براساس نامه رئیس‌جمهوری درباره معرفی وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم که در مجلس اعلام وصول شد، سیدرضا فاطمی‌امین گزینه پیشنهادی وزارت صنعت، معدن و تجارت به مجلس معرفی‌شده است.

برهمین اساس در روزهای گذشته وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت در دیدار با فعالان بخش خصوصی به بیان برنامه‌های خود و بررسی درخواست‌های این گروه از فعالان اقتصادی پرداخت. در جریان این جلسات، دیدگاه مشترکی میان وزیر پیشنهادی و نمایندگان بلندپایه بخش خصوصی ایجاد شد و راهبردهای همکاری نیز موردتوافق قرار گرفت.

سیدرضا فاطمی‌امین، دکترای تخصصی مدیریت راهبردی دانش دارد و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی سیستم‌های اقتصادی اجتماعی به پایان رسانده است. وی دارای مقالات و تالیفات متعددی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، کسب‌وکار و مدیریت راهبردی است.

معاونت برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت، معاونت برنامه‌ریزی، توسعه و فناوری وزارت صنایع و معادن، عضویت در هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، مشاور وزیر و رئیس ستاد تحول صنایع و معادن، مشاور دستیار ویژه رئیس‌جمهوری و رئیس پروژه‌های اقتصادی طرح مهرماندگار، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در راهبردهای صنعتی، معدنی و تجاری و مجری طراحی و تدوین برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت از جمله مهم‌ترین مسئولیت‌ها و سوابق کاری سیدرضا فاطمی امین برای تصدی وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌شمار می‌آید. وزیر پیشنهادی وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، مجری طرح نوسازی خودروهای فرسوده کشور، معاون برنامه‌ریزی و ارزیابی ستاد تبصره ۱۳ و قائم‌مقام ستاد تبصره ۱۳ بوده است.

اصلاح ساختار تولید و تجارت با تکیه‌بر اقتصاد تشکل‌ها

سیدرضا فاطمی امین، وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت در نشست با اعضای اتاق بازرگانی ایران با اشاره به برخی نکات بیان شده درباره برنامه‌های خود برای اداره این وزارتخانه گفت: من تلاش کردم به‌طور خلاصه مهم‌ترین برنامه‌ها و رویکردهای خودم را بیان کنم و نخستین راهبرد من، اصلاح ساختار تولید و تجارت است.

وی ادامه داد: با افزایش صادرات غیرنفتی، مرکز ثقل مدیریت ارز از بانک مرکزی به سمت وزارت صنعت، معدن و تجارت آمده است. تا ده سال قبل به‌دلیل صادرات بالای نفت، بانک مرکزی این مدیریت را بر عهده داشت اما اکنون با افزایش سطح صادرات غیرنفتی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این بخش اهمیت بیشتری پیدا کرده است. فاطمی‌امین گفت: یکی از مهم‌ترین راهبردهای من، بحث اقتصاد تشکل‌ها و حلقه‌های تصمیم‌سازی است که اعتقاد جدی به آن دارم و معتقدم انواع اقدامات در حوزه‌های صادرات و اشتغال را کسب‌وکارها انجام می‌دهند نه دولت. در واقع دولت باید سیاست‌گذاری، تنظیم‌گری، تسهیلگری و نظارت کند.

وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد در دوره جدید فعالیت وزارت صنعت، معدن و تجارت بتوانیم همدلی و همکاری نزدیکی را با اتاق ایران تجربه کنیم. به اعتقاد من، بسیاری از موانع در بخش‌های گوناگون گره‌های ساده‌ای هستند که با تعامل رفع می‌شوند.

فاطمی‌امین با تاکید بر موضوع صادرات گفت: توجه ویژه‌ای به موضوع صادرات دارم. صادرات همیشه مهم بوده اما درحال‌حاضر به دو دلیل مهم‌تر است؛ دلیل نخست اینکه اگر بازار ارز بر هم بریزد و نرخ ارز به بالای ۳۰ هزار تومان برسد، پیامدهای بدی خواهد داشت و سیستم را در شروع کار با چالش اعتماد عمومی مواجه می‌کند.

