در چهارمین روز از جلسات بررسی صلاحیت کابینه پیشنهادی دولت چهاردهم، صلاحیت وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط نمایندگان مجلس موردبررسی قرار گرفت. در جریان رسیدگی به صلاحیت سیدعباس صالحی هیچ نماینده مخالفی ثبت‌نام نکرد و صالحی بدون چالش خاصی برای سخنرانی، به پشت تریبون مجلس رفت و کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز با برنامه‌های سیدعباس صالحی برای وزارت فرهنگ موافقت کرد.

حمایت وزیر ارشاد دولت سیزدهم از صالحی

بررسی صلاحیت، سوابق و برنامه‌های سیدعباس صالحی وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی در دستور کار صحن علنی قرار گرفت و کمیسیون فرهنگی با برنامه‌های وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی موافقت کرد. در گزارش کمیسیون فرهنگی که توسط احمد راستینه، سخنگوی این کمیسیون قرائت شد، آمده است: تطبیق برنامه وزیر پیشنهادی با اسناد بالادستی، حکایت از آن دارد که ۱۱درصد برنامه‌های پیشنهادی با احکام فوق‌الذکر «منطبق» و ۵۳ درصد موارد نیز «همسو» است، همچنین موردی مبنی بر مغایرت برنامه‌ها با اسناد بالادستی یافت نشد. در نتیجه‌گیری (نظر نهایی کمیسیون) آمده است: با بررسی گسترده پیرامون سوابق، عملکرد، برنامه‌ها و اظهارات سیدعباس صالح شریعتی (صالحی) اعضای کمیسیون فرهنگی با اکثریت آرای صلاحیت، وی را برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تایید کردند.

در همین حال محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم در نشست مدیران ارشد وزارت فرهنگ با تاکید بر اینکه کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی صلاحیت عباس صالحی را برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد تایید کرده، گفت: در کمیسیون فرهنگی مجلس عرض کردم اگر به‌جای شما بودم، قطعا به ایشان رأی‌اعتماد می‌دادم. اسماعیلی ادامه داد: امروز وزارت فرهنگ در بهترین دوره خود قرار دارد. در همین زمینه می‌توان به ۲۲ حکم که در در برنامه هفتم توسعه قرار داده شده، اشاره کرد. این احکام در برنامه‌های قبل، در بهترین حالت، به عدد ۱۰ هم نمی‌رسید. اسماعیلی بااشاره به تصویب اسناد بالادستی از جمله سند هنرهای نمایشی، سینما، تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی گفت: ممکن است برای عده‌ای این اقدامات خوشایند نباشد و نخواهند تن به قانون بدهند؛ اما با اطمینان می‌گویم ریل‌گذاری‌ها و نهادسازی‌ها به‌صورت‌کامل انجام شده و وزارت فرهنگ در بهترین وضعیت خود قرار گرفته

 است. وزیر ارشاد دولت سیزدهم تاکید کرد: سیدعباس صالحی، وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم به‌عنوان وزیر فرهنگ، فردی مورداعتماد رهبر عزیز انقلاب و آقای رئیس‌جمهوری است و در کمیسیون فرهنگی مجلس عرض کردم اگر به‌جای شما بودم، قطعا به ایشان رأی‌اعتماد می‌دادم.

وجود دغدغه‌های جدی در رابطه دولت و ملت

سیدعباس صالحی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلسه نوبت صبح روز گذشته صحن مجلس در جریان بررسی برنامه و صلاحیت‌های خود گفت: ایده مرکزی دولت چهاردهم وفاق ملی است و این کانون معنایی، مهم‌ترین نکته‌ای است که می‌تواند دولت چهاردهم را متفاوت از دولت‌های قبل کند.

