مدیریت پسماند و چرخه انرژی، سیاستی است که در کشورهای توسعه‌یافته سابقه زیادی دارد، متاسفانه در کشور ما این جریان تنها تبدیل به علمی شد که در دانشگاه‌ها کمتر از آن صحبت می‌شود. به‌عبارت دیگر، تاکنون نتوانستیم استفاده چندان مهمی از آن در تولید انرژی کنیم و هیچ‌گاه بهره‌وری انرژی در استفاده از پسماندها مدنظر قرار داده نشد. در حالی که، کشورهای پیشرفته از همان ابتدای تولید پسماند و زباله‌ها آنها را وارد چرخه انرژی می‌کنند و در چرخه مصرف قرار می‌دهند. برای مثال، در شهر برلین با استفاده از زباله‌سوزهای عمومی، آب گرم شهر تامین می‌شود. در واقع، با زباله‌سوزی انرژی لازم برای آب گرم خانه‌ها و دیگر مراکز در شهر تولید می‌شود. از آنجایی که مصرف انرژی در کشوری نظیر آلمان هزینه زیادی دارد، چنین راهکارهایی به‌شدت مورداستقبال قرار گرفته است. در قانون دوم مدیریت پسماندها مشخص شده که مدیریت اجرایی کلیه پسماندها در محدوده شهرها جز پسماندهای صنعتی و ویژه، برعهده شهرداری‌ها است و خارج از محدوده شهر، برعهده بهیاری‌ها و خارج از محدوده بهیاری‌ها، برعهده بخشداری‌ها است و مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه هم برعهده تولیدکننده است. بنابراین، متولیان این امر در زمینه مدیریت پسماند مشخص شده‌اند. در بخش کلان، سازمان حفاظت محیط‌زیست به‌عنوان یک دستگاه نظارتی نقش مهمی برعهده دارد. براساس قانون مدیریت پسماندها، همه سازمان‌ها و نهادها در این امر مکلف شده‌اند. بنابراین، برای مدیریت پسماند و جلوگیری از آثار زیانبار آن، مقررات و معیارهایی در این قانون پیش‌بینی شده است که چه اشخاص حقیقی و چه اشخاص حقوقی مکلف هستند که این قانون را رعایت کنند و همه دستگاه‌ها را مکلف به این امر کرده است که افزون بر کاهش میزان تولید پسماند، کالاهایی را تولید کنند که بازیافت آنها آسان‌تر است و از تولید مصنوعاتی که مخرب محیط‌زیست هستند، جلوگیری کنند یا به‌حداقل برسانند. در کل، وقتی صحبت از مدیریت اجرایی پسماندها می‌شود، به‌عبارتی، از یک کار مشارکتی سخن می‌گوییم که مراحلی از جمله تولید، نگهداری، حمل‌ونقل، پردازش و فعل و انفعالاتی را که مربوط به بازیافت و بی‌خطرسازی آنها است، شامل می‌شود.

در مراحل یادشده، فناوری و دانش‌بنیان‌ها نقش مستقیم و مهمی دارند و متاسفانه آن‌گونه که باید و شاید بهره‌گیری جدی از آنها نشده است. در واقع، هنوز نتوانستیم هم به‌لحاظ نرم‌افزاری و هم در بخش سخت‌افزاری استفاده موثر از دانش‌بنیان‌ها و فناوران کنیم. بخشی از مدیریت پسماند هم، مربوط به مسئولیت‌های اجتماعی و همگانی و شامل عموم و مربوط به پسماندهای خانگی و شهری می‌شود. این بخش، نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش در مقیاسی وسیع است که کمابیش دانش‌بنیان‌ها در این عرصه هم می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند. مدیریت پسماندهای خانگی و اداری در مرحله روبنایی این چرخه قرار دارد؛ متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم آحاد جامعه را فرابخوانیم و زیرساخت‌ها را برای مشارکت حداکثری مردم فراهم کنیم. تولیدات دانش‌بنیان‌ها در مدیریت چرخه پسماند می‌توانند به مرحله بومی‌سازی هم برسند. در بخش عملیاتی متناسب با نوع پسماند، باید فناوری مناسب با آن را استفاده کرد، برای مثال، اگر پسماندی نیاز به سوزانده شدن یا دفن و بازیافت و دیگر اقدامات دارد، لازم است، ببینیم از چه دستاوردی می‌توان، در این زمینه بهره گرفت. ابتدا پسماندها باید به‌درستی جمع‌آوری شوند و در محل‌های مناسب که توانمندی‌های لازم را دارند، مدیریت دقیق انجام بگیرد. همان‌گونه که اشاره شد، در این فرآیند نقش بی‌بدیل فناوری‌های نو و فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار حائزاهمیت و موثر است. باتوجه به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان ثابت کردند که در بخش‌هایی نظیر نانوفناوری، کشاورزی و ... می‌توانند نقش موثری داشته باشند، می‌توانیم با اعتماد هرچه بیشتر مدیریت پسماندها را به آنها بسپاریم. خوشبختانه کشور ما توانایی‌های بسیار زیادی در ایجاد فناوری‌های گوناگون به‌ویژه در زمینه محیط‌زیست و مدیریت پسماند دارد. پژوهشکده‌هایی نظیر صنعت نفت که توانسته است با فناوری پلاسما به امحای زباله بپردازد، یکی از این نمونه‌ها است، اما امروزه باید از این فناوری‌ها به‌صورت هرچه فراگیرتر در مقیاسی بالا بهره بگیریم.