نکته مهم دیگر اینکه از آنجا که در چند سال گذشته تورم بالایی داشتیم، قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش یافته است. به عبارتی تولیدات داخل متقاضی داخلی ندارند و لازم است بخش صادرات را در این حوزه‌ها فعال و از تولید حمایت کنیم.

وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: طبق توافقی که با رئیس اتاق ایران داشتم، قرار است ۵ میلیارد دلار تا پایان ۶ ماهه دوم سال به صادرات افزوده شود که محصولات و کشورهای مقصد آن هم مشخص شده‌اند. بنا داریم ارز حاصل از این صادرات را برای حمایت از واحدهای تولیدی به کار بگیرم تا تضمینی برای توان تولید باشد. این نخستین کار مشترک با اتاق ایران است که هم در تنظیم بازار ارز و هم در تقویت توان تولید موثر خواهد بود.

وزیری از تبار بخش خصوصی

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران اظهارکرد: معرفی فاطمی‌امین برای این وزارتخانه کلیدی را باید به فال نیک گرفت، چراکه ایشان پیش‌تر عضویت هیات نمایندگان اتاق ایران را داشته و به‌طور کامل با دیدگاه‌ها و دغدغه‌های فعالان اقتصادی در ۳ حوزه صنایع، معادن و بازرگانی آشنایی دارد.

شافعی خطاب به وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت گفت: هیات رئیسه اتاق ایران با توجه به شناختی که از شما دارند، حضور شما را در پست وزارت صنعت، معدن و تجارت خبر خوبی می‌دانند که البته این موضوع چند دلیل دارد. شما سال‌های متمادی عضو هیات نمایندگان اتاق ایران بودید، بنابراین شما را از تبار بخش خصوصی می‌دانیم. از سویی هم از زمانی که شما در سازمان بزرگ اقتصادی مثل آستان قدس رضوی مسئولیت به عده گرفتید، این قرابت با بنگاهداری بیشتر هم شد که این موضوع بسیار مهمی است. همین مشخصات وقتی در جایگاه تصمیم‌گیری می‌نشیند می‌تواند در سیاست‌گذاری تاثیر مثبتی داشته باشد.

رئیس اتاق ایران افزود: همان‌طور که اطلاع دارید، شرایط ما کاملا استثنایی است و به لحاظ اقتصادی در شرایط خاصی قرارگرفته‌ایم. دولت با چالش‌های بزرگ روبه‌رو است. از سویی اعضای هیات رئیسه اتاق ایران اعتقاد دارند شاید فرصت دیگری برای اقتصاد کشور نداشته باشیم. شاید این فرصت اقتصادی ما باشد که بخش خصوصی و مردم، دولت و حاکمیت برای نجات و توسعه اقتصاد کشور امکان آزمون‌وخطا ندارند و باید برای مناسب‌تر کردن شرایط اقتصاد کشور پای کار بیایند. وی تاکید کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت نمایندگانی در هیات نمایندگان اتاق ایران دارد که معتقدیم در دوره جدید ترکیب این نمایندگان متحول شوند. نمایندگان در ارتباط با بخش خصوصی و وزارتخانه رسالت دارند و خواست اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور پشتیبانی، همراهی و همکاری با شماست. همه دوستان ما در اتاق‌های کشور در جریان این ملاقات قرار دارند، آنچه به‌عنوان مسائل و مشکلات اقتصادی مطرح است در این زمان اندک قابل طرح نیست، امیدواریم در آینده جزییات مسائل و مشکلات را مطرح و درباره راه‌حل‌های آن گفت‌وگو کنیم.

شافعی در ادامه درباره لزوم تعامل بخش خصوصی با وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: معرفی آقای فاطمی‌امین برای وزارت صنعت، معدن و تجارت در بین فعالان بخش خصوصی به‌عنوان خبری امیدوارکننده مطرح ‌شده است. در شرایط موجود با توجه به حساسیت زمان، بخش خصوصی تمام توان خود را به کار خواهد گرفت تا اقتصاد کشور در مسیر درستی قرار بگیرد.

