات قبل فاکتور فروش صادر کرده، علاوه بر آسیب به تولید کشور، سرمایهها را از بخش صنعت فراری میدهد. این رویکرد بههیچوجه پسندیده نیست. مهم این است که کارگران و بازوهای اصلی تولید را دریابیم و نیمنگاهی به اشتغال بیندازیم و به احترام متانت و بزرگواری کارگران صنعت و تولید کشور تلاش کنیم چرخ تولید از حرکت نایستد. در نهایت، باید به یک راهکار مشترک برسیم تا بتوانیم با همکاری بخشهای گوناگون مشکلات را حل و از بحرانها عبور کنیم.