افزایش دستمزد، وعده توخالی
تعیین درصد افزایش دستمزد کارگران بهویژه در سالهای اخیر که شاهد تورم قابل ملاحظهای بودهایم، بیش از پیش اهمیت یافته است.
متاسفانه باید اقرار کرد که در این سالها دیگر حقوق کارگران کفاف تامین حداقل نیازهای روزمره آنها را نمیدهد. همزمان باید تاکید کرد که کار در معدن در رده دشوارترین کارها قرار دارد که آسیبهای جسمی بسیاری را به کارگران وارد میکند؛ درنتیجه متقاضیان فعالیت در این بخش عموما از تسهیلات و امتیازات بیشتری نیز برخوردار میشوند. اما این امتیازات به کارگران بخش معدن در ایران بهویژه آنهایی که در قالب قراردادهای پیمانکاری فعالیت میکنند، اختصاص نمییابد. در چنین شرایطی، این کارگران خود را بخش فراموش شده جامعه میپندارند و تاکید دارند افزایش ۵۷ درصدی حقوق و دستمزد تنها یک نمایش است و تامین معیشت کارگران هر روز دشوارتر از قبل میشود.
یدالله زمانی، رئیس شورای اسلامی کار منطقه زغالسنگ پابدانا واقع در شهرستانهای زرند و کوهبنان استان کرمان در گفتوگو با و در پاسخ به سوالی مبنی بر ارزیابی رشد حقوق و دستمزد در امسال و تاثیر آن بر بهبود معیشت خانوادهها، عنوان کرد: افزایش ۵۷.۵ درصدی حقوق و دستمزد در سال ۱۴۰۱ که از آن صحبت میشود، تنها به حقوق پایه تعلق میگیرد؛ بنابراین تاکید بر این ارقام برای گمراه کردن افکار عمومی است. وی افزود: جامعه کارگری در طول سالهای اخیر زیر خط فقر رفته است. در چنین شرایطی با افزایشهای محدود یادشده، تغییر محسوسی در زندگی کارگران حاصل نخواهد شد.
هر روز فقیرتر میشویم
زمانی گفت: کارگران معدن زغالسنگ استان کرمان متعلق به بخش خصوصی در سال گذشته با احتساب تمام مزایا، اضافهکاری و تعطیلکاری، ۸ میلیون تومان دریافتی داشتند. این دریافتی در امسال به حدود ۱۰ میلیون تومان افزایش خواهد یافت. این افزایش حقوق برای کارگری که ۱۰ یا ۱۵ سال سابقه کار دارد، ناچیز است و مشکلی از مشکلات این طبقه را رفع نخواهد کرد.
این فعال کارگری افزود: این افزایش حقوق تنها برای افرادی که در سالهای ابتدایی فعالیت خود هستند، به چشم میآید اما برای یک کارگر باسابقه که خانواده و فرزند دارد، به چشم نمیآید. در واقع این تاکید بر افزایش حقوق و دستمزدها، بیشتر جنبه نمایش و تبلیغات دارد اما تاثیری بر بهبود شرایط زندگی مردم نخواهد داشت. در واقع گویا مسئولان تنها بهدنبال فریب افکار عمومی هستند؛ این تلاشهای پوپولیستی در شرایطی است که هر روز سفره کارگران کوچکتر میشود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر افزایش دستمزد بر بروز موج بیکاری گفت: طرح اینگونه موارد تماما جنبه فریب افکار عمومی را دارد. زمانی با اشاره به روند رو به رشد نرخ فلزات و محصولات معدنی در بازارهای جهانی افزود: طی چند ماه اخیر شاهد رشد قابل توجه بهای زغالسنگ، فولاد و سایر فلزات و حتی محصولات پتروشیمی و کشاورزی در بازار جهانی بودهایم. بدون تردید این رشد قیمتی زمینه افزایش نرخ محصولات یادشده را در بازار داخلی را فراهم خواهد کرد. درنتیجه تولیدکنندگان هیچگاه متضرر نمیشوند.
وی تاکید کرد: فعالیت در معادن زغالسنگ جزو آسیبزاترین مشاغل است. افراد با انواع بیماریها روبهرو میشوند و سلامت آنها تهدید میشود. کما اینکه در روزهای نخست امسال یکی از همکاران خود را بهدلیل عوارض ناشی از کار در این محیط از دست دادیم اما مرگ ما برای هیچکدام از مسئولان اهمیت ندارد. در واقع ما فراموش شدهایم و بیشترین ظلم به کارگران معادن زغالسنگ میشود.
