فولاد، صنعتی با آب‌بری محدود
فعالیت در بخش معدن و صنایع معدنی به الزاماتی نیاز دارد که از جمله مهم‌ترین آنها باید به آب اشاره کرد. این الزام در کنار بحران کم‌آبی و در مواردی بی‌آبی موجب شده فعالیت بسیاری از صنایع همچون فولاد نیز مورد انتقاد قرار گیرد.
فعالان صنایع فولادی کشور ضمن پذیرش و انتقاد به احداث صنایع در مناطق خشک و کویری کشور تاکید دارند که بسیاری از صنایع براساس جانمایی درست احداث شده‌اند. در همین حال مصرند که بحران‌های آبی کشور از چالش‌های کلان‌تری نشأت می‌گیرد. در این میان، آدرس‌دهی اشتباه نه‌تنها کمکی به رفع بحران آبی کشور نمی‌کند، بلکه ما را از مسیر اصلی خود نیز دور خواهد کرد.
کاهش مصرف آب با تصفیه پساب شهری
محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با اشاره به اینکه این کارخانه با تصفیه‌خانه‌های موجود از پساب شهری برای تامین آب استفاده می‌کند، گفت: تصفیه‌خانه‌های موجود در کارخانه فولاد مبارکه راندمان استفاده از پساب شهری را به ۹۰ درصد خواهند رساند و هیچ مشکلی در مصرف آب به وجود نخواهد آمد.
طیب‌نیا درباره بحران آب در کشور و توسعه صنایع فولادی در بخش‌های کم‌آب کشور گفت: یکی از مسائل مهمی که ما با آن در کشور روبه‌رو هستیم، مصرف آب صنایع به‌ویژه فولاد مبارکه اصفهان است چراکه این کارخانه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد و حساس‌ترین آنهاست.
فولاد مبارکه از سال‌ها پیش در این حوزه پیشرو بوده و پروژه‌های متعددی را در زمینه‌های کاهش مصرف و بازچرخانی آب انجام داده است.
وی در ادامه تصریح کرد: در کارخانه فولاد مبارکه تصفیه‌خانه‌های بزرگ و پیشرفته‌ای برای تصفیه مجدد آب و بازچرخانی آن تهیه شده است.
انتقال پساب ۹ شهر اطراف فولاد مبارکه در حال اجرایی شدن است و در تصفیه‌خانه بزرگی که در کارخانه تعبیه شده، آب پساب فاضلاب شهری تصفیه می‌شود.
مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان اضافه کرد: در راستای اجرای پروژه‌های مربوط به تصفیه و بازچرخانی آب، انتقال پساب ۶ شهر جدید را در دستور کار قرار دادیم و مراحل ابتدایی این انتقال انجام شده و با پروژه‌هایی که تعریف کرده‌ایم، امیدواریم طی چند سال آینده برداشت خودمان از آب رودخانه را جز آب بهداشتی به حداقل ممکن و نزدیک به صفر برسانیم.
طیب‌نیا درباره استفاده از پساب شهری اصفهان برای فولاد مبارکه گفت: قصد فولاد مبارکه این است که آب مصرفی خود را از پساب شهری و بازچرخانی تامین کند به‌طوری که راندمان و کاهش مصرف ناشی از این بازچرخانی ایجاد می‌شود؛ یعنی با تصفیه‌خانه‌های موجود در کارخانه و تصفیه‌خانه جدیدی که تا چند ماه آینده در مدار قرار می‌گیرد، راندمان بازچرخانی آب در فولاد مبارکه به ۹۰ درصد خواهد رسید و باقی آب مصرفی هم تبخیر خواهد شد.
سهم ناچیز فولادسازان از منابع آبی کشور
سید رضا شهرستانی، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به اینکه ۶۰ درصد مصرف آب در اروپا به بخش صنعت اختصاص دارد، اظهار کرد: این در حالی است که در کشور ما ۹۰ درصد مصرف آب به بخش کشاورزی تعلق دارد. در همین حال مجموع مصرف آب در صنعت کشور افزون‌بر ۲ درصد برآورد می‌شود؛ بنابراین باید با اطلاع‌رسانی دقیق این موضوع در جامعه تبیین شود که سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی تنها راه برون‌رفت چالش آب در کشور است.
به گزارش ایراسین، وی با اشاره به اینکه متاسفانه بر اثر ناآگاهی عمومی، صنایع و به‌ویژه فولاد با بی‌انصافی در مظان اتهام مصرف آب بالا قرار می‌گیرند، گفت: نقش رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی دقیق می‌تواند توجه سیاست‌گذاران را به ریشه اصلی مسئله جلب کند.
اقدامات موثر
این عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به اقدامات شرکت فولاد مبارکه در کاهش مصرف آب، تصریح کرد: بهینه‌سازی و کاهش مصرف آب در فرآیندهای تولید فولاد، جمع‌آوری و انتقال پساب شهری و تصفیه و بازچرخانی پساب صنعتی از اقدامات شرکت فولاد مبارکه بوده است. این شرکت اقدامات بزرگی در زمینه صرفه‌جویی در مصرف آب انجام داده است.
وی افزود: شرکت‌های بزرگ صنایع معدنی علاوه‌بر سرمایه‌گذاری در تصفیه پساب‌ها، در انتقال آب خلیج‌فارس به فلات مرکزی ایران هم سرمایه‌گذاری کرده‌اند که این موضوع بسیار نکته قابل توجهی است.
سرمایه‌گذاری کلان معدنی‌ها و فولادی‌ها
شهرستانی تاکید کرد: متهم کردن بخش صنعت و شرکت‌های بزرگ به‌عنوان عامل بحران آب در کشور، اجحاف در حق این شرکت‌ها است که اولا در مجموع مصرف آب بسیار پایینی دارند و ثانیا سرمایه‌گذاری قابل توجهی نیز در زمینه اقتصاد آب انجام داده‌اند.
وی تصریح کرد: مصرف آب بخش کشاورزی در کشور ۹۰ درصد است و برای رفع چالش آب، باید الگوی مصرف در بخش کشاورزی اصلاح و کشاورزی ما به کشاورزی صنعتی تبدیل شود. دولت در این زمینه باید حمایت لازم را انجام دهد تا در بخش کشاورزی از تکنولوژی‌های جدید استفاده و پروژه‌های علمی با کمک بخش دانشگاهی اجرایی شود.
سخن پایانی
متاسفانه هرگاه سخن از کمبود برق، آب و حتی گاز به میان می‌آید، آدرس‌دهی اشتباه می‌شود و انگشت اتهام به سمت صنایع فولاد نشانه می‌رود. این در حالی است که آب‌بری صنعت فولاد نیز تقریبا ۰.۲ درصد میانگین مصرف سایر صنایع گزارش شده است. اما این آدرس‌دهی‌های اشتباه زمینه سیاست‌گذاری‌های اشتباه را فراهم می‌کند. علاوه‌بر این، باید خاطرنشان کرد صنایع فولاد در طول سال‌های گذشته اقدامات ویژه‌ای را برای بهینه‌سازی مصرف آب ترتیب داده‌اند، از جمله آنکه تصفیه‌خانه‌هایی را احداث کرده و بخشی از آب موردنیاز خود در مسیر تولید را با تصفیه پساب‌های شهری تامین می‌کنند.
