واکنش مثبت بازار سرمایه به این خبر، رشد قابل‌توجه شاخص کل بورس را به‌همراه داشت و نشان داد که کاهش ریسک‌های سیاسی همچنان یکی از گذرگاه‌های اصلی بازگشت اعتماد به بورس است. شاخص کل بورس روز گذشته یکشنبه در پی اظهارات مثبت عباس عراقچی درباره روند مذاکرات با امریکا ۶۲ هزار و ۸۵۰ واحد رشد کرد و در کانال 2 میلیون و ۹۰۸ هزار واحدی ایستاد.

در دومین روز معاملاتی هفته، بازار سرمایه با رشد پرقدرت شاخص‌کل روبه‌رو شد و برای نخستین‌بار از دی سال گذشته، مجدد وارد کانال ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی شد. روند صعودی شاخص‌کل در 4 روز معاملاتی اخیر به‌خوبی نشان می‌دهد شاخص‌کل بورس از مذاکرات سیاسی تاثیر پذیرفته است. شاخص‌کل بورس روز گذشته با رشد ۲.۲۱ درصدی، برای نخستین‌بار از ۲۳ دی‌ ۱۴۰۳ که کانال ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی را از دست داده بود، موفق شد دوباره آن را پس بگیرد. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه از ۹ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان عبور کرد که نسبت به روز معاملاتی گذشته، رشد را نشان می‌داد. همچنین بیش از ۴ هزار و ۴۵۰ میلیارد تومان پول حقیقی در معاملات خرد وارد بازار سرمایه شد؛ رقمی که در یک‌سال اخیر بی‌سابقه بوده است.

بیشترین ورود نقدینگی به گروه‌های بانکی، فلزات اساسی و شیمیایی اختصاص داشت.

به‌اعتقاد کارشناسان، رشد چشمگیر شاخص‌ها و ورود بی‌سابقه نقدینگی به بازار سرمایه، نشان‌دهنده افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به آینده اقتصادی کشور است. با این حال برای پایداری این روند، لازم است اصلاحات ساختاری در نظام بانکی و اقتصادی کشور رخ دهد تا از فرصت‌های ایجادشده به‌طورموثر بهره‌برداری شود. گزارش پیش‌روی صمت با تمرکز بر اخبارمحور بودن بازار سرمایه و پیش‌بینی تحلیلگران این بازار از روند صعودی بورس در روزها و هفته‌های آینده تهیه و تنظیم شده است.

جهش بزرگ در انتظار بازار سرمایه

تالار شیشه‌ای در روزهای ۱۶ تا ۱۸ فروردین تحت‌تاثیر ریسک‌های سیستماتیک و تنش‌های بین‌المللی ریزش کرده بود. البته بورس‌های جهانی نیز بر اثر تعرفه‌های صادراتی که ترامپ برای ۱۳۵ کشور جهان در نظر گرفت، افت کرد؛ اتفاقی که باعث افزایش نرخ طلا و ریزش بورس‌ها در جهان و ایران شد. اما روز سه‌شنبه (۱۹ فروردین) پس از اعلام خبر گفت‌وگوی غیرمستقیم ایران با ایالات‌متحده، بورس ایران سبزپوش شد. اما روز یکشنبه ۲۴ فروردین ۱۴۰۴، بازار سرمایه ایران شاهد رشد چشمگیری در شاخص‌های اصلی خود بود که به‌زعم کارشناسان، تحت‌تاثیر اخبار مثبت مذاکرات اخیر ایران و امریکا در عمان رخ داد.

بازار سرمایه در واکنش به مثبت بودن دور اول مذاکرات سبزپوش شد. شاخص کل با رشد بیش از ۵۴ هزار واحد پس از ۹۰ روز در آستانه بازپس‌گیری کانال ۲.۹ میلیون واحد قرار گرفت. در جریان معاملات روز یکشنبه بورس، بیش از 4 هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان نقدینگی وارد بازار سرمایه شد. ورود پول سنگین به بازار سرمایه در حالی رخ داد که فضای بازار تحت‌تاثیر اخبار مرتبط با دور جدید مذاکرات ایران و امریکا در مسقط قرار گرفته است. فعالان بازار این تحول را نشانه‌ای از افزایش امیدها نسبت به کاهش تنش‌های سیاسی و بهبود شرایط اقتصادی می‌دانند. روز شنبه نیز بورس تهران با موجی از امید به استقبال هفته رفت و اخبار مثبت از مذاکرات فضای کلی بازار را متاثر کرد. گروه‌های بزرگ بورسی به‌ویژه بانکی‌ها نبض بورس را در دست گرفتند، کوچک‌ترها و حقیقی‌ها اگرچه تا پایان شنبه رشد نداشتند، اما از روز گذشته یکشنبه حقیقی‌ها نیز وارد کارزار صعودی بورس شدند و توانستند سهمی از این رشد داشته باشند. روز ۲۴ فروردین ۱۴۰۴ شاخص فرابورس ایران رشد چشمگیر ۴۰۴ واحد را تجربه کرد و به ۲۵ هزار و ۳۸۸ واحد رسید. تعداد معاملات فرابورس ۲۷۶ هزار فقره و ارزش آن رقم قابل‌توجه ۱۲۷ هزار میلیارد تومان بود.

