ناکامی صنعت برق
محمد نوریزاده-کارشناس برق
صنعت برق بهعنوان یکی از بخشهای حیاتی اقتصاد کشور، با چالشهای جدی روبهرو است که برای توسعه و پیشرفت این صنعت باید به آنها پرداخت. بنگاههای اقتصادی صنعت برق با بدهیهای وحشتناکی مواجهند که باعث کاهش توانایی آنها در سرمایهگذاری، بروزرسانی زیرساختها و توسعه نیروهای انسانی میشود. مدیریت صحیح مالی و کاهش بدهیها از جمله چالشهای اساسی است که باید موردتوجه قرار گیرد. بسیاری از شرکتهای برق کشور، تاکنون نتوانستهاند در بازارهای بینالمللی موفق باشند. برای بهبود وضعیت فعلی، باید به توانایی رقابتی شرکتها، کیفیت محصولات و خدمات، مدیریت صادرات و تبلیغات مناسب توجه کرد.
صنعت برق کشور نتوانسته است با کشورهایی مانند عربستان، امارات، قطر و کرهجنوبی که در این حوزه موفقیتهای چشمگیری داشتهاند، قدمهای مساوی بردارد. علل اصلی این عقبماندگی، باید شناسایی و بررسی شوند تا بتوان بهبود و پیشرفت را در این صنعت تحقق داد. مسلما توسعه صنعت برق، نیازمند زیرساختهای مناسب است که در بسیاری از موارد ناکافی هستند. نبود زیرساختهای لازم از جمله بزرگترین چالشهایی است که برای توسعه برق در کشور باید موردتوجه قرار گیرد. سرمایهگذاری در این زمینه و بروزرسانی زیرساختها امری ضروری است.
بنگاههای اقتصادی صنعت برق کشور با حجم مطالبات نگرانکنندهای روبهرو هستند و تاکنون هیچیک از آنها در بازارهای بینالمللی موفقیت چشمگیری نداشتهاند. این عدمموفقیت نباید به تحریمها نسبت داده شود، زیرا بسیاری از کشورها از تحریمها آزاد هستند و با اینحال، شرکتهای موفقی در حوزه برق نیز تحتفشار و مشکلات قرار گرفتهاند. در چارچوب برنامه ایران، هدف اصلی این بود که بهعنوان بزرگترین قطب اقتصادی منطقه و هاب انرژی شناخته شویم. برای رسیدن به این اهداف، اقدامات اجرایی تعریف شده بود، اما متاسفانه به دستاوردهای مطلوبی نرسیدهایم.
حل چالشهای صنعت برق در کشور، نیازمند توجه به مدیریت صحیح، سیاستهای قوی و هوشمند، سرمایهگذاری مناسب و همکاری بین دولت و بخش خصوصی است. تنها با رویکردی سیستمی و هماهنگی میان نهادها، میتوان پیشرفت و توسعه پایدار در صنعت برق را بهدست آورد.
صنعت برق نیازمند سرمایهگذاریهای بزرگ و پایدار است. بااینحال، نقص اعتبارات و ناتوانی دولت در جذب سرمایه بخش خصوصی و خارجی، مانع از توسعه و بهبود شبکههای برق و نیروگاهها میشود. برای حل چالشهای صنعت برق در ایران، نیازمند حمایت و توجه دولت و مقامات اقتصادی و سیاسی هستیم. ایجاد سیاستهای موثر، تسهیلات مالی، تشویق به سرمایهگذاری و توسعه فناوریهای نوین در صنعت برق میتواند برای بهبود و توسعه آن بسیار موثر باشد. برای حل چالشهای صنعت برق در ایران، لازم است که توجه جدی به بهبود زیرساختها، افزایش تولید برق، استفاده از تکنولوژیهای نوین و جذب سرمایهگذاریهای لازم انجام گیرد. با نظر به ظرفیتهای بالقوه کشور در زمینه انرژی، این چالشها میتوانند باتوجه به تدابیر موثر و استراتژیهای مناسب، به فرصتهایی برای توسعه پایدار صنعت برق تبدیل شوند.
ساختار فعلی صنعت برق بهخاطر مشکلاتی از قبیل سازکار ناکارآمد قیمتگذاری برق، مشکلات مالی، بدهی سنگین دولت، نبود شفافیت در ساختارهای اقتصادی و ایجاد نشدن فضای رقابتی، منجر به کاهش سرمایهگذاری بخش خصوصی در این صنعت و در نتیجه، پیشی گرفتن تقاضای برق از تولید آن بهویژه در فصول گرم سال شده است. اجرا نشدن صحیح جداسازی بخش رقابتی از بخش انحصاری و بهعبارتی، تجدید ساختار ناقص و همچنین عدمشکلگیری صحیح نهادهای مدیریتی و نظارتی در پیدایش مشکلات صنعت برق و نرسیدن به نتایج پیشبینیشده، بسیار تاثیرگذار است.
دولت باید سیاستهای کارآمد را برای جذب سرمایهگذاری در صنعت برق ارائه کند. این سیاستها میتوانند شامل تسهیلات مالی، حذف موانع مربوط به سرمایهگذاری، ارائه تسهیلات مالی و مالیاتی، حفاظت از حقوق سرمایهگذاران و تشویق به تکنولوژیهای نوین باشند، بنابراین جذب سرمایهگذاریها در صنعت برق، نیازمند انتقال تکنولوژیهای نوین است. دولت باید با ایجاد زمینههای مناسب برای انتقال تکنولوژی و همکاری با شرکتهای خارجی، سرمایهگذاران را تشویق به استفاده از تکنولوژیهای نوین در تولید و توزیع برق کند.ش