وی تاکید کرد: با تمام همه مشکلات اگر تعامل سازنده بین دولت و بخش خصوصی باشد، می‌توانیم مسائل اقتصادی را به نحو مطلوب‌تری اداره کنیم. حضور آقای فاطمی‌امین برای ما مایه امیدواری است و ان‌شالله در آینده اثرگذاری بخش خصوصی را در اقتصاد کشور بیشتر شاهد باشیم.

به‌گفته شافعی باید علم و عمل در هم درآمیخته شود و این همراهی در تدوین و پیاده کردن برنامه‌های اقتصادی و توسعه‌ای اثربخش‌تر خواهد بود. اگر برنامه‌های این وزارتخانه در کمیسیون‌های تخصصی بخش خصوصی هم بررسی شود، حتما در مرحله عمل مشکلات کمتری خواهد داشت و دولت هم می‌تواند به اهداف خود برسد.

برای بخش خصوصی وقت ویژه بگذارید

محمد امیرزاده، نایب رئیس اتاق ایران در این نشست با اشاره به اینکه دسترسی به وزرا بعد از آغاز به کار آنها برای فعالان اقتصادی بسیار دشوار است، خطاب به وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت گفت: لطفا بعد از رسیدن به وزارت، وقت مستمر و منظمی را برای دیدار با کمیسیون‌ها و بخش‌های مختلف اتاق داشته باشید، چون این همدلی و همراهی برای هر دو طرف موفقیت به‌دنبال خواهد داشت.وی ادامه داد: گاهی عدم‌ارتباطات و بسته بودن ورودی‌ها مشکل‌ساز است. همه می‌دانیم بعد از شروع وزارت، ارتباط با وزیر به‌دلیل ملاحظات امنیتی و حلقه محافظان پیرامون ایشان بسیار دشوار می‌شود. خوب است شما از همین ابتدا برای تسهیل دسترسی فعالان اقتصادی به خودتان برنامه‌ای داشته باشید. امیرزاده تاکید کرد: به اعتقاد من، یکی از موانع اصلی در وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، مدیریت ساخت داخل در این وزارتخانه است؛ این بخش به اصلاحات اساسی نیاز دارد. نکته دیگر لزوم توجه به کارهای علمی و تحقیقاتی در این وزارتخانه است. متاسفانه تجربه نشان داده بعضا در این وزارتخانه برای سوله و زمین بیشتر از انجام کارهای پژوهشی و علمی اهمیت قائل می‌شوند. این رویکرد نیازمند اصلاح است.

