مطبوعات در منگنه اقتصادی هستند
احمد سمیعی-مدیرمسئول نشریه چاپ و نشر
در سالهای اخیر چالشهای فراوانی مطبوعات کشور را با مشکل روبهرو کرده که یکی از آنها مشکل ارسال است. اگرچه در ابتدا ارسال مطبوعات برای حمایت از حوزه فرهنگ رایگان بود اما این رویه در طول سالیان، دستخوش تغییراتی شده و امروز به شکلی درآمده که خود بهعنوان مانعی برای اعتلای فرهنگ در کشور عمل میکند.
در دورههای بعد از انقلاب، بهدلیل اهمیت موضوع جراید، دولتمردان برای ارسال مطبوعات، سرویسی را بهنام سرویس مطبوع راهاندازی کردند. این سرویس برای حمایت از مطبوعات و انتشارات بود که عنوان و شرایط آن همچنان در فهرست سرویسهای اداره پست وجود دارد. سرویس مطبوع در این فهرست به دو شکل عادی و سفارشی وجود دارد که هزینه آن نیز بر اساس وزن و مسافت ارسالی تعیین میشود و هزینههای به مراتب کمتری را نسبت به مرسولات دیگر دارد و طبیعی است که شرایط مطلوبی را برای کاهش هزینههای ارسال مطبوعات کشور ایجاد میکند.
از چند سال پیش با وجود اینکه از نظر قانونی همچنان اداره پست باید خدمات مربوط به سرویس مطبوع را ارائه میداد، دفاتر پستی عملا از دریافت محصولات مطبوعاتی برای پست عادی این سرویس خودداری و به اجبار مطبوعات را برای استفاده از شکل سفارشی سرویس مطبوع هدایت کردند. البته این محدودیتها تا همین حد باقی نماند و این روند به همین شکل ادامه داشت؛ تا جایی که امروز دیگر دفاتر پستی با این توجیه که این سرویس صرفه اقتصادی ندارد، از پذیرفتن مطبوعات در سرویس مطبوع پیشتاز نیز خودداری میکنند. به همین دلیل در حالحاضر در تهران کلا دو یا سه دفتر پستی همچنان به ارائه این سرویس میپردازند و ظاهرا حتی از امتیاز دفاتر پستس پذیرنده کالا با این سرویس کم میشود.
امروز اداره پست اعلام میکند مطبوعات را باید با پست پیشتاز ارسال کنیم که جزو سریس مطبوع نیز نیست. در نتیجه درحالحاضر مطبوعات کشور اگر تا دیروز یک بسته یک کیلوگرمی را با نرخ ۶۰۰۰ تومان ارسال میکردند، امروز باید برای ارسال همان بسته باید ۱۲۰۰۰ تومان هزینه کنند. این در حالی است که از نظر قانونی اداره پست حق حذف این سرویس پستی برای مطبوعات را ندارد و درواقع این کار را به صورت غیرقانونی انجام میدهد. سرویس مطبوع برای نشریات بر اساس قانون همچنان باید ارائه خدمت داشته باشد اما بنا به منافع اقتصادی خود از این کار سر باز میزند.
امروز مطبوعات کشور از هیچ جهت مورد حمایت قرار نمیگیرند و اگر ما در زمینه ارسال این محصولات نیز با چنین مشکلاتی مواجه باشیم، نخواهیم توانست از پس مخارج و هزینههای موجود برآییم و پس از مدتی زیاندهی مطبوعات کشور بهویژه در بخش خصوصی یکی پس از دیگری محکوم به تعطیلی هستند.
در حالحاضر در هر یک از نشریات کشور تعداد زیادی نویسنده و روزنامهنگار مشغول فعالیت هستند که با تعطیلی یا تعدیل نیرو به جمع افراد جویای کار اضافه میشوند. در شرایطی که کشور به روزنامهنگاران و خبرنگاران متعهد نیاز دارد، بیتوجهی مسئولان و دستاندرکاران، میتواند به یک بحران جدی و حتی مهاجرت فعالان این حوزه از کشور بینجامد.
در مطبوعات کشور، افراد فرهیختهای حضور دارند که امروز باید مورد حمایت قرار گیرند اما متاسفانه هر روز شاهد برخوردهای غیرمسئولانه با این قشر هستیم. با این وضعیت، بیتوجهی به مطبوعات و فعالان رسانهای، دیگر نیازی به تحریمها و تهدیدهای امریکا و کشورهای دیگر نیست.
در هر حال اعتلای فرهنگ و بهویژه رسانههای مکتوب، حائز هزینه هایی است که در کشورهای دیگر دولتها به آن توجه ویژه دارند اما در کشور ما این موضوع در جایگاه خود مورد بررسی قرار نمیگیرد. به این ترتیب ما در سالهای آینده شاید در حوزه مطبوعات شاهد معضلات جدی و جبرانناپذیری باشیم.