وی افزود: به‌نظر می‌آید نظریه دولت وفاق ملی، هم در فضای عملی و هم در فضای نظری باید در ۲ سطح نظام حکمرانی و رابطه دولت و ملت استمرار پیدا کند؛ در بخش رابطه دولت و ملت دغدغه‌های جدی وجود دارد و کاهش فزاینده و مخاطره‌آمیز سرمایه اجتماعی نسبت به نظام حکمرانی و دولت، گسست‌های نسلی و جنسیتی، فاصله گروه‌های مرجع و از جمله پیشکسوتان و اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه با دولت و ارکان حکمرانی از جمله این دغدغه‌ها است.

وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه بی‌تردید یکی از وزارتخانه‌های پیشران برای اینکه بتواند وفاق دولت و ملت را تجدید و تحکیم کند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، گفت: اینجانب در پرتو عنایت و نگرش‌های جامع و راهبردی مقام معظم رهبری و با استفاده از راهنمایی‌ها و دلسوزی‌های مراجع عظام تقلید و با اتکا به ظرفیت نخبگان و اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه تلاش خواهم کرد که در دولت چهاردهم در این حوزه مهم و کانونی یعنی وفاق ملی در سطح دولت و ملت موثر و سهیم باشند.

جامعه ایران، جامعه ۱۰سال قبل نیست

صالحی عنوان کرد: گرچه در فضای جامعه ما، عناصر ثابت هویتی فراوان و ارزشمند وجود دارند، اما تغییرات اجتماعی در جامعه ما اندک نیست؛ این تغییرات اجتماعی ایجاب می‌کند که راهبردهای متناسب با آنها را پیدا کنیم. جامعه ایران، جامعه ۱۵۰سال قبل، ۵۰ سال قبل یا حتی ۱۰سال قبل نیست. ما در سال ۵۵ از مجموع افراد دارای ۲۰ سال، ۲درصد دارای تحصیلات دانشگاهی بودند، اما در سال ۹۵ این رقم به ۱۸درصد رسیده؛ یعنی امروز حدود ۲۰درصد از جامعه ایرانی دارای تحصیلات دانشگاهی هستند و معنای آن شکل‌گیری طبقه متوسط فرهنگی است؛ طبقه‌‎ای که روح نقاد و ذهن کنجکاو دارد و سبک زندگی آن با افراد کم‌سواد و بی‌سواد جامعه متفاوت است.

وی ادامه داد: ۶۵ درصد زنان ایرانی در سال ۵۵ بی‌سواد بودند، اما انقلاب اسلامی نقش جهشی در حوزه زنان داشت و سهم انقلاب اسلامی در حوزه زنان بسیار اساسی، عمیق و ژرف است و در سال ۹۵، ۹۳.۴ درصد زنان ما باسواد هستند، در سال ۱۳۴۹ در کل ایران ۱۹۰هزار دانشجوی دختر داشتیم، اما در سال ۱۴۰۰، ۱.۵برابر دانشجوی دختر داریم و این یعنی جامعه زنان ایرانی تحول یافته‌اند و ما نمی‌توانیم آنها را نبینیم.

نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده دوبرابر مردان

وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: امروز نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده بیش از دوبرابر مردان تحصیلکرده است؛ بنابراین متغیر دوم اجتماعی ما در کنار متغیر تحصیلات اجتماعی، تحولاتی است که در حوزه زنان اتفاق افتاده است و نمی‌توانیم تحولات را نبینیم. تحول سوم در حوزه مصرف فرهنگی است و نوع و میزان مصرف فرهنگی تحولات قابل‌توجهی پیدا کرده است؛ در پیمایشی که سال ۱۴۰۰ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام داد، مشخص شد ۶۰ درصد مردم ایران از اینترنت استفاده می‌کنند و ۸۲.۴ درصد جوانان از اینترنت استفاده می‌کنند. این بدان‌معناست که مصرف و مسیر فرهنگی تغییرات قابل‌توجهی پیدا کرده است.

