توزیع بلیت دست دلال است!
از هفته گذشته زمزمه‌های افزایش خودسرانه نرخ بلیت هواپیما با مشارکت چند شرکت هواپیمایی آغاز شد و حالا با گذشت یک هفته از بلیت فروشی با قیمت‌های جدید، اغلب مسیرهای پروازی با افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی ارائه می‌شود.
این شرایط وقتی پیچیده تر می شود که «چارترکنندگان» که از قبل بسیاری از صندلی های پروازی را از ایرلاین ها خریداری کرده اند با سوءاستفاده از بازار فروش شب عید، مسافران نوروزی را مجبور می کنند برای رسیدن به مقصد روی بلیت هواپیما یک شب اقامت اجباری نیز بردارند و از ارائه تکی بلیت سفر خودداری می کنند. مسافران نوروزی در مسیرهای مشهد، کیش، بندرعباس، اهواز، شیراز و بسیاری از شهرهای دیگر در تماس تلفنی با ایرنا از اینکه نمی توانند برای حضور پیش خانواده در شب سال تحویل بلیت هواپیما خریداری کنند، گلایه دارند و می گویند: بلیت هواپیما پیدا نمی شود و فقط با قبول یک شب اقامت اجباری می توانیم در محدوده قیمتی ۳ تا ۶ میلیون تومان بلیت را فقط برای یک مسیر پروازی پیدا کنیم.
گشتی در سایت های فروش بلیت پروازها حاکی از خبرهایی است که نشان از سو استفاده برخی از ایرلاین ها و آژانس های هوایی دارد. به عنوان نمونه روز یکشنبه ۱۴ اسفند پرواز تهران- مشهد هواپیمایی ساها به علاوه یک شب اقامت اجباری روی بلیت برای روز (شنبه ۲۷ اسفند) به رقم ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به فروش می رسد. در مسیر تهران- کیش نیز بلیت هواپیمای شرکت هواپیمایی کیش برای یک نفر با یک شب اقامت اجباری به مبلغ بیش از ۵ میلیون تومان به فروش می رسد، اما چارترکنندگان چه کسانی هستند که برنامه سفر مردم را با قیمت های کلان تحت تاثیر قرار می دهند.
چارترکنندگان چه گروهی هستند؟
چارترکنندگان چه کسانی هستند؟ آیا چارترکنندگان آژانس های مسافری هستند؟ بررسی های خبرنگار ایرنا از مجموع قراردادهای بین شرکت های هواپیمایی و چارترکنندگان نشان می دهد که خریداران بزرگ مسیرهای پروازی پرتقاضا، نه صرفاً آژانس های مسافری که صاحبان هتل های بزرگ در شهرهای توریستی هستند که اقدام به چارترِ مسیرهای پرتقاضا می کنند. در مقابل آژانس ها برای چارترکنندگان بلیت ها را به فروش می رسانند. خبرگزاری ایرنا در گزارشی آورده؛ تخلفات چارترکنندگان به نام ایرلاین ها تمام و در دعوای ایرلاین و چارترکننده حقوق مسافر تضعیف می شود و حتی مردم مجبور به خرید بلیت با چند برابر نرخ مصوب سازمان هواپیمایی از دست چارترکننده هستند؛ اما چرا این وضعیت تداوم دارد؟
شرکت های هواپیمایی بلیت ها را با نرخ مصوب به چارترکننده در همان ابتدای سال به فروش می رسانند، اما این واسطه و سرمایه دار بزرگ که از قضا زورش به قیمت گذاری در بازار هم می رسد، با توجه به ایام پیکِ سفر نرخ ها را خارج از سقف قیمتی و حتی بالاتر هم به فروش می رساند، نمونه آن را در فروش بلیت عتبات در آستانه روز عرفه در تیرماه امسال شاهد بودیم. در حالی که نرخ مصوب بلیت تهران- نجف ۶ میلیون تومان بود؛ اما تا ۱۵ میلیون تومان به فروش رفت. یک فعال در صنعت هوایی پیش تر به ایرنا گفته بود سیکل بسته مشکل «تامین نقدینگی» در شرکت های هواپیمایی باعث شده تا بازار به دست چارترکننده ها بیفتند و «عمده خری» بلیت هواپیما توسط آژانس های بزرگ و توزیع آن در بین سایر آژانس های هواپیمایی انجام شود.
وی درباره اینکه چرا شرکت های هواپیمایی با وجود علم بر تخلفات ایرلاین ها، بلیت های خود را پیش به چارترکنندگان یا خریداران عمده بلیت هواپیما می فروشند، گفته بود: از آنجایی که ایرلاین ها همه زیان ده بوده و سرمایه در گردش ندارند، مجبور به فروش بلیت های خود قبل از انجام پروازها هستند. به گفته این فعال صنعت هوایی، ایرلاین ها به صورت یکجا پرواز خود را به چارترکننده می فروشیم و بسته به نوع و فصل فروش مبلغی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد تومان را یکجا دریافت می کنند تا بتوانند از پس هزینه های اورهال هواپیما برآمده یا مخارج شرکت را پرداخت کنند.
