حرکت روی خط استاندارد
نوید نیکنیا فعال حوزه دانشبنیان
بی شک اکوسیستم صنعت و معدن کشور برای ایستایی در برابر تحریم ها و گرداندن چرخ خود، نیازمند تولیدات دانش بنیان ها هستند. بسیاری از دولتمردان در مناصب وزارتی و اجرایی معتقدند صاحبان صنایع در کشور ما نیازمند دانش بنیان ها و فناوری های نوینی هستند که حاصل فعالیت آنهاست؛ بنابراین بیش از پیش باید برای شرکت های دانش بنیانی که در راستای رفع تحریم ها گام برمی دارند، اعتبار قائل شویم و محصولات آنها را در صدر انتخاب های مان قرار دهیم. این روند، کمک شایانی به ذخایر ارزی کشور برای جلوگیری از ارزبری می کند و حتی با مدیریت درست می تواند منجر به ارزآوری شود.
کارشناسان همچنین معتقدند حرکت روی خط استاندارد و به روز بودن، جزو مولفه های اصلی اعتمادسازی صاحبان صنایع از سوی صاحبان دانش بنیان هاست و تا زمانی که به شرکت های دانش بنیان فرصت عمل داده نشود، خوداتکایی به تولیدات برآمده از این شرکت ها حاصل نمی شود. گفتنی است عمر توجه شرکت های صنعتی به نرم افزارهای نوین و شرکت های دانش بنیان در این حوزه به 2 سال هم نمی رسد. سیستم اطلاعات جغرافیایی با تلفیق واقعیت افزوده چه در اکتشاف و چه در بهره برداری، امکانات بسیار مفیدی به معدنکاران و صنایع معدنی می دهد. در واقع برای اینکه مطالعات شان جامه عمل بپوشد از gis استفاده می کنند که براساس تصاویر ماهواره ای و نقشه های موجود است، همچنین در بخش اجرا در بخش داده های عملی هم از gis استفاده می شود.
چند سالی است شرکت های معدنی بسیاری به استفاده از واقعیت افزوده روآورده اند تا نقشه های سه بعدی معدنی برای کارشناسان و مدیرانی که در دفاتر نشسته اند، قابل لمس باشد. در کل همکاری با شرکت های نرم افزاری در بخش صنعت و معدن می تواند به صرفه جویی قابل ملاحظه ای در زمان بینجامد، چراکه بسیاری از امور با استفاده از فناوری های جدید انجام می شود و امروزه راهی جز روآوردن به این نرم افزارها نیست و از سویی هم، چون منابع و معادن و تجهیزات هم ارزشمند می شوند و نرخ بالایی پیدا می کنند؛ بنابراین باید حداکثر بازدهی را داشته باشند.
همان گونه که گفته شد، مدت زمان طولانی نیست که شرکت های تولیدی صنعتی و معدنی در تلاش هستند از شرکت های دانش بنیان برای رفع نیازهای خود بهره بگیرند، اما این بهره گیری در بخش نرم افزارها چندان در اولویت شان نیست. در واقع اگر مدیری علاقه مند باشد با این شرکت همکاری کند، در تلاش برای همکاری با این شرکت ها برمی آید. باتوجه به شرایط مدیریتی و اقتصادی شرکت های دانش بنیان و نوآور بودن آن، که فارغ از روش های سنتی است، بزرگ ترین چالشی که در این زمینه با آن مواجه می شوند، زمان طولانی راه اندازی یک فناوری جدید در صنایع بالادستی است. از آنجایی که شرکت های بزرگ صنعتی با روش های سنتی اداره می شوند، زمان زیادی را از دست می دهند و از سویی هم، چون تولیدات نرم افزاری را باید در یک بازه زمانی مشخص مورداستفاده و بهره برداری قرار داد، این طرح ها در مدت زمان طولانی کارآیی و جذابیت خود را از دست می دهند.
در این میان، الزامات مالی زیادی وجود دارد؛ بنابراین شرکت های دانش بنیان ترجیح می دهند همکاری مستقیم با بخش صنعت و معدن نداشته باشند، اما این روال در شرکت هایی که در بخش های سخت افزاری مانند تولید و تجهیزات فعالیت می کنند، وجود ندارد و این امر به تحریم ها و رفع نیاز موجود در شرایط داخلی برمی گردد. به همین دلیل وابستگی خارج از کشور تا حد زیادی کم شده است. شرکت های بزرگ صنعتی در بسیاری از کشورهای پیشرفته با آغوش باز از دستاوردها و نوآوری های جدید در بحث نرم افزارها استقبال می کنند، اما روالی که در ایران وجود دارد، این است که اگر روش سنتی در شرکت های مادر جواب بدهد و نیازشان را برطرف کند، تلاشی برای جایگزینی آن با روش های نو نمی کنند، چراکه هنوز نیاز به نوآوری و فناوری در صنعت و معدن کشور احساس نشده است. باید گفت بیشتر شرکت های صنعتی و معدنی در بخش بهره گیری از نوآوری هنوز در مراحل اولیه قرار دارند و ۴ تا ۵ سال از آن چیزی که در دنیا می گذرد، عقب هستند. دستاوردها و نوآوری های نرم افزاری شرکت های دانش بنیان بیشتر در نمایشگاه ها و رویدادهای نمایشگاهی معرفی می شوند و هنوز چندان مورداستقبال شرکت های صنعتی قرار نگرفته اند. همچنین باید گفت زیرساخت های حوزه معدن توجه چندانی به فناوری های نوین ندارند، اما در حوزه برق چنین روالی نیست، چراکه ناچار بوده اند به فناوری های جدید روی بیاورند، به همین دلیل بیشتر کنتورها دیجیتالی است، اما هنوز در بخش آب و گاز مصرفی از کنتورهای قدیمی استفاده می شود.