پویشی برای تداوم زندگی

پویش نه به تصادف تنها نباید به راهکارهای آموزشی، کمپین‌های میدانی و هشدارهای رسانه‌ای محدود شود. بلکه باید در عمق زندگی مردم نفوذ کند. پیام این پویش به هر فرد، هر راننده، هر مسافر این است که «جان تو، ارزشمند است.» پویش «نه به تصادف» می‌خواهد به همه یادآوری کند که وقتی پشت فرمان می‌نشینند، تنها خودشان نیستند که در خطر هستند، بلکه جان دیگران نیز در دستان آنان قرار دارد. پویش «نه به تصادف» آمده است تا نه‌تنها آمارهای وحشتناک تصادفات را کاهش دهد، بلکه یادآور شود که جان انسان‌ها گرانبهاست و باید در هر لحظه از زندگی‌مان، به آن احترام بگذاریم. بیایید برای یک لحظه هم که شده، به عزیزان‌مان فکر کنیم و برای ایمنی و سلامت آنها، مسئولانه‌تر برانیم. شاید همین تغییر کوچک در رفتارهای ما، به نجات زندگی کسی کمک کند. از مهم‌ترین اهداف این پویش می‌توان به کاهش تلفات جاده‌ای با افزایش مشارکت عمومی در رعایت قوانین رانندگی، فرهنگ‌سازی پایدار در میان اقشار مختلف جامعه، به‌ویژه نسل جوان، جلب حمایت نهادهای دولتی و مدنی برای اقدامات مشترک در کاهش سوانح و تقویت حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی در قبال جان انسان‌ها اشاره کرد.

کاهش ۱۲درصدی فوتی‌های تصادفات نوروزی

سخنگوی پویش «نه به تصادف» اعلام کرد که شمار فوتی‌های تصادفات نوروزی تا پایان روز دوازدهم فروردین به ۶۶۵ نفر رسیده که نسبت به سال گذشته کاهش ۱۲درصدی داشته است.

بنا بر اعلام دکتر علیرضا رئیسی، معاون درمان وزارت بهداشت و سخنگوی پویش نه به تصادف از ۲۵ اسفند 1403تا پایان روز 12فروردین 1404، ۵۱۵ نفر در محل حادثه و ۶۶۵ نفر به‌طورکلی جان خود را در تصادفات از دست داده‌اند. همچنین بیش از ۱۴هزار نفر مجروح شدید و حدود ۷۰ هزار نفر مصدوم شده‌اند. این آمار نسبت به سال گذشته کاهش ۱۲ درصدی را نشان می‌دهد، اما مرگ یک نفر هم زیاد است.

آخرین آمار تصادفات نوروزی

سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا، ضمن تبریک روز ۱۳ فروردین، از شهروندان خواست از توقف در حاشیه جاده‌ها، به‌ویژه مسیرهای کوهستانی خودداری کنند. وی تاکید کرد؛ این اقدام می‌تواند خطرآفرین باشد، به‌ویژه در مسیرهای پرتردد بازگشت مسافران. همچنین، تا پایان روز، تردد وسایل نقلیه سنگین در بیشتر جاده‌های کشور ممنوع است و خودروهای باری که مسافر جابه‌جا می‌کنند، مشمول جریمه و توقیف خواهند شد.

براساس آخرین آمار تصادفات نوروزی، از ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۲فروردین ۱۴۰۴، بیش از ۴۸۰ میلیون تردد در جاده‌های کشور ثبت شده که نسبت به سال گذشته افزایش ۲.۵ درصدی داشته است. در این مدت، ۷۴۷ نفر جان خود را در تصادفات از دست داده‌اند و بیش از ۱۶، ۹۰۰ نفر مجروح شده‌اند. استان‌های کرمان، فارس، خراسان‌رضوی، خوزستان و سیستان‌وبلوچستان بیشترین آمار تصادفات فوتی را داشته‌اند. بیش از ۴۴ درصد از تصادفات مرگبار به‌دلیل توجه نداشتن راننده به جلو رخ داده است و ساعات ۱۶ تا ۲۰ بیشترین میزان تصادفات را به خود اختصاص داده‌اند.

در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۷ تصادف فوتی منجر به جان‌باختن ۱۸ نفر و ۳۳۷ تصادف جرحی منجر به مجروح شدن ۴۸۱نفر ثبت شده است. استان‌های فارس و مرکزی بیشترین تصادفات فوتی را داشته‌اند، در حالی‌ که تهران هیچ فوتی گزارش نکرده است. سردار حسینی از مردم خواست که برای بازگشت از سفر، زمان‌بندی مناسبی داشته باشند و از رانندگی در ساعات پرترافیک خودداری کنند. پلیس راهور با گشت‌های موتوری، پهپادها و بازرسان نامحسوس نظارت خود را افزایش داده و برخورد با تخلفات حادثه‌ساز را تشدید خواهد کرد.

