پنج‌شنبه 09 فروردین 1403 - 28 Mar 2024
کد خبر: 39130
تاریخ انتشار: 1402/01/28 10:25
نظر فعالان حوزه خودرو درباره وضعیت امروز بازار:

مشکل بازار خودرو قیمت‌گذاری نیست

شهناز صفایی
مشکل بازار خودرو قیمت‌گذاری نیست

بهنظر میرسید با اصلاح قیمت کارخانهای خودروها، روند نزولی قیمتها نیز در این بازار اتفاق بیفتد، اما نهتنها قیمت خودروها در بازار کاهشی نشد که حتی با رشد قابلتوجه قیمتها در انواع خودروهای داخلی و مونتاژی نیز روبهرو شدیم. برخی کارشناسان این وضعیت را بهدلیل نوسانات اقتصاد و کاهش قدرت خرید مردم میدانند و افزایش تولید و واردات خودرو را راهکاری شدنی برای بازار خودرو معرفی میکنند. صمت در این گزارش در گفتوگوهایی که با فعالان بازار خودرو داشته، وضعیت کلی بازار خودرو طی روزهای گذشته را جویا شده که در ادامه میآید. با صمت همراه باشید.

افزایش عرضه، تنها راهکار حل مشکلات بازار خودرو

سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاهداران خودرو تهران درباره وضعیت بازار خودرو در روزهای گذشته به صمت گفت: افزایش نرخ کارخانهای خودروها، بیشتر بهدلیل تورم و افزایش هزینهها بوده که خودروساز به ناچار باید برای تولید خودرو هزینه بیشتری را متقبل شود. البته این موضوع اثر روانی خود را بر بازار گذاشته و افزایش نرخ خودروها را هم شاهد بودهایم. با این حال، مشکل بازار خودرو ما که باید بررسی و به آن پرداخته شود، افزایش یا کاهش نرخ خودرو نیست، بلکه عدمعرضه و تامین نشدن نیاز بازار است. چرا فاصله قیمتی خودروها در کارخانه با بازار چند برابر است؟ این فاصله قیمتی به محدودیت عرضه خودرو برمیگردد که بازار را بهم ریخته است. نرخ یک خودرو ۲۰۷ که در کارخانه ۲۶۵ میلیون تومان فاکتور میشود، در بازار ۷۳۰ میلیون تومان یعنی ۵۵۰۰ میلیون تومان بالاتر است. چرا؟ تنها دلیل این مسئله عدمتامین نیاز بازار است.

موتمنی درباره مشکل اصلی بازار خودرو کشور که نابسامانیهای آن را رقم زده، اظهار کرد: چالش بزرگ بازار خودرو ما محدودیت عرضه است که اگر این موضوع برطرف شود و افزایش عرضه داشته باشیم، این اماواگرها هم به پایان میرسد.

این فعال بازار خودرو در پاسخ به این پرسش که چرا عرضه و تقاضا در بازار خودرو این همه از هم فاصله گرفته که مشکلات این بخش را پیچیده کرده، گفت: در سال ۹۷ با اینکه واردات آزاد بود، حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو تولید و به بازار عرضه شد، اما بعد از آن در ۴ سال گذشته، سالی بیشتر از ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار خودرو تولید و به بازار عرضه نشده است. همین روند باعث شده تقاضای انباشته هر سال به سال بعد منتقل شود و فاصله بین عرضه و تقاضا بهشدت افزایش پیدا کند.

موتمنی با اشاره به اینکه بازار برای رها شدن از این آشفتگی نیاز به یک شوک دارد، ادامه داد: شوکی که میتوان به بازار خودرو وارد کرد تا بتوان آن را از وضعیت نابسامان کنونی نجات داد، فقط افزایش عرضه خودرو است. دولت میتواند برای مدت محدودی اجازه واردات خودروهای دستدوم با تعرفه پایین را نهتنها به شرکتهای حقوقی، بلکه به افراد حقیقی هم بدهد تا این التهابات در بازار خودرو فروکش و خودرو بهعنوان یک کالای مصرفی جایگاه خود را پیدا کند. اگر این واردات از برندهای خوشنام باشد حتی در مدت محدودی هم اجرایی شود، تا حد بسیار زیادی نیاز بازار را پاسخ خواهد داد.

به نفع تولیدکننده یا مصرفکننده؟

این فعال بازار خودرو در ادامه گفت: اینکه قیمت کارخانهای خودروها افزایش پیدا کرده، این به نفع تولیدکننده است، نه مصرفکننده. مصرفکننده واقعی از یک سو به خودرو نیاز دارد و از سوی دیگر، امکان خرید خودرو از کارخانه را بهدلیل محدودیت تولید ندارد؛ بنابراین مجبور میشود خودرو موردنیاز خود را از بازار تامین کند که قیمت بازار هم بسیار زیاد است و مصرفکننده قدرت خرید آن را ندارد. در کل باید بپذیریم که در چند سال گذشته نیاز بازار بهدرستی پاسخ داده نشده و باید یکجایی این نیاز بهدرستی سنجیده و برای همیشه این مشکل برطرف شود.

