در پروژه مسکن با چین چندچندیم
در روزهای گذشته موضوع حضور چین در پروژه‌های مسکن ایران بسیار خبرساز شد. این خبر که در ابتدا از قول یکی از نمایندگان مجلس مطرح شده بود، در مرحله بعد توسط معاون وزیر راه و شهرسازی به‌شکلی دیگر تایید شد و وی موضوع مذاکره با نمایندگان چینی را به واردات فناوری محدود دانست.
در ادامه این موضوع مطرح شد که فناوری چین قرار است به کاهش ۳۰ درصدی نرخ تمام‌شده مسکن در ایران منجر شود. البته این تنها اعلام آمادگی چینی‌ها برای حضور در بازار مسکن ایران نبوده است. ۵ سال قبل هم در جریان برگزاری یکی از نمایشگاه‌ها ۵۷ شرکت خارجی در ایران حضور یافتند که ۴۰ شرکت از چین بودند. در آن دوره غرفه‌داران چینی تمایل خود را برای حضور در بازار پسابرجامی مسکن ایران اعلام کردند اما به‌دلایلی مانند رکود ساخت‌وساز در ایران و تحریم‌ها این مسئله محقق نشد.
اکنون باید دید نظر فعالان و کارشناسان حوزه مسکن در این باره چیست و آنها احتمال حضور چینی‌ها در پروژه‌های مسکن کشور را چگونه ارزیابی می‌کنند؛ با گزارش صمت در این باره همراه باشید:
صمتمحمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی پس از تایید و تکذیب‌های مجلسی‌ها درباره حضور چین در پروژه‌های مسکن کشور، در زمینه مشارکت این کشور در ساخت واحدهای طرح ملی مسکن، گفت: مذاکراتی که با کشور چین و سایر کشورها انجام شده در حوزه ساخت نیست، بلکه مذاکره با چینی‌ها به‌منظور ورود فناوریهای جدید ساخت است که منطبق با معماری و هویتی که در ایران وجود دارد، بتوانیم سرعت، کیفیت و نرخ تمام‌شده را مدیریت کنیم که این بسیار موثر است.
به گزارش ایسنا وی در این باره توضیح داد: هم‌اکنون در ساخت‌وسازهای سنتی بین یک سال و نیم تا ۲ سال طول می‌کشد تا یک واحد مسکونی احداث شود اما چنانچه صنعتی‌سازی رواج پیدا کند، در یک سال این کار قابل انجام است که حدود ۳۵ درصد هزینه کمتری خواهد داشت و کیفیت آن نیز متفاوت از ساخت‌وساز سنتی است.
ما می‌توانیم
محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اخبار منتشر شده پیرامون ساخت مسکن در داخل با کمک چینی‌ها، بیان کرد: ما به‌طور جدی با این موضوع مخالفیم، زیرا همه ظرفیت‌های لازم برای ساخت حداقل سالانه یک میلیون واحد مسکونی در داخل کشور فراهم است. شرکت‌های داخلی از ظرفیت و شایستگی لازم در حوزه ساخت مسکن برخوردارند و ما ظرفیت لازم را در داخل کشور دارا هستیم.
صمتوی در ادامه اظهار کرد: ما بیش از ۵۰۰ هزار مهندس ساختمانی در داخل کشور داریم و از نظر مصالح ساختمانی نیز نیاز داخل را تامین می‌کنیم. هیچ دلیلی وجود ندارد که ما بخواهیم شرکت‌های خارجی را بیاوریم تا در داخل مسکن بسازند. به اتفاق آرا نظر اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های داخلی برای ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ما امروز حتی این قابلیت را داریم که برای کشورهای همسایه ساختمان‌سازی انجام دهیم. ما صادرات خدمات فنی-مهندسی به کشورهای همسایه را دنبال می‌کنیم تا زمینه حضور شرکت‌های داخلی در کشورهای همسایه مهیا شود. وی در ادامه تاکید کرد: ما در داخل کشور توانایی و ظرفیت لازم برای ساخت مسکن را داریم و به‌راحتی می‌توانیم سالانه یک میلیون واحد مسکونی تولید کنیم و هیچ لزومی برای حضور شرکت‌های خارجی وجود ندارد.
خیانت نکنیم
مجتبی بیگدلی، رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن در این باره در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: اگر ورود چینی‌ها به پروژه‌های مسکن کشور تایید و عملی شود، یک خیانت بزرگ به کشور صورت می‌گیرد و باید از تحقق آن جلوگیری کرد. وی درباره این موضوع توضیح داد: پس از ۸ سال توقف پروژه‌های ساخت‌وساز و باوجود این همه ظرفیت فعال در این حوزه، وزارت راه و شهرسازی قصد دارد این کار را با ارزان‌فروشی نفت به چینی‌ها واگذار کند، در حالی که در این مدت باید برنامه‌های ساخت واحدهای مسکونی وعده داده شده ارائه می‌شد و انبوه‌سازان داخلی به فعالیت در این زمینه می‌پرداختند.
