بومی‌سازی رمز ماندگاری یک صنعت
بروز محدودیت درروند تأمین گاز صنایع مهم‌ترین چالشی است که عملاً روند فعالیت در زنجیره فولاد را تحت تأثیر منفی قرار داده است. صنعت فولاد ایران در طول سال‌های گذشته توانسته در رتبه دهم فولادسازی دنیا قرار گیرد، اما این محدودیت‌ها اکنون به عاملی بحران‌زا برای صنعت فولاد کشور بدل شده است.
بهرام سبحانی، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد اظهار کرد: میزان تولید فولاد کشور در حال حاضر بالغ‌بر ۳۰ میلیون تن برآورد می‌شود. بدین ترتیب ایران درزمینه تولید فولاد جزو ۱۰ کشور اول دنیا قرار دارد. این درحالی است که ظرفیت تولید فولاد کشور برابر ۴۵ میلیون تن برآورد می‌شود. چنانچه ۹۰ درصد از این ظرفیت را محقق کنیم، کشور ما در رتبه پنجم یا ششم دنیا از منظر تولید فولاد قرار خواهد گرفت.
داخلی‌سازی را جدی بگیرید
سبحانی درعین‌حال به رتبه‌بندی‌های اخیر که ایران را هفتمین تولیدکننده فولاد اعلام کرده‌اند، اشاره کرد و گفت: این آمارها به‌صورت ماهانه ارائه می‌شود و اگر مجموع این آمارها را سالانه در نظر بگیریم، کشور ما مجدداً در رتبه دهم دنیا قرار خواهد گرفت.
به گزارش چیلان، رئیس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد گفت: در شرایطی که میزان تولید فولاد کشور به ۳۰ میلیون تن می‌رسد، نباید در تأمین نیازهای روزمره با مشکل و چالش روبرو شویم، بر همین اساس نیز باید در مسیر توسعه بومی‌سازی و داخلی‌سازی گام برداریم.
سبحانی ادامه داد: زمانی که صحبت از بومی‌سازی می‌کنیم، تصور برخی آن است که اگر هر آنچه در خارج از کشور وجود دارد را در داخل تولید کنیم بومی‌سازی انجام‌شده اما این روند را می‌توان تولید داخلی دانست که با بومی‌سازی متفاوت است.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم برای کالایی که به‌طور روزمره در زنجیره تولید مورداستفاده قرار دارد و دانش عظیمی پشت آن است، فرآیند داخلی‌سازی را محقق کنیم، بومی‌سازی محقق می‌شود.
سبحانی مواردی مانند هوش و خلاقیت را در کنار نیروی انسانی بزرگ‌ترین دارایی و سرمایه شرکت‌ها دانست و گفت: طی سال‌های گذشته در بخش‌های مختلف تلاش کرده‌ایم با اعتماد به تولیدکنندگان داخلی و دانش آنها زنجیره‌های وابستگی به خارج را قطع کنیم.
وی افزود: طی این سال‌ها شرکت‌های دانش‌بنیان بسیاری تلاش کردند برای تولید درزمینه محصولات موردنیاز گام بردارند اما بر سر راه این شرکت‌ها مشکلاتی وجود داشت که ازجمله آنها اعتماد نکردن شرکت‌های مصرف‌کننده بود. ما تلاش کردیم این شرکت‌ها را موردحمایت قرار دهیم و به آنها اعتماد کنیم. البته این را نیز قبول داریم که درروند تولید نمی‌توان ریسک کرد، اما یادمان باشد اگر زمانی فروشنده خارجی بخواهد ما را تحت‌فشار قرار دهد چنانچه جایگزین داخلی برای تولیدات وی نداشته باشیم با مشکلات عظیمی روبرو خواهیم شد.
سبحانی اظهار کرد: طی این سال‌ها و با به وجود آمدن شرایط بین‌المللی اخیر شاهد بودیم که در موارد متعدد خارجی‌ها حتی کالاهای کلیدی را به ما نمی‌دادند. اگر ما در سال‌های گذشته به تولید نمونه‌های بومی توجه نداشتیم قطعاً دچار مشکل می‌شدیم؛ به همین دلیل لازم است شرکت‌ها و به‌ویژه شرکت‌های بزرگ ما برای تست نمونه‌های تولیدشده در داخل کشور وقت و انرژی بگذارند تا در آینده دچار مشکل نشویم.
