فعالیتهای بیش از یک صدساله اخیر بشر اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست گذاشته است. برداشتهای بیش از اندازه از منابع طبیعی و افزایش سطح آلایندگی در وجوه مختلف ، باعث بهم ریختگی در نظم طبیعت و اکوسیستم زمین شده تاحدیکه در برخی موارد این آثار تخریبی دیگر قابل جبران نیست و به همین دلیل اهمیت توجه هر چه بیشتر به حفظ محیط زیست از طریق رعایت مجموعه الزاماتی دوچندان شده است. در این میان، صنایع سهم بیشتری در میزان آلایندگی ها دارند که صنعت فولاد یکی از آنهاست تاجائیکه اغلب دست اندرکاران این صنعت برنامه هایی برای کنترل و کاهش این آلاینده ها در دستور کار دارند. در همین خصوص مصاحبه ای با رسول دانیال زاده ( Rasoul Danialzadeh ) مدیر بزرگترین گروه تولیدی محصولات فولادی در بخش خصوص کشور پیرامون چشم انداز و خط مشی زیست محیطی مجتمع فولاد گیلان بعنوان یکی از کارخانجات این گروه تولیدی بعمل آمده که خلاصه ای از آن تقدیم علاقه مندان میگردد.

رسول دانیال زاده ( Rasoul Danialzadeh ) در ابتدا این مجموعه تولیدی را چنین معرفی کرد: مجتمع فولاد گیلان بعنوان بزرگترین شرکت تولیدی محصولات فولادی در بخش خصوصی است که از سال 1382 افتتاح شده است. زمین این کارخانه که در شهرک صنعتی رشت واقع شده، بالغ بر 60 هکتار میباشد. در این مجتمع بزرگ سه کارخانه تولید ورق نورد گرم، ورق نورد سرد و ورقهای گالوانیزه میباشد. ظرفیت خط نورد گرم این مجتمع سالیانه 1 میلیون و 200 هزار تن در سال است که پس از اتمام طرح توسعه ریومپ به 2 میلیون تن در سال خواهد رسید. شایان ذکر است این طرح توسعه در شش ماهه دوم سال 1402 آماده بهره برداری است. ظرفیت تولید کارخانه نورد سرد سالانه 800 هزار تن و خط جدید الاحداث گالوانیزه نیز 150 هزار تن در سال میباشد.

رسول دانیال زاده یکی از نکات برجسته عملکرد خود در این مجتمع تولیدی را تکیه بر دانشِ نیروهای متعهد و کار آزموده و جذب و بکارگیری متخصصین و فارغ التحصیلان دانشگاهای کشور در کنار بهره گیری از تجهیزات مدرن و همچنین توجه ویژه به الزامات زیست محیطی میداند.

در همین خصوص خط مشی زیست محیطی مجتمع فولاد گیلان و چشم انداز بلند مدت تعریف شده از سوی دانیال زاده برای مجتمع فولاد گیلان ناظر بر همین ملاحظه است. وی یکی از اهداف کلان مجتمع فولاد گیلان در تنظیم این سند چشم انداز را همزمانی توسعه کمّی در ظرفیت های تولیدی با افزایش کیفیت محصولات در کنار بهبود مستمر وضعیت زیست محیطی میداند و میگوید بر همین اساس خط مشی و استراتژی کلان زیست محیطی مجتمع جهت رواداری معیار های مدوّن استانداردهای ملّی و بین المللی بنا نهاده شده است. همچنین اقدامات مدیریتي در حوزه زیست محیطی در مجتمع فولاد گیلان مانند احداث تصفیه خانه ها برای به حداقل رساندن میزان آلودگی فاضلاب های تولید شده بازیافتی و استفاده مجدد از آنها و نیز جمع‌آوری کنترل شده ی پسماندها در کنار کنترل مکان‌های دپوی زائدات و مواردی از این قبیل بنحوی اجرا شده تا اثرات منفی زیست محیطی و آلودگی حاصل از آنها به حداقل مقدار ممکن و در محدوده تعریف شده ی مجاز و مطابق با استانداردهای خروجی شهرک‌های صنعتی برسد تاجائیکه بالاترین راندمان استفاده از منابع انرژی از طریق کاهش هدر رفت منابع را هم حاصل کند.