صالحی تاکید کرد: همه آمار و ارقام نشان می‌دهد که جامعه ایرانی در ۲ دهه اخیر به‌ویژه هم از منظر تحصیلات و هم از منظر ترکیب جنسیتی در راستای حضور در میدان‌های تحصیل و عمل و هم در عرصه مصرف محصولات فرهنگی، تغییرات قابل‌توجهی پیدا کرده که این تغییرات به‌معنای آن است که ما در نوع نظام مناسبات دولت و ملت باید به راهکارهای جدید فکر کنیم. به‌نظر می‌آید با این تغییرات گسترده، مفصل ارتباطی دولت و ملت می‌تواند فرهنگ و هنر و رسانه باشد، یعنی از این طریق نظام حکمرانی فرهنگی ما مناسبات ارتباطی خود را با ایده‌ها و راهکارهای تازه اما به‌سوی مقصد مشترک با ملت برقرار کند.

کار مهم دولت، وفاق ملی در سطح دولت و ملت است

وی گفت: دولت وفاق ملی در سطح حکمرانی در حال شکل‌گیری است، اما کار عمده‌تر دولت وفاق ملی در سطح دولت و ملت است و اینکه مردم دولت را از خود بدانند و به آن اعتماد کنند و رابطه همدلانه و همکارانه با او پیدا کنند.

وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما ملت بزرگ و متمدن ایران اسلامی هستیم که اگر در برابر توفان‌ها سر خم کردیم، دوباره ایستادیم، بنابراین هیچ قدرتی توان مقابله با ایران را ندارد. ایرانیان همواره به‌عنوان ملتی بزرگ و بافرهنگ و با تجربه‌های عمیق بوده‌اند. وی اضافه کرد: ایرانیان نقطه اتصال شرق و غرب و انتقال‌دهنده دانش، هنر، داستان و شعر بوده و نقش بی‌بدیلی در گسترش اسلام و جهان داشته‌اند. صالحی تاکید کرد: فرهنگ اسلامی با حضور هنرمندان، شاعران، نویسندگان، فیلسوفان و فقیهان گسترش پیدا کرد. هزاران هنرمند با اتکا به مهارت‌های غنی ایرانی ـ اسلامی و آفرینش‌های هنری پیش رفته است. وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه سینمای ایران بعد از انقلاب درخشش قابل‌توجهی داشت و به بالندگی بیشتری رسید، اظهار کرد: هنرمندان در تولید پویانمایی و بازی‌های یارانه‌ای ظرفیت قابل‌توجهی دارند و با عنایت الهی چشم به راه گلبانگ ایران خواهیم بود.

برنامه پیشنهادی سیدعباس صالحی

سیدعباس صالحی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی است که درحال‌حاضر به‌عنوان مدیرمسئول موسسه و روزنامه اطلاعات و رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی فعالیت می‌کند. او برنامه‌های خود را در قالب ۴ برنامه کلان برای وزارت فرهنگ اعلام کرده است:

۱-کلان‌برنامه مردمی‌سازی و عدالت فرهنگی؛

- شناسایی و توانمندسازی ظرفیت‌های مردمی تولید و عرضه فرهنگی

- حمایت از ایجاد و افزایش مجامع تخصصی فعال در حوزه فرهنگ و هنر

- عمومی‌سازی دسترسی مردمی به محصولات و فرصت‌های فرهنگی در تمام نقاط کشور (با استفاده از فرهنگ کارت و...)

- دسترسی به فرصت‌های حضور بین‌المللی برای اهالی فرهنگ و هنر

- بهره‌گیری از نظام اعتباریابی و رتبه‌بندی آثار و فعالان فرهنگی هنری و رسانه‌ای در صدور مجوز با استفاده از ظرفیت اصناف و بازیگران بزرگ مردمی به‌عنوان مکمل نظام موجود اعطای مجوز

- اولویت‌بخشی به نیازهای مردم و اهالی فرهنگ و هنر در استان‌های مختلف و به‌ویژه مناطق کم‌برخوردار

۲- کلان‌برنامه رونق اقتصاد فرهنگ و توسعه صادرات فرهنگی؛

-‌ اجرای سند توسعه صادرات محصولات و خدمات فرهنگی

- بهبود محیط کسب‌وکار (بهبود مقررات‌گذاری و تنظیم‌گری) برای رشد محصولات فرهنگی با مضامین ایرانی ـ اسلامی

