این روزها خبر کشف میدان گازی پاکستان در کنار غرامت‌خواهی ایران از پاکستان خبرساز شده و این سوال پیش آمده که پاکستان با کشف میدان نفتی، پروژه مشترک خود با ایران را ادامه می‌دهد یا خیر! به‌گزارش مهر، پاکستان به‌عنوان کشوری که بحران انرژی دارد، شناخته می‌شود و براساس آمار و ارقام موجود، نزدیک به سه‌چهارم انرژی خود را وارد می‌کند، اما روزهای گذشته خبری مبنی بر کشف ذخایر بزرگ نفت و گاز در پاکستان منتشر شد و در توضیح این اکتشاف، یک مقام ارشد امنیتی پاکستان گفت: در صورت بهره‌برداری فوری از آن، سرنوشت پاکستان تغییر خواهد یافت. این مقام ارشد امنیتی پاکستانی گفته است  از یافته‌های متخصصان انرژی اسلام‌آباد درباره وجود ذخایر بزرگ نفت و گاز در آب‌های این کشور مطلع است و اعلام کرد: روند پیچیده بررسی و امکان‌سنجی پاکستان با یک کشور دوست پس از 3 سال به‌پایان رسید و یافته‌های نهایی حکایت از وجود این ذخایر بزرگ در آب‌های سرزمینی پاکستان دارد.

در این گزارش آمده است، برخی برآوردها حاکی از آن است که این کشف چهارمین ذخایر بزرگ نفت و گاز در جهان است.

محمد عارف، عضو سابق سازمان تنظیم مقررات نفت و گاز پاکستان طی اظهارنظری درباره کشف ذخایر احتمالی نفت در این کشور گفت: باوجود اینکه باید خوشبین باشیم،اما اطمینان ۱۰۰ درصدی وجود ندارد که ذخایر مطابق با انتظارات کشور کشف‌شده باشد، همچنین اینکه حجم این ذخایر برای تامین انرژی موردنیاز پاکستان کافی است یا خیر؟ بستگی به‌ اندازه و میزان بازیابی تولید دارد. اگر این یک ذخایر گازی باشد، می‌تواند جایگزین واردات ال. ان. جی شود و اگر این ذخایر نفتی است، می‌توان نفت وارداتی را جایگزین کرد.

به‌گفته این مقام سابق پاکستان اکتشاف به‌تنهایی نیازمند سرمایه‌گذاری هنگفتی در حدود 5 میلیارد دلار است و استخراج ذخایر از یک مکان فراساحلی ممکن است 4تا 5 سال طول بکشد.

پاکستانی‌ها  از گاز ایران بی‌نیاز می‌شوند؟

کشف ذخایر گازی و تلاش پاکستان برای دستیابی به گاز در حالی اتفاق افتاده که قرار بر آن بود که تا سال ۲۰۱۴ خط لوله صلح را احداث و صادرات گاز از ایران را داشته باشد، البته این پروژه به‌دلیل تحریم‌های امریکا علیه ایران با ۱۰ سال تاخیر مواجه شده است. قراردادی ۲۵ساله برای ساخت خط لوله‌ای که از مرز ایران تا نواب‌شاه به فاصله ۷۸۱ کیلومتر می‌رود، موردمذاکره قرار گرفت. این خط لوله قرار بود ۶۶۵کیلومتر از استان بلوچستان پاکستان و ۱۱۵کیلومتر از استان سند عبور کند. این خط لوله بیش از هزار و 100 کیلومتر در ایران از میدان گازی پارس تا منطقه مرزی پاکستان در بلوچستان کشیده شده و هنوز در خاک پاکستان یک کیلومتر هم کشیده نشده است.

پاکستان باوجود نیاز به گاز طبیعی به‌علت کمبود انرژی از زمان شروع این پروژه، مشکلات متعددی داشته که تکمیل آن را به‌تعویق انداخته است، اما ایران سهم خود از ساخت این خط لوله را تکمیل کرده است. پاکستان باید تا ۲۰۲۴ بخشی را که از قلمروی آن می‌گذرد، تکمیل کند و اگر موفق به این کار نشود، ۱۸میلیارد دلار غرامت به ایران بپردازد. سال گذشته وزارت امور خارجه پاکستان اعلام کرد، این مشکلات را با شرکای مربوط به این پروژه یعنی ایران و امریکا مطرح کرده است. این اظهارات باعث عکس‌العمل رئیس کمیته حساب‌های عمومی در پاکستان شد.

نور اعلم خان، رئیس این کمیته گفته بود: «اگر امریکا اجرای این پروژه خط لوله گاز توسط ایران و پاکستان را تایید نمی‌کند، باید جریمه آن را بپردازد. امریکا باید استانداردهای دوگانه را کنار بگذارد. امریکا با هند برای تامین نیازهای انرژی آن مماشات می‌کند، اما پاکستان را به‌همین‌دلیل مجازات می‌کند.»

سال گذشته به‌دنبال عدم‌پیشرفت این پروژه ۲۵ساله تهران به اسلام آباد هشدار داد که اگر بخشی از پروژه خود را تا مارس ۲۰۲۴ به‌پایان نرساند، موضوع را برای ثبت شکایت و گرفتن خسارت به یک دادگاه بین‌المللی خواهد برد. ایران اعلام کرده به‌دلیل عدم‌تمایل اسلام‌آباد در تکمیل بخشی از این پروژه که در خاک پاکستان قرار دارد، ۱۸میلیارد دلار ضرر کرده است.

نگرانی پاکستانی‌ها از پرداخت غرامت

پس از اینکه ایران اعلام کرد، ممکن است این پرونده را به دیوان بین‌المللی داوری ببرد، پاکستان به‌سرعت برای کاهش احتمال ضرر و زیان خود وارد عمل شد و تصمیماتی گرفت که قبلا از آن اجتناب کرده بود. البته با سفر رئیس‌جمهوری سابق به اسلام‌آباد، جواد اوجی، وزیر نفت وقت از اشتیاق پاکستانی‌ها به تزریق گاز به خط لوله آی‌پی خبر داد و گفت: پاکستان برای تسریع در این کار در حال تنظیم قرارداد با شرکت‌های مختلف است.

اوجی گفته بود، با اقدام‌هایی که انجام خواهد شد، امیدواریم طبق قرارداد بین‌المللی که بین ایران و پاکستان امضا شده است، در دوران فعالیت دولت سیزدهم شاهد صادرات گاز به پاکستان باشیم.

اما این اتفاق نه‌تنها میسر نشد، بلکه طی روزهای اخیر، مقامات پاکستانی خبر داده‌اند که ایران به‌دلیل بدعهدی پاکستانی‌ها، عزم شکایت و دریافت غرامت کرده‌اند، چراکه پاکستانی‌ها برای تکمیل این پروژه کاری از پیش نبرده‌اند.

براساس این گزارش، تحریم‌های امریکا علیه ایران و فشار واشنگتن بر اسلام‌آباد، یکی از دلایل اصلی تاخیر در تکمیل این خط لوله اعلام شده‌ است. گازی که قرار است پاکستان از طریق این خط لوله از ایران وارد کند، برای امنیت انرژی این کشور ضروری است. حالا باید دید پاکستانی‌ها با کشف میدان عظیم گازی به پرداخت جریمه تن می‌دهند یا آنکه به‌دنبال راهی برای جلوگیری از پرداخت غرامت و ادامه‌دار کردن این پروژه قدیمی می‌روند.