دانیال زاده اضافه کرد: در این راستا جلسات منظمی تحت عناوین کمیته های زیست محیطی پیشگیرانه و بهبود منابع با حضور حداكثري مسئولان و كارشناسان واحدهای یادشده بصورت هفتگی در محل کارخانه برگزار میشود. ضمن اینکه با تشکیل گروه های حامیان محیط زیست در مجتمع و اجرای دوره های آموزشی متنوع جهت توانمند سازی کارکنان این واحدها اقدام شده است. یکی از وظایف اصلی مدیران و کارکنان واحد محیط زیست این کارخانجات استقرار نظام آراستگی محیط کار در سالنهاي كارگاهی و انجام بازدیدهای مکرّر بمنظور پایش لحظه ای و مستمر پس­آبهای خروجی و تطبیق آنها با حدود استانداردهای تعریف شده به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده زیست محیطی است. علاوه بر اینها، تدارک تجهیزات مناسب مانند احداث تصفیه خانه های مجهز فاضلاب صنعتی خطوط نورد گرم و نورد سرد و انسانی از جمله دیگر اقدامات در این راستاست. در مجموع نتایج تلاشهای روز افزون انجام گرفته جهت حراست و توسعه پایداری محیط زیست از طریق انجام ارزیابی‌های محیطی تحت عنوان خود اظهاریه های فصلی و اندازه گیری های میزان آلاینده های آب و هوا و خاک در حال پیگیری و پایش می باشد که تناسب میزان آلاینده‌های پساب خروجی با استانداردهای ملّی بر اساس نتایج اندازه گیری های آلاینده های زیست محیطی در چند ساله گذشته، گواهی بر صحت عملکرد این مجموعه فعالیت‌ها می باشد . هرچند به موازات فعالیت های انجام گرفته، نصب تجهیزات لازم در خطوط تولید و به روز نمودن و افزایش ابزارهای اندازه گیری و پایش لحظه ای هوا و گاز در رسیدن به اهداف مدّ نظر زیست‌محیطی مجتمع نیز جزو الزاماتی بوده که انجام شده است.

دانیال زاده در ادامه این گفتگو سندی تحت عنوان خط مشی زیست محیطی این مجموعه تولیدی ارائه داد که بشرح ذیل میباشد.

خط مشی زیست محیطی مجتمع فولاد گیلان

مجتمع فولاد گیلان با در نظر گرفتن استانداردهای ملّی و بین المللی متعهد است که تاثیرات زیست محیطی ناشی از فعالیتها و محصولات خود را با به کارگیری روشهای مناسب و بهبود مستمر در عملکردها با رعایت اصول کلّی، همچون انطباق با قوانین و مقررات، بهبود و مستمر سیستم مدیریت زیست محیطی، مشارکت و رسیدن به توسعه پایدار، مدیریت بر محصولات، پایش و گزارش دهی مناسب، ترغیب و تشویق تامین کنندگان و پیمانکاران در راستای حفظ محیط زیست و توجه به مسئولیت اجتماعی زیست محیطی به حداقل برساند.

• تعهد به رعایت قوانین و الزامات زیست محیطی پیشگیری و کاهش آلاینده ها و تحت کنترل قرار دادن جنبه های زیست محیطی و منابع مصرف انرژی
• ایفای مسئولیت اجتماعی و ادای تعهدات قانونی در قبال محیط زیست از طریق:

1: شناسایی جنبه های زیست محیطی و حصول اطمینان از اجرای سازوکارهای کنترلی یا پیشگیرانه مناسب

2: تعهد و تبعیت از تمامی قوانین و مقررات ملی و بین المللی در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی در تمام مراحل تولید و توسعه

• بهبود مستمر در شرایط زیست محیطی با ایجاد محیطی پاک برای کارکنان و همسایگان
• تداوم تولید، همراه با نگرش کنترل و کاهش آلاینده های زیست محیطی
• ارتقاء سطح دانش و آگاهی زیست محیطی کارکنان و پیمانکاران و سایر طرفهای ذینفع از طریق آموزشهای مستمر
• حفاظت از محیط زیست با رعایت استانداردها، توسعه و فن آوری های نوآورانه و دوستار محیط زیست
• ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های توسعه در جهت حفظ محیط زیست و رسیدن به توسعه پایدار و دستیابی به استانداردهای صنعت سبز
• افزایش و نگهداری سطح فضای سبز در مجتمع