بهجای بنزین، خودرو وارد کنیم
مرتضی بهروزیفرد-کارشناس انرژی
در حالیکه با ناترازی بنزین در کشور روبهرو هستیم باید هر چه سریعتر راهکارهایی را در این راستا دنبال کنیم تا بیش از این دچار آسیب نشویم. ازاینرو نیاز است سیاستهای جدی در زمینه توسعه واردات خودرو بهجای بنزین در راستای حل مشکل ناترازی بنزین در پیش بگیریم. این یک واقعیت است که بستن درهای واردات در هر صنعتی باعث بیکیفیت شدن تولیدات آن صنعت خواهد شد، زیرا بازار رقابتی نیست و در نتیجه انگیزهای برای بهبود کیفیت محصولات برای تولیدکنندگان باقی نمیگذاریم. در این شرایط، یک بازار انحصاری در دسترس تولیدکنندگان قرار دارد و براساس آن نیازی نمیبینند خودشان را به تکنولوژیهای روز جهان مجهز کنند و کیفیت تولیداتشان را ارتقا بخشند. متاسفانه نقطه آغاز ناترازی بنزین نیز از انحصار ایجادشده در بخش خودرو است و حالا با اینرویکرد ناکارآمد، به واردات بنزین و بحران ناترازی بنزین رسیدیم.تردد خودروهای پرمصرف و بیکیفیت داخلی از مهمترین عوامل افزایش مصرف بنزین در کشور بهشمار میروند. این خودروها علاوه بر اینکه مصرف بنزین را بالا میبرند و بر مشکلات ناشی از کمبود سوخت میافزایند، در زمینه ایجاد آلایندگی نیز برای کشور دردسرساز شدهاند. واقعیت این است که واردات بنزین برای کشور عدمالنفع بالایی دارد و به لحاظ اقتصادی به معنای یک زیان اقتصادی تمام و کمال است، زیرا از یک سو نفت را به صورت یک ماده خام صادر میکنیم که از اینجا عدمالنفعی داریم و در مقابل، بنزین را بهعنوان یک فرآورده نفتی وارد میکنیم و به صورت مضاعف متحمل ضرر میشویم و باید بابت آن هزینه قابلتوجهی بپردازیم.
در این میان، یکی از مهمترین عواملی که منجر به عرضه خودروهای پرمصرف و بیکیفیت شده و بهوضوح مشخص است، فشل بودن صنعت خودرو کشور است. شکی نیست که تولید خودروهای بیکیفیت و پرمصرف از جمله عوامل پررنگی است که باعث شده مصرف بسیار بالای بنزین و بهتبع آن بحران ناترازی بنزین را در کشور شاهد باشیم. این امر مشکلات اساسی برای ما به وجود آورده و علاوه بر ایجاد مشکلاتی در حوزه سلامت و زیستمحیطی همانطور که اشاره شد به ناترازی بنزین نیز دامن زده و ضرر اقتصادی بالایی را به کشور تحمیل کرده است.
متاسفانه شاهد هستیم که برخی افراد بهدلیل منافع شخصی جلوی واردات خودرو را گرفته و از این طریق نیز بر وخامت اوضاع اضافه کردهاند. عدمواردات خودرو باعث شده تولیدکنندگان انگیزهای برای افزایش کیفیت خودروهایشان نداشته باشند. از سوی دیگر، در فضایی که امکان دسترسی به خودروهای خارجی با کیفیت و کممصرف وجود ندارد، مردم مجبور هستند از خودروهای داخلی و پرمصرف استفاده کنند. در این میان، تکنولوژی تولید خودرو در کشور ما بسیار قدیمی است، در این بخش بهروز نیستیم و پا بهپای صنعت خودرو جهان پیشرفت نکردهایم. این شرایط به افزایش مصرف بنزین و ناترازی دامن زده است.در واقع ما تمام راهها را برای بالا بردن سطح کیفی خودروهای مصرفی کشور بستهایم؛ نه اجازه دادهایم خودروسازان خوبی وارد کشور شوند، نه اجازه واردات خودرو را میدهیم و نه شرایطی ایجاد کردهایم که خودروسازان داخلی خودشان را بهروز کنند. تمامی این روندها به شرایطی که در حال حاضر شاهد آن هستیم، منجر شده است. بهنحویکه مجبوریم سالانه مبالغ چند میلیارد دلاری برای واردات بنزین هزینه کنیم و در حوزه سلامت و محیطزیست نیز تاوان بالایی بپردازیم.
نیاز است سیاستهای جدی توسعه واردات خودرو بهجای بنزین در راستای حل مشکل ناترازی بنزین در پیش بگیریم. این یک واقعیت است که بستن درهای واردات در هر صنعتی باعث بیکیفیت شدن تولیدات آن خواهد شد، زیرا انگیزهای برای بهبود کیفیت محصولات برای تولیدکنندگان باقی نمیگذاریم. در این شرایط، یک بازار انحصاری در دسترس تولیدکنندگان است و نیازی نمیبینند خودشان را به تکنولوژیهای روز جهان مجهز کنند و ناترازی بنزین نیز از همین انحصار ایجادشده در بخش خودرو شروع شده است و حالا با این ناکارآمدی، به واردات و ناترازی بنزین رسیدیم.در نهایت اینکه باید با برنامهریزی مشخص، اجازه واردات را در صنایع گوناگون از جمله خودروسازی بدهیم. حتی اجازه دهیم اشخاص وارد این حوزه شوند و واردات داشته باشند. تنها از این طریق است که میتوانیم صنعت خودرو کشور را به سمت استفاده از فناوریهای روز جهان سوق دهیم.