بیتوجه به حداقلهای معیشتی
مهدی قنبری، عضو شورای اسلامی کار معدن هشونی در بخش معادن زغالسنگ کرمان در گفتوگو با عنوان کرد: بیش از ۴ دهه است که کارگران معادن از مشکلات بسیاری در روند فعالیت خود رنج میبرند. با این وجود، دشواریهای زندگی این افراد به فراموشی سپرده شده است. کار در معادن زغالسنگ با دشواریهای به مراتب بیشتری روبهرو است. در چنین شرایطی، نهتنها حداقل خواستههای معیشتی کارگران معدن نادیده گرفته میشود، بلکه قوانین و مقررات نیز برخلاف منافع کارگران تنظیم میشود.
قنبری در ادامه افزود: کارگران معادن زغالسنگ با دشواریهای متعددی در مسیر فعالیت خود روبهرو هستند. با این وجود، حداقل دستمزد را دریافت میکنند که کفاف تامین نیازهای آنها و خانوادشان را نمیدهد. بسیاری از این کارگران ناچار هستند برای مقابله با تورم روزافزون، ساعتهای بهمراتب طولانیتری را کار کنند. این در حالی است که کار در معدن بهویژه در حوزه زغالسنگ در رده مشاغل دشوار قرار دارد و کار طولانیتر، مشکلات متعددی برای فعالان این صنعت ایجاد میکند.
این فعال کارگری اظهارکرد: کارگران معادن زغالسنگ کرمان در طول سالهای اخیر، بارها خواستار بازگشت حقوق قانونی خود شدهاند. این حقوق عبارتند از ضریب شغلی دو برابری معدنکاران با توجه به طول عمر کارگران معدنکار، اجرای قانون ماده ۷ قراردادهای کار مستمر و مزایای قرارداد دائم و ایجاد امنیت شغلی، رونق بخشیدن به تولید و نجات معادن از زیر سلطه پیمانکاران و سرمایهداران، رسیدگی به وضعیت بیمهای و بیماریهای ناشی از کار در معادن، ایجاد بیمه تکمیلی درمان معتبر برای کارگران و خانوادههای کارگری و تشکیل کارگروه ویژه برای رسیدگی به مشکلات کارگران معادن دولتی و خصوصی.
قنبری گفت: در چنین شرایطی همه عواید، سود و منفعت حاصل از فعالیت در صنعت زغالسنگ، نصیب دلالان و مافیای ثروت، قدرت و سیاست میشود. همزمان نیز در رسانهها از کارگران با عنوان سرمایههای انسانی یاد میشود. در همین حال با بوق و کرنا چند سبد کالا یا کارت هدیه یا چند ساعت اضافهکاری با دعوا و جنجال و هزاران منت در اختیار کارگران قرار میگیرد. با این وجود، دستمزد کارگران همچنان هیچ تغییری نکرده و در مواردی حتی کاهش هم یافته است.
این فعال کارگری افزود: متاسفانه با وجود تمام اعتراضات، دستمزد و حقوق کارگران براساس حداقل حقوقبگیران اداره کار بسته میشود و مابقی آیتمهای اضافه شده حقوق نیز طبق توافقها و رایرنیهای نفسگیر شوراها بوده است. امیدواریم دستمزد و حقوق کارگران معدن متناسب با سختیهای کار آنها تعیین شود تا دیگر کارگری شرمنده خانوادهاش نباشد.
سخن پایانی
در حالت کلی انتظار میرود قانون کار از کارگران حمایت کند. این حمایت در قالب تدوین مقررات سختگیرانه برای ارائه انواع بستههای حمایتی از کارگران و همچنین در تعیین حقوق و دستمزد کارگران معنی مییابد. با این وجود، در کشور ما مناسبات کارگری تغییر کرده و به نفع طرفهای سرمایه چرخیده است. در چنین شرایطی، کارگران و بهویژه آنها که محرومتر هستند، بیشتر نادیده گرفته میشوند و آسیبهای بسیاری به زندگی آنها وارد میشود.