در میان اخبار
این تولیدکننده فولاد همچنین تصریح کرد: استفاده از نمونه‌های خارجی مشکلات متعددی دارد که ازجمله آنها می‌توان به نرخ گزاف، نبود برخی تضامین، طولانی شدن روند تحویل کالا و در موارد متعدد شرایط بد قرارداد اشاره کرد. ما تمام این مشکلات را در حوزه کاتالیست هم داشتیم، به‌عنوان‌مثال یکی از شرکت‌های هندی که محصولات و کاتالیست‌های آن در کشور ما مورداستفاده قرار می‌گرفت، موانع متعددی را در مسیر فعالیت این صنایع ایجاد کرد. اما زمانی که این محصولات در کشور ما بومی‌سازی شد، این شرکت هندی برای فروش کالا قیمت‌های پایین‌تری در نظر گرفت و شرایط قراردادهای خود را تغییر داد.
ریسک بومی‌سازی را بپذیرید
وی ادامه داد: زمانی که بحث بومی‌سازی مطرح می‌شود لازم است هر دو طرف انرژی بگذارند و به این نکته توجه داشته باشند که آنچه انجام می‌شود کار تحقیقاتی است که گاه ممکن است جواب دهد و در مواردی ممکن است به نتیجه هم نرسد. بااین‌وجود ما باید برای قطع کردن زنجیره وابستگی، اعتماد کرده و در این حوزه انرژی بگذاریم.
سبحانی خطاب به مدیران میانی مجموعه‌ها که معمولاً تهیه محصولات بومی‌سازی شده بر عهده آنهاست، گفت: لازم است کمی قدرت ریسک‌پذیری خود را افزایش دهید. واردات همیشه امن نیست و نمی‌توان برای چندصد دلار صرفه‌جویی ارزی ریسک تولید را قبول نکرد.
رئیس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد اظهار کرد: گاه برخی مدیران به حالت اعتراض می‌گویند که نمونه داخلی چند درصد گران‌تر از نمونه خارجی تمام می‌شود. اما حتی اگر گاهی هزینه تولیدات داخلی کمی بالاتر هم تمام شود ما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که اگر این شرکت‌ها از چرخه فعالیت و تولید حذف شوند خارجی‌ها چه رفتاری با ما خواهند داشت.
وی گفت: بعد از جنگ روسیه و اوکراین نوسانات نرخ شمش باعث شد که بسیاری از تولیدکنندگان دنیا از چرخه فعالیت خارج شوند. اگرچه بر اساس این اوضاع در ایران هم شرایط تولید ازنظر اقتصادی سخت‌تر شده اما درهرصورت ما در حال فعالیت هستیم که این موضوع تا حد زیادی به فعالیت شرکت‌هایی که در حوزه تولید داخلی نقش‌آفرینی می‌کنند گره‌خورده است. این شرکت‌ها هزینه تولید را برای ما به‌شدت کاهش داده‌اند و باعث شده‌اند ما در نوسانات بازاری که عددهای آن بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ دلار نوسان داشته، بتوانیم همچنان باقی بمانیم.
رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد همچنین متذکر شد: اگر زمانی سرمایه‌گذاران بابت فعالیت‌های خود به سود برسند این سود را برای توسعه کار استفاده خواهند کرد، پس جالب نیست که اگر زمانی سرمایه‌گذار سود می‌کند به وی فشار بیاوریم. این شرایط باعث خواهد شد که همه شرکت‌ها مانند ایران‌خودرو زیان شوند.
سخن پایانی
بر اساس سند توسعه کشور در افق ۱۴۰۴، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در این سال برنامه‌ریزی‌شده است. برای تحقق اهداف توسعه‌ای در صنعت فولاد نیازمند تأمین زیرساخت‌ها در حوزه‌های مختلف ازجمله در بخش حمل‌ونقل، انرژی و ... هستیم. اما در حال حاضر محدودیت انرژی به سدی بزرگ در مسیر فعالیت صنایع بدل شده است. در چنین شرایطی تحقق اهداف توسعه‌ای این صنعت ممکن و شدنی به نظر نمی‌رسد. بنابراین انتظار می‌رود گام‌های مثبتی در این بخش برداشته شود.