رشد واقعی اقتصادی در صورت رفع تحریم‌ها است

یوسف کاووسی، تحلیلگر اقتصادی؛ اتفاق مذاکرات و ابراز رضایت طرفین مذاکره به تجربه نشان می‌دهد که اقتصاد ایران بسیار خبرمحور است. اگر خبر مثبت به آن تزریق کنید، بازارهایی مانند طلا و ارز ریزشی و بورس سبز می‌شود. به‌همین‌نسبت اخبار منفی باعث ریزش بورس و بالا رفتن سایر بازارها می‌شود، بدون آنکه اتفاق خاصی افتاده یا رویداد اقتصادی رخ داده باشد. هنوز اخباری مبنی بر آزاد شدن پول‌های بلوکه‌شده شنیده نمی‌شود یا اخباری مبنی بر اینکه آیا محدودیتی برداشته شده است یا خیر؟ یا رفع محدودیت‌هایی مانند تحریم نفتی، بنادر و ارتباطات بانکی و هواپیمایی. چنین دستاوردهایی را می‌توان آورده‌های واقعی در اقتصاد دانست، اما در حال ‌حاضر مشاهده می‌کنید که هنوز آورده‌ای در کار نیست و تنها اخبار مذاکرات مطرح است که خود این واکنش به اخبار در بازارها هم نشانگر حباب بازار است یعنی تاکنون بازار ارز و طلا تاحدودی با دلایل مصنوعی افزایشی شده‌اند. در این میان، پرسش اساسی این است که اگر بازار تا این حد متاثر از اخبار سیاسی است و بازارهایی مانند طلا و ارز را با نوسان شدید مواجه می‌کند، پس استیضاح آقای همتی که به‌بهانه افزایش نرخ ارز بود، چه معنایی می‌یابد؟ در واقع چنین اتفاقی، استیضاح وزیر را هم زیر سوال می‌برد. همه دیدند که با خروج آقای همتی از کابینه، اتفاقی نیفتاد بلکه دلار بالاتر هم رفت. همه اینها در کنار هم نشان می‌دهد ریشه‌های مشکلات اقتصادی در یک فرد خاص نیست، بلکه در سیاست‌گذاری‌های کلان است. بازتاب مذاکرات در بازار سرمایه، ارز و طلا نشان می‌دهد بیشتر اتفاقات یکی دو ماه اخیر حباب بوده، اما در کلیت اقتصاد، تولید و زیرساخت‌ها مشکل ایجاد کرده است. مسئله اصلی اما صرفا مذاکره نیست، بلکه آورده مذاکرات مهم است. رفع تحریم‌ها مهم هستند که نگذاشته‌اند طرح‌های توسعه‌ای اجرا شوند. آنچه مهم است اینکه، این مذاکرات باعث خوشحالی است، اما بعد از خوشحالی باید مردم و رسانه‌ها پیگیر مسئولان باشند که اگر تحریم‌ها برداشته شد و جریان پول‌های بلوکه‌شده وارد کشور شد، این سرمایه‌ها و دارایی‌های ورودی در کجا خرج خواهند شد. به‌نظر می‌رسد نرخ ارز نباید از ۷۵ هزار تومان پایین‌تر بیاید، یعنی نرخ واقعی آن، این نرخ است. مگر اینکه اتفاقات خاص دیگری رخ دهد. اگر سرمایه خارجی ورود کند و تحریم‌ها برداشته شود، جهش بزرگی در اقتصاد کشور رخ خواهد داد.