وی ادامه داد: چند سالی است وعده داده میشود که نیاز بازار خودرو را تامین خواهند کرد، اما در ادامه اینگونه نمیشود و شاهد همان مشکلات و چالشها در تقاضای انباشته و محدودیت عرضه خودرو هستیم. در حال حاضر هم شاهدیم که زیر یک میلیون خودرو تولید میشود و از سوی دیگر، خبر جدی از واردات خودرو نیست. خودروهای چینی مونتاژی با قیمتهای ۴۰ و ۸۰ هزار دلار در بازار عرضه میشود که با قیمت واقعی آنها فاصله زیادی دارد، این در حالی است که واردکننده فقط باید ۱۵ درصد سود ببرد، اما خودرو با چندین برابر قیمت به دست مصرفکننده میرسد و... همه این چالشها چند سالی است بازار خودرو ما را درگیر خود کرده و باید آنها را در نظر داشته باشیم و به تمام جوانب موضوع توجه کنیم تا در نهایت با تامین بازار خودرو، آرامش به این حوزه برگردد. اینکه در حال حاضر تعداد زیادی تقاضای خودرو دارند و در فراخوانهای ثبتنام شرکت میکنند و در صف خرید خودرو میایستند به فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار برمیگردد؛ یعنی برای استفاده شخصی نیست و بیشتر بهدنبال حاشیه سود ناشی از این فاصله قیمتی خودرو در کارخانه و بازار هستند. فروردین ۹۷ قیمت یک ۲۰۶ تیپ ۲ درب کارخانه ۳۳ تومان بود و در بازار با اختلاف کمی با ۳۴ میلیون تومان فروش میرفت. چه اتفاقی افتاد که این فاصله قیمتی در مدت کوتاهی بسیار زیاد شد؟ بهجرات میتوان گفت تمام اینها به محدودیت عرضه برمیگردد.

موتمنی با تاکید بر اینکه تنها با افزایش و مدیریت درست عرضه مشکل بازار حل میشود، اظهار کرد: به هر حال عرضه باید متناسب با تقاضا باشد و در کنار آن باید به مصرفکننده واقعی حق انتخاب داد. دادن شوک به بازار خودرو از طریق عرضه بسیار کمککننده خواهد بود. اگر عرضه به تقاضا نزدیک شود، بازار راه خود را پیدا خواهد کرد و قیمتها عقبنشینی میکنند. از این بازار همه طرفها از خریدار و تولیدکننده گرفته تا فروشنده و... همه ناراضی هستند؛ بنابراین باید مشکلات صنعت خودرو بهطور اساسی بررسی شود. واقعیت این است که حوزه خودرو نیاز به جراحی دارد تا چالشهایی که چند سالی است دامن بازار و صنعت خودرو را گرفته، پایان یابند.

آرامش بازار در گرو عرضه بیشتر

فریدون عطارد، فعال بازار خودرو نیز درباره وضعیت این بازار بعد از افزایش نرخ کارخانهای خودروها به صمت گفت: بهدلیل اینکه نرخ کارخانهای خودروها یکی دو سال بروزرسانی نشده بود، قیمتها در کارخانه فاصله زیادی با بازار داشت و در برخی خودروها به ۲ تا ۳ برابر میرسید و باید این فاصله کم میشد. با این حال، مشکل بازار خودرو ما قیمتگذاری نیست، بلکه کمبود عرضه است و اگر عرضه خودرو به بازار افزایش پیدا کند، در این صورت با نزدیک شدن نرخ کارخانهای خودروها به بازار بهطور قطع بازار به آرامش خواهد رسید. بعد از افزایش کارخانهای قیمت خودرو، بازار وضعیت بهنسبت آرامی دارد که تا حدودی متاثر از افزایش عرضه بوده است. این افزایش چشمگیر نبوده، با این حال تاثیرگذار بوده است.

عطارد درباره وضعیت عرضه و تقاضا اظهار کرد: باوجود اینکه بازار تقریبا وضعیت آرامی دارد، نسبت به زمانی که قیمتها بالاتر بود، خریدار در بازار کمتر شده است. البته این انتظار که نرخ خودرو در آینده باز هم افزایشی خواهد بود باعث شده خریداران هم در فروش خودرو تعلل کنند که این هم تا حدودی بر بازار تاثیرگذار است.

