بانک مرکزی با نیمی از ریپوها خداحافظی کرد
با وجود افزایش مستمر حجم سفارش‌های بانک‌ها در عملیات بازار باز و ثبت رقم قابل توجه ۴۵۸ هزار میلیارد تومان برای معاملات ریپو، بانک مرکزی بار دیگر از تزریق گسترده نقدینگی خودداری کرد و تنها با ۵۴.۵ درصد از این درخواست‌ها موافقت نمود.
بانک مرکزی در ادامه روند انتشار هفتگی گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، آخرین وضعیت از عملکرد شبکه بانکی در بازار باز و بازار شبانه را منتشر کرد.
بررسی این گزارش حاکی از آن است که بانک مرکزی و دیگر بانک‌ها، این هفته نیز ساز مخالف زدند و با وجود تداوم روند صعودی سفارش‌های ریپوی ثبت شده در بازار باز، رقم تزریق پول بانک مرکزی در این بازار کاهشی شد؛ طوری که بانک مرکزی تنها حدود نیمی از سفارش‌های بانک‌ها را پذیرفت.
تداوم کاهش نسبت پذیرش سفارش‌های ریپو در بازار از یک سو و نیاز مبرم بانک‌ها به استقراض از بانک مرکزی برای تامین هزینه‌های کوتاه‌مدت خود از سوی دیگر، باعث شد که بانک‌ها بار دیگر برای تامین نیاز خود به وجوه نقد به اعتبارگیری قاعده‌مند در بازار بین بانکی روی بیاورند. در نتیجه، رقم اعتبارگیری بانک‌ها از بانک مرکزی از طریق این بازار، بیش از 2.5 برابر هفته گذشته بود.
بازار باز چیست؟
بازار باز یکی از سازوکارهای اقتصادی و ابزارهای مهم بانک مرکزی برای اعمال سیاست پولی است. در بازار باز، بانک‌ها با استفاده از عملیات ریپو، منابع موردنیازشان را از بانک مرکزی قرض می‌گیرند تا کسری‌های خود را جبران کنند. در این عملیات، بانک‌ها با فروش اوراق در اختیار خود به بانک مرکزی، وجوه نقد مورد نیاز را دریافت و در سررسیدی که از قبل تعیین می‌شود، اوراق فروخته‌شده را با نرخ سود مشخصی از بانک مرکزی بازخرید می‌کنند و بدهی خود را به این بانک می‌پردازند.
گفتنی است که نرخ انجام این عملیات، نرخ ریپو و مدت سررسید آن، مدت توافق بازخرید نامیده می‌شوند.
صعود سفارش‌های ارسالی در بازار باز برای چهارهمین هفته متوالی
واکاوی گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی بانک مرکزی در هفته منتهی به نهم شهریورماه 1404 حاکی از آن است که در بیستمین حراج بازار باز سال جاری 22 بانک و موسسه اعتباری سفارش‌های خود را با حداقل نرخ ریپوی 23 درصدی و مدت توافق بازخرید 23 روزه به بانک مرکزی ارسال کردند.
مبلغ سفارش‌های ارسالی بانک‌ها در این حراج بازار باز، برای چهارمین هفته متوالی صعود کرد و به 458 هزار و 700 میلیارد تومان رسید که از رشد حدود هفت هزار میلیارد تومانی این رقم نسبت به هفته گذشته حکایت دارد. به این ترتیب در این هفته، بار دیگر رکورد تاریخی ارسال سفارش بانک‌ها در بازار باز شکسته شد.
تزریق پول بانک مرکزی به بازار باز در کف 7 ماهه
با وجود افزایش ریپوهای ارسالی بانک‌ها به بازار باز این هفته، بانک مرکزی رقم تزریق پول خود در این بازار را 10 هزار میلیارد تومان نسبت به هفته گذشته کاهش داد. به این ترتیب، در بیستمین حراج بازار باز سال 1404 تنها 250 هزار میلیارد تومان از سفارش‌های ریپو پذیرفته شد که کمترین رقم از بهمن‌ماه سال گذشته به این سو محسوب می‌شود.
همچنین نسبت سفارش‌های ریپوی پذیرفته شده به سفارش‌های ارسالی در بازار باز این هفته به کمترین رقم از مهرماه سال 1403 رسید و معادل 54.5 درصد ثبت شد.
این در حالی است که ارزش ریپوهای سررسید شده در این هفته به حدود 261 هزار میلیارد تومان رسید و بانک‌ها این مبلغ را به بانک مرکزی بازگرداندند.
جهش 152 درصدی اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها در بازار شبانه
بررسی وضعیت اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها در بازار بین بانکی حاکی از آن است که با افزایش سخت‌گیری‌های بانک مرکزی در بازار باز، بانک‌ها برای تامین نیازهای خود به بازار شبانه روی آوردند. در 6 روز منتهی به نهم شهریورماه 1404 بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی در مجموع 78 هزار و 570 میلیارد تومان و با نرخ سقف دالان نرخ سود یعنی 24 درصد از بانک مرکزی اعتبار دریافت کردند و این رقم شاهد رشدی 152 درصدی در مقایسه با هفته گذشته بود.