بازارها تحت‌تاثیر اخبار مذاکره

فرهنگ حسینی، کارشناس بازار سرمایه؛ از میانه‌های هفته گذشته که مذاکرات قطعی شد، بازار سرمایه واکنش مثبت و صعودی داشت و گروه‌های بانکی مورداقبال قرار گرفتند. چنین اتفاقی نشان می‌دهد بازارها بسیار تحت‌تاثیر اخبار مذاکره هستند. همان‌طور که این اخبار تتر، طلا و ارز را کاهشی کرد، مشابه این اتفاق در بازار سرمایه و در سال‌های ۹۳ و ۹۴ نیز رخ داد. در نتیجه امروز در بازار سرمایه 2 عامل  تاثیرگذار است؛ عامل مذاکرات و نتیجه آن و بخش دوم اتفاقات بازارهای جهانی و تعرفه‌های ترامپ. در نتیجه نوعی دوگانگی شدید در بازارها را شاهد هستیم و انتظار می‌رود با ادامه مذاکرات، این روند تاحدودی به‌ثبات برسد. هرچه نتایج اولیه بیشتر شفاف و مشخص شود، حساسیت بازارها نسبت به اخبار این‌چنینی کمتر خواهد شد.

به‌نظر می‌رسد پولی که امروز وارد بازار سرمایه و گروه‌های بانکی شد، همچنان روند رشد خود را ادامه دهند. صندوق‌های اهرمی نیز مورداستقبال بازار سرمایه بودند. آنچه برای سرمایه‌داران جذاب است، این است که پول از دیگر بازارهای موازی وارد بازار سرمایه می‌شود و مقصد این پول‌ها هم، بازار سهام خواهد بود.

اما موضوع اصلی در بازار سرمایه دامنه نوسان است، در صورتی که بازار در حال‌ حاضر در شرایط نرمال است. انتظار فعالان بازار این است که دامنه نوسان به سطح مناسبی برسد تا بازار در وضعیت متعادل و باثبات باقی بماند و رشد معقولی داشته باشد.

سخن پایانی

بازار سهام در روند معاملات روز گذشته شاهد افزایش تراز شاخص کل در کنار رشد تراز شاخص کل هم‌وزن بود و با ورود سرمایه حقیقی به موقعیت‌های سهامی و از سوی دیگر با خروج سرمایه حقیقی از صندوق‌های با پشتوانه طلا و درآمد ثابت مواجه بود. بازار سهام معاملات دیروز را با رشد تقاضای معامله‌گران حقیقی آغاز کرد و در نهایت با کاهش ارزش معاملات نیز مواجه شد.

باتوجه به روند معاملات روزهای اخیر، قیمت‌های جهانی و خبرهای اثرگذار بر روند معاملات؛ معاملات روز یکشنبه با سقف مقاومتی ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی شاخص کل آغاز شد. بورس تهران به‌نظر می‌رسد با پایان یافتن دور اول مذاکرات، بازار سهام چند روز معاملاتی مثبت را تجربه کند و احتمال عبور از سطح حمایتی ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی شاخص کل نیز وجود دارد. جریان پول حقیقی نیز در سهام برای معاملات روز گذشته مثبت بود. به‌نظر می‌رسد متغیرهای سیاسی اثر مثبتی بر بازار سهام و رشد شاخص کل داشته‌اند. امیدواری به رفع تنش‌های سیاسی که با آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در مسقط پایتخت عمان ایجاد شده و همچنین احتمال تصویب لوایح پالرمو و سی‌اف‌تی می‌تواند اثر مثبتی بر بازار سهام داشته باشد؛ چراکه به‌گفته کارشناسان، حل مناقشات بین‌المللی از یک‌سو با کاهش ریسک‌های سیستماتیک و ایجاد شفافیت، به ایجاد فضای امن‌تری برای فعالیت‌های اقتصادی منجر می‌شود و از سوی دیگر، مسیر تعاملات ایران با نظام مالی جهانی را هموار می‌سازد. عمده کارشناسان معتقدند، بازار سرمایه به‌لحاظ بنیادی شرایط مطلوبی دارد، اما متغیرهای سیاسی، کمبود نقدینگی، عدم‌اعتماد سهامداران و فعالیت نوسان‌گیری تاکنون باعث شده تا بازار نتواند آن‌طور که باید و شاید رشد کند. با این حال بورس تا قبل از ریزش‌های اخیر رکوردشکنی کرده و برای نخستین‌بار وارد کانال ۲.۹میلیون واحد شده است.