این فعال بازار خودرو درباره جو کلی حاکم بر بازار خودرو گفت: در کل پیشبینی وضعیت بازار خودرو هم برای خریدار و هم فروشنده، بالا رفتن نرخ خودرو است که خریدار برای اینکه مجبور نباشد در آینده خودرو موردنیاز خود را با نرخ بالاتر خریداری کند، بهدنبال خرید است و فروشنده به این امید که بتواند خودرو خود را با نرخ بیشتری به فروش برساند از فروختن منصرف میشود. این موارد بهویژه اگر عرضه محدود و نرخ ارز هم نوسان داشته و افزایشی باشد، دستبهدست میدهند و منجر به افزایشیتر شدن قیمتها در بازار میشوند.

وی ادامه داد: زمانی میتوانیم بگوییم بازار آرام و در یک وضعیت متعادل است که تناسب میان عرضه و تقاضا برقرار باشد و خریدار و فروشنده بدون نگرانی از افزایش ناگهانی و شدید قیمتها در زمان مناسب اقدام به خرید یا فروش خودرو موردنیاز خود کنند.

عطارد در پایان در پیشبینی خود از وضعیت هفتههای آینده بازار خودرو دارد، گفت: اگر نرخ ارز افزایشی نشود و قدری عرضه را حتی اگر بیشتر هم نکردند، منظمتر کنند، قیمتها تا حدودی ثابت خواهد ماند و در ادامه احتمال کاهشی شدن قیمتها در بازار خودرو وجود دارد. باز هم تاکید میکنم آرامش بازار در گرو عرضه بیشتر خودرو به بازار است.

آشفتگی ادامهدار

امیر حاجابوالحسن، فعال بازار خودرو نیز درباره وضعیت کلی بازار خودرو در روزهای گذشته به صمت گفت: قیمتها در بازار خودرو طی روزهای گذشته باز هم افزایشی بود و با وجود آن، همچنان در بازار خودرو خریدار داریم. تنها مشکلی که میتوان گفت چشمگیر است و نابسامانی در بازار خودرو را بهدنبال داشته، عدمعرضه خودرو است. متاسفانه باوجود آنچه وعده داده میشود، عرضه خودروهای داخلی و وارداتی به بازار براساس نیازی که در این بازار شاهد آن هستیم انجام نمیشود و همین موضوع بازار خودرو را با آشفتگی مداوم مواجه کرده است.

این فعال بازار خودرو در پاسخ به اینکه چگونه میتوان بازار را به وضعیت باثباتی رساند، اظهار کرد: بازار با حرف و دستور به شرایط باثبات نمیرسد و تنها عرضه خودرو از طریق خودروسازیها یا واردات است که میتواند تا حدودی آرامش را به این بازار برگرداند. معادله عرضه و تقاضا ساده است و باید عرضه متناسب یا نزدیک به تقاضا باشد تا شاهد آرامش بازار خودرو باشیم. امسال هم نام سال با تاکید بر وضعیت تولید انتخاب شده و انتظار این است که تولید افزایش داشته باشد و موانع در مسیر تولید در تمام بخشها، بهویژه خودرو برداشته شود. البته خیلی به اینکه تولید خودرو افزایش متناسب با نیاز بازار داشته باشد امید ندارم، اما عرضه است که میتواند راهکار کمککننده به بازار خودرو باشد.       

سخن پایانی

طی چند سال گذشته آنچه بر بازار خودرو ما حاکم شده از یک سو کاهش عرضه خودرو بوده و از سوی دیگر، افزایش تقاضا برای خرید باوجود افت قدرت خرید مردم. انتظار میرفت متولیان امر در چنین شرایطی، تدابیری بیندیشند تا باعث تقویت عرضه از یک سو و تضعیف تقاضا از سوی دیگر شود، اما شاهدیم که باوجود اجرای برنامهها و دستورالعملهای مختلف، نهتنها به این سمت نرفتهایم که حتی در مواردی باعث تشدید این دو مشکل بزرگ در بازار خودرو کشور شدهایم. در این میان بهوضوح مشخص است که قیمتگذاری دستوری باعث شده قدرت تولید در شرکتهای خودروساز کاهش پیدا کند و عطش مردم هم برای خرید یک خودرو به نرخ کارخانهای افزایش یابد. ممنوعیت واردات نیز سبب تضعیف عرضه به بازار شده است. با این حساب تصمیماتی که برای بازار خودرو اتخاذ شده غیرمنطقی تلقی میشوند و آسیبهای زیادی به صنعت خودرو ما تحمیل کردهاند. تمام این اماواگرها در حالی است که فعالان بازار که از نزدیک در جریان فرازوفرودهای آن هستند بهوضوح افزایش عرضه از طرق گوناگون را مهمترین راهکار برای کمک به بازار خودرو و بسامان شدن آن میدانند. حال این پرسش مطرح است که چرا باوجود اینکه راهکار مشخص است و شدنی، شاهد اقدام جدی برای پایان این آشفتگی نیستیم؟!

 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/4beod9