ایران ۱۴۰۳ در آینه انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری
ایران در سال ۱۴۰۳ و آغاز خرداد، سیاسیترین ماه و لحظات خود را پس از سالها تجربه کرد و حالا پس از بیرون آمدن نام رئیسجمهوری منتخب و جایگزین از صندوق رأی، باید همچنان تیترهای مطبوعات و رسانههایی را که روی کیوسک قرار میگیرند، دقیقتر خواند. پیگیری اخبار داخلی و خارجی و همزمان مرور و مطالعه مستنداتی که سندی بر صحت خبر درج شده و تیتر ساختهشده هستند، بیش از هر زمان دیگری اکنون یک ضرورت تاریخی است. رسانههایی که بهگواه تیترهای خود سندی زنده و شاهدی مکتوب بر اتفاقاتی هستند که از ابتدای سقوط هلیکوپتر ریاستجمهوری ایران آغاز شد و سلسلهوار ادامه یافت. رویدادی که واکنشها و توجه بسیاری را در داخل و خارج از کشور به خود جلب کرد. به مدت چند هفته تلویزیون ملی ایران بهعنوان اصلیترین رسانه داخلی عرصه مناظرههای کاندیداها و توجه مخاطبانی بود که بهطورزنده در جریان مذاکره و مناظره رقبای کاندیداشده قرار میگرفتند. انتخابات نابهنگامی که موجب توجه و استقبال بیشتر مردم از فضای تلویزیون شد و در کنار آن، بلکه پس از مدتها، جنبوجوشی در رسانهها ایجاد کرد. رسانههایی که در گرداب موضوعات همیشگی گرفتار شده بودند و تنها با چند موضوع و معضل گرانی مسکن و اجاره، نرخ خودرو، تورم، ناترازی انرژی، وضعیت دستمزد و سیاست خارجی تیترهای خود را مشخص میکردند، برای مدتی مشغول اخبار رویدادهای انتخاباتی شدند و اندکی از آن روایات تکراری خلاص شدند. کارزارها و ستادهای تبلیغاتی کاندیداها دست به کار شدند، برخی رسانهها و مطبوعاتی که بیشتر جناحی بودند، کم و بیش و پیدا و پنهان تبدیل به ستاد تبلیغاتی کاندیدایی خاص شدند و رنگ و روی دیگری پیدا کردند.
پس از اتمام انتخابات نیز تیترهای مطبوعات بیشتر متوجه واکنشهای داخلی و خارجی به انتخاب رئیسجمهور اصلاحطلب و وعدههایی است که مردم و طرفداران منتظر محقق شدن آنها هستند. تا مدتها روند سیاسیتر شدن مطبوعات و تیترهای آنها ادامه خواهد داشت، این روزها افراد بیشتری را مقابل کیوسکهای مطبوعاتی مشاهده میکنید که در حال مطالعه تیترهای روزنامهها هستند؛ تصویری که مدتی بود در کنار دکههای مطبوعاتی دیده نمیشد و اکنون نشاندهنده داغ شدن بازار مطبوعات است.
تصویر صفحه نخست برخی روزنامههایی که در پیشرو مشاهده میکنید، گواهی است بر بازتاب رویدادهای خبری این روزها در رسانههای خبری. روزنامههایی که در تاریخ سهشنبه ۱۹ تیر منتشر شدند، بیشتر خبر از حضوری نامتعارف در تلویزیون میدادند. رفع ممنوعیت تصویری محمد خاتمی از رهبران اصلاحات و قرار گرفتن او در کنار مسعود پزشکیان از جمله تصاویری بود که بسیاری از روزنامهها مانند سازندگی و هممیهن آن را بهعنوان تصویر جلد خود برگزیدند.
روزنامه آرمان امروز نیز جزئیات تماس تلفنی پوتین و پزشکیان که روز دوشنبه در رأس اخبار مهم سیاسی رسانهها قرار گرفت را منتشر کرد. تماس تلفنی که در آن پوتین پیروزی پزشکیان در انتخابات ریاستجمهوری را تبریک گفته است و آمادگی کرملین برای همکاری مشترک بهمنظور توسعه شراکتهای متقابل سودمند در حوزههای مختلف را ابراز کرد.