نقش خودروهای داخلی در تصادفات جاده‌ای

آمار تصادفات جاده‌ای در ایران نشان می‌دهد که خودروهای داخلی، به‌ویژه پراید، پژو ۴۰۵ و پژو پارس، سهم قابل‌توجهی در حوادث رانندگی دارند گزارش‌های پلیس راهور تاکید می‌کنند که این خودروها در درصد بالایی از تصادفات منجر به فوت و جرح، دخیل هستند. برای مثال، در نوروز ۱۴۰۳، بیش از ۶۲ درصد از تصادفات مرگبار مربوط به این خودروها بوده است.

عوامل متعددی در بالا بودن سهم این خودروها در تصادفات نقش دارند، از جمله تیراژ بالا و گستردگی استفاده، ایمنی پایین به‌دلیل طراحی قدیمی و ضعف ساختاری و دسترسی گسترده به این خودروها به دلیل نرخ اقتصادی. این عوامل باعث شده‌اند که خودروهای پراید و پژو ۴۰۵ همچنان در صدر آمار تصادفات مرگبار کشور قرار داشته باشند.

براساس گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در سال ۱۳۹۷، تنها دو خودروی پراید و پژو ۴۰۵ مسئول بیش از ۹هزار مرگ ناشی از تصادفات بوده‌اند. این آمار ضرورت اصلاح استانداردهای ایمنی و سیاست‌های سختگیرانه‌تر در تولید خودروهای داخلی را یادآور می‌شود.

حمایت رئیس‌جمهوری از پویش ملی «نه به تصادف»

در آستانه آغاز سفرهای نوروزی؛ ۲۱۰ روزنامه‌نگار در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار پیوستن او به پویش «نه به تصادفات جاده‌ای» شدند که در نتیجه مسعود پزشکیان نیز در همان ایام به جمع حمایتگران این پویش پیوست.

این پویش در پنجاه و ششمین جلسه هیات‌دولت از سوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارائه شد و رئیس‌جمهور بر ایجاد سیستم تشویق و تنبیه مناسب در زمینه رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی تاکید و خاطرنشان کرد: «لازم است پویشی برای تشویق رانندگانی که درست رانندگی می‌کنند، ایجاد شود و در مقابل جرایم برای رانندگانی که اقدامات پرخطری مانند تردد با سرعت غیرمجاز دارند، تشدید شود.» در همین جلسه مسعود پزشکیان و اعضای دولت چهاردهم به «پویش نه به تصادفات جاده‌ای» پیوستند.

در کنار پویش «نه به تصادف» باید «نه به خودرو بی‌کیفیت» را داشته باشیم

فرزانه صادق در گفت‌وگوی ویژه خبری اظهار کرد: یکی از موضوعات مهم امسال که به‌طوربرجسته مورد توجه قرار گرفت و تمام دستگاه‌های ذی‌ربط، با محوریت کمیسیون راه‌ها، در آن مشارکت داشتند، پیشنهاد وزارت بهداشت در قالب پویش «نه به تصادف» بود. در این پویش، سازمان حمل‌ونقل جاده‌ای نقش موثری داشت و با تبلیغات گسترده‌ای تحت‌عنوان «شش‌دانگ برانیم» در سراسر کشور، تلاش کرد تا اهداف این پویش را به‌ثمر برساند. موشن‌گرافی‌ها و بروشورهای آموزشی در پایانه‌های جاده‌ای و ایستگاه‌های پیش‌بینی‌شده بین مسافران توزیع شد. تمرکز اصلی این پویش بر رانندگی ایمن، رعایت فاصله مناسب با خودروهای جلویی و رانندگی محتاطانه بود. علاوه بر این، موضوع «مادرانگی در سفر» موردتوجه ویژه قرار گرفت و تاکید شد که مادران نقش مهمی در ارتقای ایمنی سفر دارند. همچنین، تعدادی از هنرمندان نیز به این پویش پیوسته و با توضیحات جامع‌تری، مردم را نسبت به اهمیت این موضوع آگاه ساختند. این مجموعه تلاش‌ها، از اطلاع‌رسانی تا آگاهی‌بخشی، هم رانندگان و هم سرنشینان را به مسئولیت‌های خود در راستای رانندگی ایمن تشویق کرد. آمارهای ارائه‌شده از سوی سخنگوی پویش «نه به تصادف» نشان‌دهنده کاهش حوادث رانندگی است. با این حال، باید منتظر اعلام آمار دقیق و نهایی پس از پایان سفرهای نوروزی و بررسی‌های دقیق مراجع ذی‌صلاح باشیم. فرزانه صادق تاکید کرد: پویش «نه به تصادف» یک برنامه کوتاه‌مدت محدود به یک یا دو هفته یا تعطیلات نوروز نیست. این پویش باید ادامه پیدا کند، زیرا براساس آمارهای سال‌های گذشته، از میان بیش از 20 هزار نفر از دست رفته در تصادفات جاده‌ای، نزدیک به هزار نفر تنها در تعطیلات نوروزی جان خود را از دست داده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت ادامه‌دار بودن این پویش است. وی افزود: در کنار این پویش و برنامه «شش‌دانگ برانیم با حواس جمع»، راننده‌ها باید نسبت به سلامت خود، سرنشینان و خودروهایی که در مسیر می‌رانند، دقت بیشتری داشته باشند. همچنین، توجه به کیفیت خودروها، تعرفه‌های واردات سنگین ناوگان عمومی و ایمنی جاده‌ها باید موردتوجه جدی قرار گیرد. امید است که با اقدامات لازم در این زمینه‌ها، کاهش حتی یک نفر از تلفات جاده‌ای نیز به‌عنوان یک دستاورد بزرگ محسوب شود.