- ایجاد شفافیت در فرآیند مجوزها، تولید و عرضه محصولات فرهنگی

- افزایش سهم کالاها و محصولات فرهنگی در بازارهای جهانی

- حمایت از شکل‌گیری نهادها و موسسات مردمی در صیانت از حقوق مالکیت فکری، مادی و معنوی آثار فرهنگی هنری و رسانه‌ای به‌ویژه در فضای مجازی

- حمایت از تاسیس و افزایش مراکز نوآوری و ایجاد و توسعه شهرک‌ها و پارک‌های اختصاصی محصولات فرهنگی، هنری و رسانه‌ای

۳- کلان‌برنامه کاربست فناوری‌های نوین برای بهبود تنظیم‌گری و مقررات‌گذاری؛

- هوشمندسازی حکمرانی و راهبری امور فرهنگی

-تقویت انسجام و هماهنگی دستگاه‌های فرهنگی از طریق توسعه سامانه‌ها و سکوهای کاربردی

- حمایت از گسترش سکوها و سامانه‌های تولید، توزیع و مصرف فرهنگی

- طراحی و حمایت از ایجاد زیست‌بوم سیاست‌گذاری و مدیریت فرهنگی ویژه مدیران حوزه فرهنگ با استفاده از کلان‌داده‌های فرهنگی

- بهره‌گیری از ظرفیت فناوری برای مشارکت هدفمند مردم، فعالان فرهنگی هنری و ذی‌نفعان فضای مجازی در فرآیند تصمیم‌گیری و اعمال نظارت بر تصمیمات وزارتخانه

۴-‌برنامه پاسداشت و تقویت اصالت و هویت ایرانی ـ اسلامی؛

- غنی‌سازی محتوایی تولیدات فرهنگی و هنری کشور

- حمایت از تبیین و ترویج مبانی و ارزش‌های انقلاب اسلامی و اندیشه‌های حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری، به‌ویژه برای مخاطبان خارج از کشور

- بهبود تصویر ایران در افکار عمومی جهان به‌ویژه کشورهای ایران فرهنگی و همسایه متناسب با مولفه‌های هویتی ایرانی ـ اسلامی

- حمایت از تولید و نشر محتواهای موثر و جریان‌ساز در معرفی و تقویت هویت ایرانی ـ اسلامی

- تقویت پژوهش و مطالعات در حوزه‌های گوناگون تولید و مصرف فرهنگی با رویکرد آینده‌پژوهانه

- تقویت و تعمیق فعالیت‌های فرهنگی مسجدمحور

- اجرای اقدامات هدفمند ناظر به مسائل و چالش‌های فرهنگ عمومی

سخن پایانی

وزیر پیشنهادی ارشاد در دفاع از برنامه‌هایش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را یکی از وزارتخانه‌های پیشران برای تحکیم وفاق دولت و ملت، خواند و تاکید کرد؛ جامعه ایران جامعه ۱۵۰سال قبل نیست، جامعه ۵۰ سال قبل نیست و حتی جامعه ۱۰سال قبل هم نیست؛ باید راهبردهای متناسب با این تغییرات پیدا کنیم. وی در این اظهارات به چند نکته کلیدی اشاره کرد که قابل‌تامل است:

- امروز ۲۰ درصد جامعه ایرانی تحصیلات دانشگاهی دارند و طبقه متوسط علمی ـ فرهنگی شکل گرفته که روح نقاد دارد.

- تغییرات فرهنگی به‌معنای این است که ما باید در نوع نظام مناسبات دولت و ملت به راهکارهای جدید فکر کنیم.

- نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده ۲ برابر مردان تحصیلکرده است؛ نمی‌توانیم تحولاتی که در حوزه زنان اتفاق افتاده را نبینیم و راجع‌ به آن فکر نکنیم.