با انتخاب مسعود پزشکیان مطالبات رأیدهندگان نیز آغاز شده است. محمدجواد حقشناس نیز در گفتوگو با روزنامه اعتماد از ویژگیهای کابینه دولت چهاردهم میگوید و تیتر «انتخاب کابینه در اتاق شیشهای» را بهعنوان تیتر یک خود برگزیده است.
روزنامه همشهری نیز که منتصب به نهاد شهرداری است، صفحه نخست روز سهشنبه ۱۹تیر را به تسویهحساب سیاسی با شهر پس از انتخابات تخصیص داده و تیتر زده است: «کارزار دروغ» و به مسائلی همچون دروغ قطع درختان شهر، دروغ پارکهای قیطریه و لاله، دروغ رها شدن و تعطیلی شهر، دروغ بسته بودن ایستگاه مترو و دروغ جمعآوری بنرهای انتخاباتی پرداخته است.
روزنامه ابتکار نیز در صفحه نخست خود موضعی دیگر مربوط به شهرداری تهران و شهردار فعلی آن را هدف قرار داد و تیتر زد: پایتختنشینان بهدنبال شهردار خوب. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران نیز در واکنش به کارزار برکناری زاکانی او را با بایدن مقایسه کرد.
روزنامه پیام ما نیز عکسی از زاکانی، شهردار تهران که بههمراه تعدادی پرونده در حال پایین رفتن از پلکان است را تصویر جلد یک خود کرده و تیتر زده است: «دست رد بر سینه شهردار پرحاشیه». در کنار پرسشها و حاشیههای شهردار پایتخت نیز کارزاری برمبنای برکناری علیرضا زاکانی بهراه افتاده است که تا تاریخ سهشنبه ۱۹ تیر، ۹۰ هزار نفر آن را امضا کردهاند.
رویداد سیاسی دیگری که روز گذشته دهان به دهان نقل میشد و صبح روز سهشنبه تیتر رسانهها شد، تماس تلفنی میان سیدحسن نصرالله، رهبر مقاومت فلسطین و مسعود پزشکیان بود. تماسی که در آن رئیسجمهوری منتخب در نخستین پیام رسمی خود بر تداوم پشتیبانی از مبارزات ضدصهیونیستی تاکید کرد.
روزنامه خراسان نیز همزمان با اوج گرفتن گمانهزنیها درباره اعضای کابینه چهاردهم که یکی از دغدغههای طرفداران مسعود پزشکیان نیز هست، تیتر زد: کابینه روی کاغذ گمانه. پیش از منتخب شدن رئیسجمهوری، بسیاری از افراد نزدیک به جریان اصلاحات، حمایت خود از مسعود پزشکیان را بهصراحت اعلام کرده بودند؛ اقدامی که حتی منجر به اخذ رأی برای مسعود پزشکیان هم شد. یکی از این افراد موثر علی طیبنیا، اقتصاددان نهادگرای میانهرو است که در سالهای ۹۲ تا ۹۶ بهعنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی فعالیت کرد. از او در جایگاه تئوریسین و نفر اول اقتصادی این دولت یاد شده است. روزنامه خوزیها نیز که روزنامه مستقل صبح است، چهره طیبنیا را بهعنوان عکس جلد خود برگزیده و تیتر زده است: «فرمانده اقتصاد». و سوالی از این دست که آیا علی طیبنیا نجاتدهنده اقتصاد ایران خواهد بود؟
محمدجواد آذریجهرمی که در دولت دوازدهم سمت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات را برعهده داشت، در کنار محمدجواد ظریف از جمله افرادی هستند که با احتمال بالا در کابینه جدید حضور خواهند داشت. تصویر صفحه نخست برخی روزنامههایی که در پیشرو مشاهده میکنید، گواهی است بر بازتاب رویدادهای خبری این روزها در رسانههای خبری. نگاهی هرچند کوتاه و مختصر به صفحه نخست روزنامهها، گواهی بر حالوهوای این روزهای کشور است؛ اتفاقی که هرازگاهی در صفحه آخر روزنامه صمت آن را پیگیری خواهیم کرد.