اجرای برنامه نیاز به همکاری سایر نهادها دارد

حسین سلاح‌ورزی، نایب رئیس اتاق ایران هم در سخنان خود نکاتی درباره برنامه پیشنهادی فاطمی‌امین بیان کرد. او گفت: اگرچه به نظر می‌رسد برنامه مدون و خوبی برای اداره وزارت صنعت، معدن و تجارت در نظر گرفته‌اید اما به نظر من مهم‌ترین تهدیدی که متوجه این برنامه است، مقاومت‌ها یا عدم‌همراهی‌های بین‌بخشی است. مادامی‌که همراهی سایر نهاد‌ها به‌ویژه سازمان برنامه و بانک مرکزی وجود نداشته باشد، به نظر می‌رسد اجرای این برنامه کار بسیار سختی باشد. وی ادامه داد: شما در برنامه خود تاکید زیادی بر موضوع افزایش توان تولید داشته‌اید و به نظر می‌رسد هم فضای کسب‌وکار و هم موضوع مجوزها به‌ویژه در خود وزارت صنعت، معدن و تجارت با چالش‌های جدی مواجه هستند. همین‌طور در بحث تامین مالی به ویژه در بخش‌هایی از برنامه خود که بر بنگاه‌های توسعه‌گر اشاره کردید به نظر می‌رسد لازم است برنامه جدی وجود داشته باشد تا این سرمایه از بورس تامین شود. نکته دیگر هم به موضوع زنجیره ارزش و راه‌اندازی این زنجیره باز می‌گردد که بتوان از ظرفیت آن استفاده کرد. سلاح‌ورزی تاکید کرد: در زمینه صادرات در سال ۹۸ و ۹۹ با مشکلی روبه‌رو بودیم که وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه و تجارت به پیاده‌نظام بانک مرکزی تبدیل شدند؛ یعنی سیاست‌گذار ارزی عملا تسلط پیدا کرده و نقش سیاست‌گذاری تجاری را از بین برده بود و این تا حد زیادی به اعتماد صادرکنندگان خدشه وارد کرد. در شرایطی که همه مطالعات نشان می‌دهد با افزایش نرخ ارز باید صادرات افزایش پیدا کند اما دیدیم که این اتفاق نیفتاد.وی گفت: نکته آخر هم درباره تعامل میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق ایران است. حضور ۲۰ نماینده وزیر صنعت، معدن و تجارت در اتاق است. قانون‌گذار از این جهت این موضوع را لحاظ کرده که افرادی آشنا به محیط کسب‌وکار وارد شوند و از نزدیک مشکلات این فضا را ببینند و رابطه سیستمی وجود داشته باشد. پیشنهاد ما این است که بخش عمده‌ای از این توان را به سمت نهاد‌های مرتبط با فضای کسب‌وکار مانند تامین اجتماعی و وزارت کار ببرید و در حوزه تعیین نماینده وزارت در اتاق هم کسانی را معرفی کنید که بخشی از این مشکلات را پیشاپیش بتوانند حل کنند.

همکاری با بخش خصوصی در امور بین‌الملل

محمدرضا کرباسی، معاون امور بین‌الملل اتاق ایران هم به بررسی برنامه فاطمی‌امین در حوزه بین‌الملل پرداخت و گفت: مبنای برنامه بین‌المللی براساس همراهی با وزارت امور خارجه تدوین شده است. من هرچه این بخش از برنامه‌های شما را بررسی کردم، جایگاهی برای بخش خصوصی در آن ندیدم. وی ادامه داد: رابطه بخش خصوصی با وزارت امور خارجه در ۸ سال گذشته بسیار رابطه خوبی بود اما به همان اندازه در وزارت صنعت، معدن و تجارت کمترین رابطه بین‌المللی را داشتیم. در این راستا انتظار داریم بخش خصوصی هم در برنامه شما در این بخش گنجانده شود. در برنامه فعلی شما قرار است وزارت صنعت، معدن و تجارت با وزارت امور خارجه در تدوین برنامه‌های برون‌مرزی مشارکت کنند و لازم است جایگاه اتاق و بخش خصوصی و زیرمجموعه‌های آن هم دیده شود.

کرباسی محور دوم سخنانش را به موضوع مشاوره فعالان اقتصادی بخش خصوصی اختصاص داد و گفت: پیشنهاد من این است که ۳ کارگروه در ۳ بخش صنعت، معدن و بازرگانی با حضور مشاوران بخش خصوصی و نمایندگان تشکل‌ها و مجموعه‌های فعالان اقتصادی تشکیل دهید تا برای تصمیم‌سازی‌های کلان مشاور رایگان در اختیار شما قرار بگیرد. کرباسی در ادامه گفت: رایزن‌ها و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای اعزام رایزن به کشورهای هدف موضوع دیگری است که باید موردتوجه قرار بگیرد.

وی ادامه داد: بحث تهاتر ما با کشورهای گوناگون جهان موضوع مهم دیگری است که باید از توان بخش خصوصی در آن استفاده کرد. واقعیت این است که هرچه جلوتر می‌رویم عرصه بر اقتصاد کشور به‌واسطه تحریم‌ها تنگ‌تر می‌شود و نیازمند مکانیسم‌های تهاتری هستیم که مسئولیت آن هم با وزارت صنعت، معدن و تجارت است. اتاق ایران آمادگی خود را برای همراهی در این بخش اعلام می‌کند و امیدواریم از این ظرفیت استفاده شود.