بیگدلی در این زمینه تاکید کرد: برنامه‌هایی که وزیر راه و شهرسازی با اتکا به آنها از نمایندگان مجلس رای اعتماد گرفت، برمبنای ساخت واحدهای مسکونی بود که باتوجه به آن وعده‌ها باید روزانه حدود ۳هزار واحد مسکونی در کشور ساخته می‌شد، اما تا امروز هیچ فعالیتی در این زمینه انجام نشده و عملکرد وزارتخانه در این زمینه صفر بوده است.
وی درباره این موضوع که اعلام‌شده همکاری چین و ایران در حد واردات فناوری است نیز یادآور شد: ما سال‌هاست فریاد می‌زنیم که باید فناوری ساخت روزآمد را وارد کشور کنیم و اگر چنین قصدی وجود داشته باشد خوب است، اما به‌نظر نمی‌رسد حضور چینی‌ها به همین موضوع ختم شود؛ ضمن اینکه برای واردات فناوری کشورهای صاحب‌سبک‌تری وجود دارند که می‌توان از دانش و تجربه آنها بهره گرفت.
بیگدلی در پایان با اشاره به سابقه همکاری‌های ایران و چین در حوزه‌های مختلف گفت: چینی‌ها پیش از این در پروژه‌های پتروشیمی سابقه خوبی از خود به‌جا نگذاشتند و در پروژه تهران-شمال نیز همچنان با آنها در کشمکش هستیم؛ بنابراین سهیم کردن آنها در چنین پروژه عظیمی نمی‌تواند منطقی و معقول باشد.
نیاز به فناوری داریم
صمتایرج رهبر، کارشناس مسکن و نایب‌رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران نیز در گفت‌وگو با صمت درباره حضور و همکاری چین در پروژه‌های مسکن کشور اظهار کرد: هنوز جزییات چنین توافقی بین ایران و چین مشخص نیست و ما به‌عنوان فعالان حوزه مسکن از نحوه این همکاری اطلاع نداریم؛ بنابراین اظهارنظر در این زمینه بسیار دشوار است.
رهبر در این باره خاطرنشان کرد: اگر مبنای همکاری سپردن پروژه‌های تولید مسکن به چینی‌ها باشد، هیچ منفعتی در این کار برای ایران نخواهد بود، زیرا ما با این اقدام علاوه بر خروج سرمایه با تعداد بیشماری از نیروهای متخصص در حوزه مسکن مواجه خواهیم بود که دولت در برابر اشتغال آنها نیز مسئول است.
وی با اشاره به لزوم ورود فناوریهای حوزه مسکن به کشور نیز خاطرنشان کرد: اگر موضوع فعالیت نمایندگان چینی در ایران منتهی به ورود تجهیزات و فناوری شود، در صورتی که این فناوری‌‌ها منطبق بر فناوریهای روز باشد، می‌تواند برای کشور قابل قبول باشد. رهبر در این زمینه گفت: ما درحال‌حاضر در فناوریهای ساخت نیازمند نوآوری هستیم تا در سه جنبه زمان ساخت، هزینه و داوم سازه‌ها به حد مطلوبی برسیم که اگر این نیاز از طریق شرکت‌های چینی برطرف شود، می‌تواند جزو برنامه‌های عمرانی کشور قرار گیرد.
سخن پایانی...
باتوجه به وجود ۵۰۰ هزار مهندس و توان علمی نیروهای داخلی که همواره در اظهارنظرهای مختلف به آن اشاره شده، این پرسش ایجاد می‌شود که آیا واقعا حضور چینی‌ها در کشور و پروژه‌های عظیم عمرانی می‌تواند به نفع کشور باشد یا این کار صرفا برای مبادلات تجاری شبه‌تهاتری در مقابل فروش نفت ایران به این کشور انجام می‌شود. گرچه برخی معتقدند ورود چین به صنعت ساختمان ایران مزایایی همچون ورود فناوری و ابزار پیشرفته، ورود سرمایه، امکان تهاتر پول نفت، ایجاد رقابت در بخش ساختمان و افزایش اشتغال کارگران ایرانی را در پی خواهد داشت اما باید دید آیا این همکاری به اندازه‌ای که نفع اقتصاد بزرگ‌ترین شریک تجاری کشور را به‌دنبال دارد، به نفع اقتصاد، اشتغالزایی، روزآمدسازی فناوری و به نتیجه رسیدن طرح مسکن ایران نیز خواهد بود؟!
