مشق دشوار نشر

همه اینها در کنار پرسش‌های بسیار دیگر ما را به این نقطه می‌رساند که نمی‌دانیم کتابخوانی از کجا و از چه زمانی در فرد تبدیل به رفتار می‌شود. در نوشتار مختصر پیش‌رو، قصد ما نگاهی گذرا به پدیده‌ای است فرهنگی که چند سالی است از سوی مسئولان فرهنگی و رسانه‌ها و کانون‌های نویسندگی و دلواپسان سرانه میزان مطالعه مورد توجه قرار گرفته است. به‌طورقطع هدف این افراد مطالعه‌ای کیفیتی بود و نه کمیتی.

هدایت افکار و اذهان مردمان به‌سمت کتاب و کتابخوانی چند سالی است در سند برنامه‌های فرهنگی کشور گنجانده شده است. شعارهای تبلیغاتی به‌شکل جملاتی که از فرط تکرار کلیشه شده، کارکرد خودش را از دست داده است. پس راهکار چیست؟ حقیقتش این است که کتابخوان بودن من و شما سودی برای دیگری غیر از خودمان نخواهد داشت. مگر اینکه بخواهیم با بازی آمار و ارقام جایگاهی برای خودمان در لیست کشورهایی با میزان مطالعه بالا مهیا کنیم. بگذارید نگاه تلخ را کنار بگذارم و با شما از در دیگری حرف بزنم. عمر آدمیزاد کوتاه و داده‌های جهان بسیارند. برای خواندن تمام کتاب‌های جهان عمری دگر بباید. اما می‌شود با خواندن کتاب در آستانه 40 سالگی، تجربه زیسته 80ساله داشت و نزیسته‌ها و تجربه نکرده‌ها را دید و خواند و حس کرد. می‌شود صدهزارساله بود. حالا تبلیغ برای ترویج فرهنگ کتابخوانی به شیوه‌ای برای موجه بودن و آگاه به‌نظر رسیدن تبدیل شده است و چه چیز بدتر از اینکه آدمیزاد تنها ادای درست بودن و رستگار بودن را دربیاورد. آنجا که از میان تمام آنچه خوانده، جز مشتی کلمات نصیبش نشده است.

نمایشگاه کتاب تهران به سی‌وپنجمین دوره خودش رسیده است. گزارش تصویری پیش‌رو روایتی است تصویری از نمایشگاه کتابی متفاوت از سنوات گذشته.