چارترکنندگان نرخ بلیت پروازها را افزایش دادند
دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی با بیان اینکه هیچ ایرلاینی نرخ بلیت پروازها را افزایش نداده است، گفت: نرخ بلیت هواپیما توسط شبکه توزیع و فروش که چارتر کنندگان، دلالان و واسطه ها هستند افزایش پیدا کرده است.
مقصود اسعدی سامانی در گفت وگو با ایرنا درباره اینکه چرا نرخ بلیت هواپیما بدون مصوبه سازمان هواپیمایی افزایش یافته است، افزود: هیچ ایرلاینی نرخ بلیت پروازها را افزایش نداده است. افزایش نرخ بلیت هواپیما از سوی دلال ها، شبکه توزیع و واسطه های فروش است و نرخ های چارتری افزایش یافته است. به گفته سامانی، عدم تصمیم گیری دولت درباره آزادسازی نرخ بلیت هواپیما باعث شده دست چارتر کننده باز باشد و با هر رقمی که بازار کشش دارد به صورت فصلی نرخ گذاری انجام دهند. وی هشدار داد که ادامه این وضعیت به ضرر مسافر و ایرلاین است. دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی با بیان اینکه ابزاری برای کنترل قیمت ها نداریم، گفت: شبکه توزیع و فروش بلیت هواپیما دست دلال و چارتر کنندگان است و ما از نظر قانونی نظارتی روی فروش چارتری نداریم.
مقصود اسعدی سامانی ادامه داد: امسال به صورت رسمی و قانونی افزایش نرخ بلیت هواپیما نداشتیم و نرخ بلیت در سقف نرخ قبلی توسط ایرلاین ها فروخته می شود. دولت سیزدهم نیز برای افزایش نرخ تاکنون تصمیمی نگرفته است.
برنامه ریزی برای جابه جایی روزانه ۲۵ هزار مسافر در ایام نوروز
مشکلات تهیه بلیت برای ایام نوروز درحالی مطرح می شود که معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی از افزایش ظرفیت عملیاتی شرکت های هواپیمایی در آستانه سفرهای نوروزی خبر داد و گفت: روزانه ۲۵ هزار صندلی پرواز در نظر گرفته شده است و مسافران می توانند مطابق برنامه پروازی بلیت های نوروزی را خریداری کنند. حسن خوشخو در گفت و گو با ایرنا درباره تمهیدات سازمان هواپیمایی برای سفرهای نوروزی امسال، گفت: استفاده حداکثری از منابع موجود اعم از ظرفیت فرودگاهی و ناوگان برای ارائه بهترین سطح سرویس در نوروز ۱۴۰۱ در دستورکار قرار دارد.
وی ادامه داد: هم اکنون شرکت های هواپیمایی چک های تعمیراتی و ایمنی پروازها را به انجام رسانده و آماده مشارکت با حداکثر ظرفیت در طرح نوروزی ۱۴۰۲ هستند. وی افزود: با توجه به افزایش تقاضای سفر که بعد از کرونا با آن روبه رو هستیم و هم چنین مناسب بودن هزینه سفرهوایی پیش بینی افزایش تعداد سفر هوایی را از نیمه اسفند ماه تا پایان طرح نوروزی داریم.
معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی درباره تعداد صندلی های پروازی که برای تعطیلات ارائه خواهد شد، نیز گفت: هم اکنون ۲۵ هزار صندلی به صورت روزانه ارائه می شود که با توجه به پایان چک های دوره ای برخی هواپیماها این امکان وجود دارد که تعداد صندلی پروازها در آستانه نوروز افزایش یابد.خوشخو گفت: ظرفیت عملیاتی شرکت ها افزایش خواهد یافت، مسافران نیز از هم اکنون مطابق برنامه پروازی بلیت های نوروزی را خریداری کنند.
وی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی برای جلوگیری از تاخیر و بدقولی ایرلاین ها اندیشیده شده است، گفت: هر گونه نارسایی در بخش هوایی مطالق شکایت مسافران پاسخ داده می شود. توجه به حقوق مسافر وظیفه اجتماعی سازمان است و با توجه به اصلاح دستورالعمل حقوق مسافر، حتما رسیدگی خواهد شد.
سخن پایانی
به نظر می رسد ۹۵ درصد مسیرهای پروازی در دست چارتر کنندگان است و شرکت های هواپیمایی از ترس اینکه مبادا دخل و خرجشان با هم جور نیاید به صورت سه ماهه یا سالانه مسیرهای پروازی را به چارتر کنندگان می فروشند. بااین روند در نهایت این مسافر است که در زمان گرانی بلیت، تاخیر و ابطال پرواز نمی داند حق خود را از کجا و چه کسی بگیرد.