صادق خاطرنشان کرد: در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای، ظرفیت ناوگان نسبت به سال گذشته افزایش نیافته و وسایل حمل‌ونقل عمومی از جمله اتوبوس، مینی‌بوس و سواری‌های کرایه‌ای همچنان محدود هستند. با این حال، نظارت‌های فنی مستمر در پایانه‌های حمل‌ونقل و تسهیل در دسترسی به بلیت اتوبوس، باعث شد که حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای حدود ۲۷ درصد افزایش یابد. این آمار امیدوارکننده نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در بخش ناوگان عمومی، بنا بر شعار سال، می‌تواند استقبال بیشتری را به‌دنبال داشته باشد. افزایش استفاده از حمل‌ونقل عمومی، علاوه بر کاهش تلفات و تصادفات جاده‌ای، مصرف سوخت را نیز کاهش خواهد داد.

وی در پایان اظهار کرد: در حوزه ریلی و راه‌آهن نیز با تقاضای زیادی مواجهیم، اما ناوگان موجود توان پوشش تمامی این نیازها را ندارد.

هیچ‌چیز بالاتر از حفظ جان نیست

اسکندر مومنی، وزیر کشور نیز در همان ایام با اعلام پیوستن به پویش «نه به تصادف» گفت: من راننده کم‌خطری هستم و ایمن رانندگی می‌کنم. وی بااشاره به راه‌اندازی پویش «نه به تصادف» افزود: این پویش در درجه اول برای حفظ سلامتی خود شهروندان و هموطنان عزیز و رانندگان و سرنشینان عزیز است. هیچ‌چیز بالاتر از حفظ جان نیست. وزیر کشور خاطرنشان کرد: باید مسیر هم بخشی از سفر در نظر گرفته شود. یعنی نباید این‌طور باشد که وقتی از مبدأ حرکت می‌کنیم، با شتاب و عجله خودمان را به نقطه مقصد برسانیم. از مسیر هم باید استفاده کنیم. از مسیر هم لذت ببریم و با آرامش رانندگی کنیم. ریشه بسیاری از تصادفات، شتاب و عجله است. وی بااشاره به لزوم رانندگی و آرامش و توجه به سایر مسافران در جاده‌ها گفت: پویش «نه به تصادف» برای حفظ سلامتی خود ماست و در رأس همه آنها، رانندگی با آرامش و بدون شتاب و عجله است.

سخن پایانی

تصادفات جاده‌ای در ایران به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی اجتماعی و سلامتی، اهمیت ویژه‌ای در گفت‌وگوها و تصمیم‌گیری‌های ملی دارد. باوجود تلاش‌های انجام‌گرفته از سوی مسئولان و راه‌اندازی پویش‌هایی مانند «نه به تصادف»، آمار کشته‌ها و مصدومان همچنان چشمگیر است و نیاز به اقدامات بیشتری احساس می‌شود. فرهنگ‌سازی درباره رعایت اصول ایمنی رانندگی، افزایش آگاهی عمومی، و تامین زیرساخت‌های ایمن‌تر از جمله راهکارهای پیشنهادی هستند که می‌توانند نقشی حیاتی در کاهش این آمار ایفا کنند. تاثیر خودروهای داخلی در این مسئله نیز حائزاهمیت است. مدل‌های پراید و پژو ۴۰۵، به‌دلیل طراحی قدیمی و ایمنی پایین، سهم زیادی در تصادفات مرگبار دارند. اصلاح استانداردهای تولید خودرو و ارتقای ایمنی آنها، می‌تواند جان هزاران نفر را نجات دهد. همچنین، مشارکت عمومی و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی توسط همه شهروندان، از جمله عابران پیاده و موتورسواران، ضروری است. از رانندگان خواسته می‌شود که در سفرهای جاده‌ای از شتاب و عجله خودداری کرده و با آرامش بیشتری رانندگی کنند. با همکاری همگانی، می‌توانیم شاهد کاهش تصادفات و ارتقای ایمنی جاده‌های کشور باشیم و گامی بزرگ در راستای حفظ جان و سلامت مردم برداریم. هیچ‌چیز ارزشمندتر از زندگی نیست!